KİMYA PROJESİ – YAĞMURDA ASİT TOPRAKTA MERMER

YAĞMURDA ASİT TOPRAKTA MERMER

12. Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Final Yarışması – TÜBİTAK
KİMYA PROJESİ

Günümüzde asit yağmurlarının çevreye, suya ve toprağa vermiş olduğu zararlı etkilerle bu etkileri
azaltmaya yönelik yaklaşımlar önemli bir araştırma konusudur. Bu projede, doğal bir malzeme
olan ve mermer işleme tesis atığı olarak çevreye bırakılan mermer tozlarının bitki toprağına
karıştırılmasıyla asit yağmurlarının olumsuz etkilerini önemli oranda azaltmak amaçlanmıştır.
Bu projede asit yağmurlarının zararlı etkilerini azaltmak amacıyla hazırlanmış mermer tozlu
toprağın gösterdiği tepkiyi araştırmak için gözleme dayalı deneysel yöntem kullanılmıştır. Deneysel
çalışmada asit yağmurlarını temsilen ticari asitlerin sulu çözeltileri hazırlanmış bitki türü olarak
seçilen menekşelerle 3 ayrı deney düzeneği oluşturulmuştur. Deney düzeneğindeki 1. menekşe
normal suyla 2. menekşe asidik çözeltilerle (sülfirik asit, nitrik asit, karbonik asit çözeltileri) 3.
menekşe ise asidik çözeltiyle sulanırken diğerlerinden farklı olarak toprağına bir miktar mermer
tozu (kalsiyum karbonat) eklenmiştir. Saksı toprağından süzülen suyun pH değerleri, menekşelerin
yaprak ve çiçek sayıları, yapraklarındaki sararma durumları ve gelişimleri düzenli aralıklarla
kaydedilmiştir.

Musluk suyuyla beslenen 1. menekşenin gelişimini normal devam ettirdiği ve yaprak sayısında
artış olduğu görüldü. Asidik suyla beslenen 2. menekşeninse yaprak ve çiçek sayısında azalma
meydana gelmiştir. Ayrıca süzüntü suyun pH değerinde değişiklik olmamıştır. Toprağına mermer
tozu eklenmiş ve asitli suyla sulanmış 3. menekşedeyse olumsuz gelişme gözlemlenmemiştir.
Süzüntü suyun pH değerinde ciddi bir artış meydana gelmiştir.

Asit yağmurlarının suya, toprağa ve bitki gelişimine zararlı etkileri vardır. Bu zararları azaltmak
amacıyla kullanılan mermer tozlu toprağın önemi büyüktür. Bu durumun nedeniyse mermer
tozunun yapısındaki CaCO3’ın ve asidik çözeltiyle tepkimeye girerek bitki gelişimi için faydalı olan
tuz, su, karbondioksidin oluşturduğu düşünülmektedir. Mermer tozları için de yeni bir kullanım
alanı doğmuştur.

Ömer BİRİNCİ
Ece ÖZHAN

Danışman
Özlem BAYDOĞAN