TÜBİTAK Teknolojik Tasarım Projelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar

TÜBİTAK Teknolojik tasarım projeleri, diğer bilimsel araştırma projelerinden farklı olarak, yeni bir ürün veya hizmet geliştirmeyi amaçlar.

TÜBİTAK, her yıl lise ve ortaokul öğrencilerinin katılabileceği çeşitli bilimsel araştırma projeleri yarışması düzenlemektedir. Bu yarışmalarda teknolojik tasarım alanında da birçok proje sunulmaktadır.

TÜBİTAK Teknolojik Tasarım Projeleri

Teknolojik tasarıma dayalı sistemler, eski çağlardan beri insanoğlunun hayatını kolaylaştırma yönünde önemli işlevler yüklenmiştir ve yüklenmeye devam etmektedir. Başlangıçta sadece Newton’un hareket yasaları gibi basit fiziksel prensiplere ve temel doğa yasalarına dayalı olarak tasarlanan bu sistemler, fen bilimlerindeki gelişmelerin yansımalarına bağlı olarak günümüzde karşımıza mekanik tasarımların yanı sıra mekatronik ve elektronik tasarımlar olarak da çıkmaktadır. Teknolojik tasarım projeleri, günlük hayatta belirli bir problemin çözümüne yönelik olarak imalat, enerji, inşaat, savunma, sağlık, tarım gibi çok farklı sektörlerde kullanılabilecek özgün ürünleri ve yaklaşımları kapsamaktadır.

Bir teknolojik tasarım projesinin konu seçiminde özgünlük, yapılabilirlik ve kullanılabilirlik gibi temel unsurlara dikkat edilmelidir.

Her proje seçiminde olduğu gibi, teknolojik tasarım projesi seçilirken de proje konusunun özgün olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir. Özgünlükten kasıt, ortaya konan yöntemin daha önce hiç çözülmemiş bir problemi çözmesi veya daha önce çözülmüş probleme daha farklı ve daha faydalı bir yaklaşım getirmesidir. Bu fayda, önerinin daha önceki çözümlerden maliyet olarak daha ekonomik olması ya da daha az insan gücü gerektirmesi olabilir.

Proje önerisinin yapılabilir olması, seçilen proje konusunun gerçek hayatta uygulanabilir olması ve uygulandığı takdirde ele aldığı problemi çözebilecek kapasitede olması beklentisini ifade etmektedir.

Kullanılabilirlik özelliği, proje önerisi gerçekleştirildiği takdirde ortaya çıkacak ürünün hedef kitlesi tarafından kullanılabilir olacağına dair gerekli planlamaların (memnuniyet anketleri, görev esaslı kullanım testleri vb.) yapılmış olması beklentisini ifade etmektedir. Ürünün doğrudan araştırmacılar tarafından sistematik ve belirli standartlar dahilinde gerçekleştirilecek testleri ve bu testler sonucunda yapılan iyileştirmelerin raporlanması da bu kapsamda değerlendirilebilir.

Projenin gerçekleşmesi için öncelikli olarak mevcut problemle ilgili iyi bir ön araştırma yapılması gerekmektedir. Eğer mevcut problemle ilgili daha önce çalışmalar mevcutsa, yapılan bu çalışmaların detaylı bir şekilde incelenmesi gerekir. Bu nedenle mevcut problemle ilgili bilimsel yayınların (tez, makale, kitap vb.) ve endüstriyel ürünlerin detaylı incelenmesi projenin başarıya ulaşmasında oldukça önemlidir. Daha önce yapılmış çalışmaların birebir tekrarı niteliğinde olan çalışmalar etik ihlali olarak değerlendirilebilir.

Aynı biçimde, ürün farklılaşmış da olsa raporlamada oluşabilecek benzerlikler, proje önerisinin etik açıdan problemli olarak değerlendirilmesine yol açabilir. Proje ürününün geliştirilmesi öncesinde ya da sırasında herhangi bir etnik grup, din, engellilik gibi bireysel özellikler ya da farklılıkların bir ön yargı nedeni olmaması gerekmekte; kişilik haklarına saygılı ve etik ilkelere uygun olarak hareket edilmesi beklenmektedir. Bu gibi durumlarla karşılaşılmaması için eğer gerekiyorsa yetkili mercilerden etik ve uygulama izinlerinin alınmış olması gerekmekte, böylece hem araştırmacının hem de katılımcıların etik ihlallerden korunması hedeflenmektedir.

Projenin alt bölümlere ayrılması ve her alt bölümünün ayrı ayrı planlanarak iş paketlerinin belirlenmesi projeye detaylı bir bakış açısı ve düzenli ilerleyiş kazandıracaktır. Projenin iş paketleri belirlenirken, her bir iş paketinin proje sürecinin hangi aşamasında gerçekleştirileceği, o iş paketinde kimlerin hangi sorumlulukları üstlenecekleri ve iş paketinin başarıya ulaşıp ulaşmadığının belirlenebilmesi için gereken ölçütlerin ne(ler) olduğu açık olarak ortaya konulmalıdır.

Proje önerisinin gerçekleştirildiği takdirde, aynı alanda daha sonra gerçekleştirilecek projeler için yol gösterici olması da beklenir. Dolayısıyla projenin raporlanmasında, proje konusuyla ilgili benzer çalışmalar, projede gerçekleştirilecek farklılıklar, projenin geliştirilmesinde izlenecek bilimsel çerçeve yöntem ve varsa alt yöntemler, proje sonucu ortaya çıkan ürünün performansı, verimliliği ve sahip olduğu özellikler açık olarak belirtilmelidir.

Teknolojik Tasarım alanından başvuru yapılacak projelerde çok boyutluluk, seçilmelerinde önemli bir ölçüt olarak karşımıza çıkmaktadır. Çok boyutluluğa örnek olarak, proje ürününün sadece görüntü tanıma algoritmalarının basit bir uygulaması niteliğinde olmasından ziyade, tanıdığı görüntüyü işleyerek mekatronik bir destekle belirli bir hedef kitlenin hayatını kolaylaştıracak ya da bir sektördeki iş yükünü azaltacak bir sistem tasarımının gerçekleştirilmesi verilebilir.

Örneğin sadece belirli bir ürün grubuna yönelik ve sulama ya da aydınlatma gibi belirgin birkaç özelliğe sahip bir akıllı tarım uygulaması yerine, bir iletişim mekanizmasının da yer aldığı ve bu yolla çiftçiyi hem bilgilendiren hem de ona öneriler yapan tümleşik bir sistem tasarımı yapılabilir. Diğer bir örnek olarak, sağlıkta invaziv ölçme yöntemlerine alternatif olarak geliştirilecek, yapay zekâ destekli giyilebilir teknolojilerin nesnelerin interneti yaklaşımı ile ele alınacağı tasarımlar verilebilir.

Etkili Proje Sunumu Nasıl Hazırlanır?

TÜBİTAK Biyoloji Projelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar

TÜBİTAK Coğrafya Projelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar

TÜBİTAK Değerler Eğitimi Projelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar

TÜBİTAK Fizik Projelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar

TÜBİTAK Kimya Projelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar

TÜBİTAK Matematik Projelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar

TÜBİTAK Psikoloji Projelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar

TÜBİTAK Sosyoloji Projelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar

TÜBİTAK Tarih Projelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar

TÜBİTAK Teknolojik Tasarım Projelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar

TÜBİTAK Türk Dili ve Edebiyatı Projelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar