HOK-US İLE BEN DE YAZARIM
ÖZET
HOK-US (Hikâye Oluşturma Kartları ile Aklının Sınırlarını Zorla) adını verdiğim öğretim materyali dört ana hikâye unsurunu barındıran, toplam 104 karttan oluşan eğitsel bir oyundur. Oyunda, hikâye unsurlarında yer alan kahraman, olay, yer ve zaman ile ilgili 26’şar adet kart bulunmaktadır. Oyunun geliştirilebilir olması amacıyla boş kartlar da bırakılmıştır. Oyun her oyuncunun dört ana hikâye unsurundan rastgele birer tane çekmesi ve çektiği kartlarla ilgili bir kurgu oluşturarak, hikâye yazması şeklinde oynanır. Hazırlanan materyalin benzeri olup olmadığı incelenmiş dört temel hikâye unsurunu tek bir oyunda barındıran ve kavramlardan hareket ederek hikâye yazmaya yönlendiren bir materyale rastlanmamıştır.
Hazırlanan materyal (HOK-US) ve kullanılan web2.0 araçları ile öğrencilerin oyun tabanlı öğrenme me¬todundan yararlanarak, yazmaya karşı olumsuz tutumlarını en aza indirmeleri, yaratıcılıklarını hikâyeler yazarak geliştirmeleri ve BİT uygulamalarını öğrenerek bu uygulamaları derslerine entegre etmeleri hedeflenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Eğitsel oyun, materyal, oyun tabanlı öğrenme, bilişim teknolojileri entegrasyonu
Ayşe USLUER GÜL
Edirne İl Millî Eğitim Müdürlüğü, Sınıf Öğretmeni
GİRİŞ
Türkçe dersi ilköğretim programı incelendiğinde, dersin kazanımlarının dört ana tema üzerine inşa edildiği görülmektedir. Bunlar dinleme/izleme, konuşma, okuma ve yazma becerileridir. Bu beceriler 1. sınıfta daha basit ve sınırlı iken sınıf seviyesi yükseldikçe sınırlılığın azaldığı ve 3. sınıftan itibaren ‘‘Hikâye edici metin yazar.’’ ifadesiyle karşılaşılmaya başlandığı görülmüştür. Ancak ilköğretim başta olmak üzere örgün eğitim kurumlarının her basamağında yapılan özgün araştırmalar ve alan yazın taramalarında öğrencilerin yazmaya karşı olumsuz tutumları ve yazma tutukluğu gibi sorunlar yaşadığı, ilkokuldan üniversiteye kadar öğrencilerin pek çoğunun yazılı anlatım becerilerinin zayıf olduğu fark edilmiştir.
Son yıllarda öğrencilerin bilgisayar destekli eğitimle tanışmaları ve bilgisayarların eğitimde etkili kullanımı sonucunda, öğrencilerin klasik eğitim araçlarına olan ilgisi azalmış, teknolojik olanaklardan yararlanamayan eğitim modelleri, artık günümüzün bireysel ve toplumsal beklentilerine yanıt veremez hale gelmiştir. Bu durum eğitimcileri; bilgisayar destekli ve öğrencilerin ilgisini çekecek araç ve yöntemler bulmaya zorlamıştır.
Bu arayışların bir sonucu olarak ortaya çıkan HOK-US ile öğrencilerin yazmaya karşı göstermiş oldukları olumsuz tutum; oyun tabanlı öğrenme, oyunlaştırma yöntemiyle en aza indirilmiştir. Bu materyalle yazılan hikâyeler; bilişim teknolojilerinin derslere entegrasyonu ile web 2.0 aracı olan ourboox.com sitesinde elektronik kitaplara dönüştürülmüş ayrıca derlenerek kitapçık halinde basımı gerçekleştirilmiştir.
YÖNTEM
1.1. Araştırmanın Modeli
Araştırmada hem nitel hem de nicel araştırma yöntemlerini içeren karma araştırma yaklaşımı benimsenmiştir. Karma yöntem araştırmaları, araştırmacının bir çalışma veya birbirini izleyen çalışmalar içerisinde nitel ve nicel yöntem, yaklaşım ve kavramları birleştirmesi olarak tanımlanır (Creswell, 2003; Tashakkori ve Teddlie, 1998; Johnson ve Onwuegbuzie, 2004).
