Projenin Amacı:
Günümüzde yoğun miktarda katkı maddeleri kullanılarak hazırlanmakta olan sabunlara doğal yollarla üretilmiş; anti bakteriyel ve anti fungal özellikleri olan bir sabun alternatifi üretmek.
Giriş:
Propolis işçi bal arılarının ağaç ve çalılarının yaprak tomurcuğu, gövde yaraları gibi büyüyerek yenilenen kısımlarından topladıkları sarı, yeşil ve kahverengi reçinemsi bir maddedir. Propolis kovanı iki şekilde korur. Birincisi, kovanı güçlendirir, ikincisi ise kovanı bakteri ve virüs enfeksiyonlarına karşı korur. Bu özelliklerine ek olarak diğer özellikleri sayesinde propolis yüzyıllardır insanoğlu tarafından kullanılmaktadır. (1)
Propolis insanların dikkatini tıbbı açıdan binlerce yıl önce çekmiş ve bu doğal ürün eski çağlarda Avrupa ve Kuzey Afrika?da, Mısır, Yunan ve Romalılarca yaygın olarak kullanılmıştır.
Geleneksel hekimlikte yaygın olarak kullanılan ve Hipokrat, Heredot, Aristo ve diğer antik dönem bilginleri tarafından övgü ile söz edilen propolis, çok eski çağlardan bu yana insanlar tarafından ya çeşitli hastalıkların tedavisinde ya da etkilerinin azaltılmasında kullanılmıştır. Propolis ilk kez Yunanlılar tarafından keşfedilerek doğal bir antibiyotik olarak kullanılmış ve propolis kelimesi, pro (ilk ya da savunma) polis (şehir)?den türetilmiştir. (2)
Propolisin oluşumunda arıların polen ve enzim katkısı bulunmaktadır. Arılar propolisi kovan içinde ölen ve dışarı atılmayan arıların izole edilmesinde kullanarak, hastalıkların yayılmasını önler. (3)
Yapılan çalışmalarda düzenli ve sürekli olarak Propolis alınması durumunda sindirim, solunum ve dolaşım sistemindeki hastalık etmenlerini (patojenleri) yok ettiği, internal toksinleri vücuttan attığı saptanmıştır.
Sentetik antibiyotiklerin aksine uzun süre Propolis kullanımı zararlı bakterilerde direnç oluşturmadığı, yararlı bakterileri de olumsuz olarak etkilemediği düşünülmektedir. Bu nedenle Propolis ender bulunan geniş spektrumlu antibiyotik olarak kabul edilmektedir.
Klinik çalışmalarda Propolisin comedo, beriberi, shingles, zosfer psorias, deri ülserine karşı çok etkili olduğunu göstermiştir. (4)
Propolisin herhangi bir yan etkisi yoktur . Japonya ve Çin gibi Uzakdoğu ülkelerinde propolisin bu yüzyılda keşfedilen ” en mükemmel doğal ilaç” olduğu kabul edilmiştir. (5)
Bu bilgilerden ışığında propolisin faydalı etkilerini günlük yaşamımızda kullandığımız bir ürün olan sabunla birleştirerek kullanma fikri doğmuş ve bu konuda yapılmış çalışmalar incelenmiştir. Propolise ek olarak lavantanın ve kayısı yağının faydalarını da kullanma fikri böyle ortaya çıkmıştır. Çünkü lavanta Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu?nun da söylemekte olduğu gibi (6) ciltteki leke ve sivilcelere iyi gelmekte iken kayısı yağı hem tüm cilt tipelrine uygun olması itibariyle hem de içerdiği A vitamini, kalsiyum, magnezyum, karotin ve betakaroten maddeleri ile cilde doğal bir canlılık ve parlaklık kazandırmasının yanında, cildi nemlendirmesi ve yaşlanma ile ortaya çıkan kırışıklıkların giderilmesinde de büyük rol oynamaktadır. (7)
Kullanılan Yöntem:
Sodyum Hidroksit (NaOH) ve su karıştırılarak Sodyum Hidroksit suyu hazırlandı. Ekzotermik bir tepkime olduğu için suyun sıcaklığının düşmesi beklendi. Her 5 dakikada bir sıcaklık ölçümü yapıldı. 400?ye ulaştıktan sonra içerisine Sodyum Hidroksit?in asidik özelliğini yok edebilmek için zeytin yağı ile kayısı yağı ilave edildi. Homojenizasyonu sağlamak için blendır ile karıştırılmaya başlayan karışıma propolis ve lavanta eklendi. Belirli bir yoğunluğa ulaşıldıktan sonra sabun kalıplarına koyuldu ve bu kalıplar güneşe çıkarılarak doğal yöntemlerle kurutmaya ve dinlenmeye bırakıldı.
Proje Bütçesi:
60 TL (Perapolis, Kayısı Yağı, Zeytin Yağı, Lavanta ve NaOH)
Proje Çalışmasının Takvimi:
5 Ekim ~ 27 Ekim: Literatür Taranması
2 Kasım ~ 21 Aralık: Projenin Uygulanması
22 Aralık ~ 11 Ocak: Projenin Yazılması
Ulaşılan Sonuçlar:
Piyasada bulunan ve insanlar tarafından kullanılan katkı maddeli sabunlara alternatif olacak doğal maddelerle üretimi gerçekleştirilmiş aromatik, cildi besleyen aynı zamanda antibakteriyel ve antifungal özelliğe sahip bir sabun geliştirildi.
Sonuçların Değerlendirilmesi:
Üretilen sabunun satılmakta olan katkılı muadilleri kadar kaliteli olduğu tespit edilmiş olup aynı zamanda insan vücüduna katkı sağlayabilecek, doğal bir alternatif oluşunun insan sağlığı ve hijyen açısından olumlu bir katkı olmuştur.
Kaynaklar:
(1)
(2)
(3) http://www.turkiyearicilik.com/ari-urunleri-ve-apiterapi/propolis.html
(4)
(5)
(6)
