“Tek hücreli organizmalardan olan “amip” beyin yiyor ve Latince adı Naegleria Fowleri. Mikroskobun keşfinden beri bilinir ve 1965’te Avustralya da keşfedilmiştir.”
Amip türleri çok olup sadece birkaçı sağlığa zararlı. Beyin yiyeni ise en tehlikelileridir. Üstelik bu da kendi içinde farklı türlere ayrılıyor.
Beyin yiyen amip’in boyları yaklaşık 8 mikrometre. 1 mikron bile olsa endişelenmeye gerek yok sanmayın! Mikron küçüklüğünde olan bu canlı saniye içinde insanın ölümüne yol açıyor sizce de çok ilginç değil mi?
Naegleria Fowleri ölümcül; çok da kolay ürüyor. Şartları uygunsa, nemli ve sıcak (amip için bu sıcaklık yaklaşık 45°C) göz açıp kapayana dek amip önce aile, sonra sülale, derken belediye kuruyor.
Ortam sıcaklığına göre amip yaşam döngüsünde 3 farklı biçim söz konusudur. Bunlar;
- Kist
- Trofozit
- Kamçılı amip
45°C’den yüksek sıcaklıklarda Naegleria Fowleri ölür.
Naegleria Fowleri’nin nerelerde yaşadıklarına bakalım;
- Sıcak göllerde ve göletlerde
- Çamur birikintilerinin bulunduğu yerlerde
- Temizlenmeyen havuz ve hamamlarda
- İşlenmemiş kuyu sularında
- Kaplıcalarda, jeotermal su kaynaklarında
- Akvaryumlarda
Beyin yiyen amip’in mikroskoptaki görüntüsü insan yüzünü anımsatıyor!
Beyin yiyen amip tuzlu suları sevmediği gibi temiz sularda da yaşayamıyor.
BEYİN YİYEN AMİP BELİRTİLERİ
Beyin yiyen amiplerin çoğunluğu ağızdan vücuda giriyor. Koku alma kanalı ve burun içi mukoza geçilerek koku alma sinirine ve beyine ulaşılıyor. Amipler burada ani ve ölümcül menenjitlere sebep oluyorlar.
Belirtileri;
- Baş ağrısı
- Ateş
- Boyunda tutulma
- İştah kaybı
- Kusma
- Ruh hali değişimleri
- Nöbet
- Koma
- Tat alamama
- Bulanık görme
- Halüsinasyonlar
BEYİN YİYEN AMİP’İN TEDAVİSİ VAR MI?
Beyin yiyen amiplere karşı henüz bir tedavi yöntemi yok. Ancak bazı ilaç karışımlarının amipleri öldürdüğü görülmüştür. Fakat çoğunlukla amipler galip geliyor.
Normal hastalıklarda da olduğu gibi bu hastalıkta erken teşhis yoktur. Çok hızlı bir süre zarfı içerisinde yayılıyor. Ama tedavi amaçlı çalışmaların hala devam edildiği söylenmekte.
Beyin yiyen amipten korunma yolları ise onlara hiç yakalanmamaya çalışmalı, sıcak sulardan uzak durmalı, çamurlu yerlerde bulunmamalıyız.
Pakistan’ın en büyük kenti olan Karaçi’de en az 10 kişinin nadir görülen “beyin yiyen amip” nedeniyle yaşamını yitirdiği bildirildi. Yukarıda ki resimde de örneğini görebiliriz. (10.10.2012)
KAYNAKLAR
- http://www.milliyet.com.tr/pakistan-da-beyin-yiyen-amip-kabusu/dunya/dunyadetay/10.10.2012/1609578/default.htm
- https://academic.oup.com/femspd/article/50/1/1/504030
GAMZE GÜLDEN