1.2. Araştırmanın Örneklemi
Çalışma Edirne ili Merkez Şükrüpaşa İlkokulu 4. Sınıflarında iki şubede toplam 43 öğrenci ile yürütülmüştür.
1.3. Veri Toplama Araçları
Öğrencilere çalışma öncesinde ön test, çalışma sonrasında da son test olarak Fatma Susar Kırmızı tarafından geliştirilmiş “YAYTÖ” (Yazı Yazmaya Yönelik Tutum Ölçeği) uygulanmıştır. Ölçek dışında on soruluk anket uygulaması yapılmış, metafor formu kullanılmış ve web 2.0 değerlendirme aracı olarak kullanılan menti.com sitesinde kelime bulutu oluşturularak çoklu değerlendirme yapılmıştır.
BULGULAR VE YORUMLAR
Bulgular değerlendirilirken üç aşamalı bir değerlendirme yapılmıştır.
1. YAYTÖ Değerlendirme Sonuçları:
Çalışmanın hedeflerinin gerçekleşme düzeyi 4. Sınıf öğrencilerinden 43 kişiye “YAYTÖ ölçeği ile değerlendirilmiştir. Ölçekteki sorular belli hedeflere göre gruplandırılmış ve sonuçlar bu gruplandırma dik¬kate alınarak değerlendirilmiştir.
a) “Yaratıcı, özgün düşünme ve yazma becerileri geliştirmelerini desteklemek” hedefi ölçekte yer alan 3, 7, 9, 11, 13, 17, 24 soruları aracılığı ile değerlendirilmiş, bu soruları toplamda ön testte 82 öğrenci, son testte 233 öğrenci tamamen katılıyorum şeklinde cevaplandırmıştır. Ön test ve son test karşılaştırıldığında tamamen katılıyorum diyen öğrencilerin oranında son test lehine 3 kata yakın bir artış görülmektedir.
b) “Eğitimi bir oyun gibi algılamalarını sağlamak” hedefine ulaşılıp ulaşılmadığı ölçekte yer alan 1, 8, 12, 22 ve 23. soruları aracılığı ile değerlendirilmiş, ön testte bu soruları toplamda 39 öğrenci; son testte 133 öğrenci tamamen katılıyorum şeklinde cevaplandırmıştır. Ön test ve son test karşılaştırıldığında tamamen katılıyorum diyen öğrencilerin oranında son test lehine 3 katın üzerinde bir atış görülmektedir.
c) “Yazma etkinliğine karşı olumsuz tutum geliştiren öğrenciler”; 15, 16, 28, 30, 31, 32 ve 34.
sorularla belirlenmeye çalışılmıştır. Ön testte 99; son testte 226 öğrenci hiç katılmıyorum şeklinde cevap vermişlerdir. Ön test ve son test karşılaştırıldığında hiç katılmıyorum diyen öğrencilerin oranında son test lehine iki katın üzerinde bir atış görülmektedir.
d) “Düzenli yazma alışkanlığı kazanmalarını sağlamak” hedefine ulaşılıp ulaşılmadığı ölçekte yer alan; 2, 4, 5, 18, 19, 26 ve 33. soruları aracılığı ile değerlendirilmiş, ön testte bu sorulara toplamda 88 öğrenci; son testte 198 öğrenci tamamen katılıyorum şeklinde cevaplandırmıştır. Ön test ve son test karşılaştırıldığında tamamen katılıyorum diyen öğrencilerin oranında son test lehine 2 katın üzerinde bir atış görülmektedir.
e) “Dinleme ve ifade etme becerilerinin gelişmesini sağlamak” hedefine ulaşılıp ulaşılmadığı ölçekte yer alan; 6, 7, 10, 14, 20, 21, 25, 27, ve 29. soruları aracılığı ile değerlendirilmiş, ön testte bu soru¬lara toplamda 115 öğrenci; son testte 281 öğrenci tamamen katılıyorum şeklinde cevaplandırmışlardır. Ön test ve son test karşılaştırıldığında tamamen katılıyorum diyen öğrencilerin oranında son test lehine 2 katın üzerinde bir atış görülmektedir.
