Öğrenme sürecinde hatanın yeri çok önemli ve değerlidir.
Çoğu insanın hayatında en çok kaçındığı olgu ‘hata yapmaktır’. Gerek sosyal yaşamımızda gerekse akademik hayatımızda çoğu zaman davranışlarımızı hata yapmama üzerine düzenler, analiz eder ve toplumun öğretileriyle birlikte harmanlayıp harekete geçiririz.
Yanlış!
Hata yapmak bilinenin aksine insanoğluna en yardımcı kavramdır esasında. Hata kıymetlidir; yol göstericidir. En kıymetli olduğu nokta da şüphesiz öğrenme sürecidir.
Öğrencilik yıllarımda ilk hatam neredeyse tüm hayatımı organize ederken bana hala yardımcı oluyor. O hataya verilen öğretmen tepkisi ise nasıl bir öğretmen olmamam gerektiğini…
1. sınıftaki en güçlü görüntülerden bir tanesidir ‘öğretmenin tüm çabasına rağmen A çizemeyişim’. Tabii o çabaların ve benim yapamayışımın bedeli bir 1. sınıf öğrencisi için oldukça ağır oldu ama zaman içinde (büyüdükçe) o ana kurban kimliğiyle bakmamayı öğrendim. O an A çizemeyen o küçük öğrenci sonra hatası üzerine çok çalışmayı ve mutlaka başaracağını öğrendi. Şuanda el yazısı yazmayı çok seviyor ve çok da güzel yazıyor.
Yaptığı o hatayı düzeltmeyi ve daha da önemlisi mükemmelleştirmeyi seçti.
Eğer öğrenciyseniz, tüm o yıllar boyunca mümkünse hep hatalar yapın ama o hatalarla yüzleşmeyi, değerlendirmeyi ve düzeltmeyi öğrenmeden üzerini kapatmayın. Hatalarınızı ötelemeyin.
Sınav öncesi çalışmalar esnasında deneme sınavlarında yaptığınız hatalara üzülüyorsunuz. Üzülmeyin. Onun yerine o hatayı neden yaptığınızı bulmaya çalışın ve bulmadan, o hatayı düzeltip doğrusunu öğrenmeden o hatayı arkanızda bırakmayın.
Daha güçlü olacaksınız.
Hatalar insanı güçsüz kılmaz; aksine, daha güçlü bir şekilde yola devam etmemizi sağlar.
Eğer öğretmenseniz, yapılan hatalar daha da kıymetli oluyor. İyi öğretmenliğin belki de en büyük sırrı öğrencisini iyi tanımaktır. Öğrencilerini iyi tanıyan bir öğretmen, dersini, anlatış tekniğini, kullandığı materyalleri hatta verdiği örnekleri bile onlara göre kurgulayarak tüm dikkati dersine çekebilir, dikkat süresini uzatabilir vs. Öğrencilerin konuya ne kadar hâkim olduğunu, neyi ne kadar öğrendiklerini bize en iyi gösteren, en güvenilir kaynak öğrencilerin hatalarıdır. Yapılan hataları takip ederek kazanımdaki eksikleri belirleyebilir, hataların ne şekilde yapıldığını analiz ederek de öğretimini bireyselleştirebilir.
Hatanın hayatımızdaki değerini ‘Hiç hata yapmamış adam, yeni bir şey denememiştir.’ diyerek çizen Albert Einsten için tecrübe; hayattaki en iyi öğretmendir.
Hata yapmak konusunda kendinizi sınırlandırmadığınız sürece hayat size bambaşka rotalar, yeni tecrübeler ve kesin öğretiler sunacaktır. Denemek, yapmak, yaşamak en iyi öğretici olduğuna göre…
Hayatı hak ettiği gibi yaşamak için hata yapmaya …
Evet, evet, evet!
Unutmayınız,
‘Hata yapmaktan bir insan, hiçbir şey yapamaz’
Abraham Lincoln
Sevgiyle…