2. Anket Değerlendirme Sonuçları:
Yapılan anket sonuçları değerlendirildiğinde; öğrencilerden %100’ü HOK-US ile hikâye yazmayı sevdiğini, %95’i HOK-US ’un hikâye yazmayı kolaylaştırdığını, %93’ü de HOK-US’ un yazmaya yönelik tutumlarını olumlu yönde etkilediğini belirtmiştir. Öğrencilerin evlerinde % 80’inde bilgisayar, % 90’ında internet bağlantısı olduğu belirlenmiş, % 65’ inin uygulama öncesi web 2 araçları hakkında bilgi sahibi olmadığı tespit edilmiştir. Uygulama sonrası % 81’i kendi ilgi alanlarına yönelik olarak başka web 2 araç¬larını merak ettiğini, % 51’i bu araçları tanımak için çaba gösterdiğini, %88’i web 2 araçlarını kullanmanın kişisel gelişimi açısından yararlı bulduğunu, % 90’ı da derslerde bu araçlardan daha fazla yararlanmak istediğini ifade etmiştir.
Çalışmalar sonrasında word belgesi haline getirilmiş 34 hikâye, menti.com adresine girerek soruyu yanıtlayan 35 öğrenci ve ourboox.com sitesinde oluşturulmuş 25 elektronik kitap bulunmaktadır. Aşağıda ourboox.com sitesinde yazılmış ve ortak padlette toplanmış elektronik kitapların görüntüsünden bölümler paylaşılmıştır.
web 2.03. Web 2.0 Değerlendirme Aracı Sonuçları:
Web 2.0 değerlendirme aracı olan menti.com sitesinden yararlanılarak kelime bulutu oluşturulmuş, çıkan sonuç ekran alıntısı yapılarak aşağıda paylaşılmıştır. Kelime bulutu incelendiğinde, menti.com si¬tesine girerek değerlendirme sorusunu cevaplayan öğrencilerin tamamının soruya olumlu cevap verdiği; verilen cevaplar incelendiğinde “süper” kavramının öne çıktığı, “eğlenceli” ve “hayal gücü” kavramlarının dört değişik şekilde ifade edildiği görülmektedir.
SONUÇLAR
Çalışmaya katılan öğrencilerin HOK-US materyalini ve web 2.0 araçlarını kullanmaları sonucunda yazmaya yönelik olarak geliştirdikleri olumsuz tutumlarının azaldığı, yaratıcı düşünme ve düzenli yazma alışkanlıklarının arttığı, bilişim teknolojilerini derslere entegre etme yeteneklerinin geliştiği gözlenmiştir.
KAYNAKÇA
Adıgüzel, Ö. (2015). Eğitimde Yaratıcı Drama, Pegem Akademi, Ankara
Baki, A. , Gökçek, T. “Karma Yöntem Araştırmalarına Genel Bir Bakış” Elektronik Sosyal Bilimler Der¬gisi Güz-2012 Cilt:11 Sayı:42
Bozkurt, A., Linden, N., Sezgin, S., Yılmaz, E., “Oyunlaştırma, Eğitim ve Kuramsal Yaklaşımlar: Öğrenme Süreçlerinde Motivasyon, Adanmışlık ve Sürdürülebilirlik” Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Yıl: 2018 Sayı: 45 Sayfa: 169-189
Göçer A. (2010 ) Türkçe Öğretiminde Yazma, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi S:187
Kaya, B. “Yaratıcı Yazma Becerisinin Geliştirilmesine Yönelik Yapılan Çalışmalardan Bir Derleme”
Kırmızı, F. (2009) “Türkçe Dersinde Yaratıcı Drama Yöntemine Dayalı Yaratıcı Yazma Çalışmalarının Yazmaya Yönelik Tutuma Etkisi” Yaratıcı Drama Dergisi 2009, Cilt 4, Sayı 7
Kuvanç, E. (2008) “Yaratıcı Yazma Tekniklerinin Öğrencilerin Türkçe Dersine Olan Tutumlarına ve Türkçe Dersindeki, Başarısına Etkisi” Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Ens¬titüsü, İzmir
TTKB, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Türkçe Dersi Öğretim Programı ProgramDetay.aspx?PID=332, (E.T.12.01.2018)
