FİTOKROM PİGMENTİNİN FARKLI IŞIK TAYFLARINDA ÇUHA (PRİMULA) ÇİÇEĞİNE
ETKİLERİNİN GÖZLEMLENMESİ
11. Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Final Yarışması – TÜBİTAK
BİYOLOJİ PROJESİ
Bu çalışmanın amacı: Çuha çiçeğinin (Primula) farklı ışık tayflarındaki büyüme ve gelişimleri gözlemlenerek,
Fitokromların bitki gelişimine etkisini araştırmaktır.
Çuha (Primula) çiçeklerinin farklı kutulara yerleştirilmiştir. Her kutu farklı renklerde (Kırmızı,Sarı,Mavi,Yeşil) ışık filtreleriyle oluşturulmuş. Ayrıca kontrol grubuda şeffaf kutuda oluşturulmuştur.
Kırmızı renkli kutu sadece kırmızı renkli ışığı geçirmiştir. Diğer renkli kutular içinde, her kutu kendi rengindeki ışığı geçirerek çiçeğin sadece o renkteki değişimleri kontrollü deneylerle gözlemlenmiş.Bu sayede fitokromların hangi renkte etkisinin olduğu kontrol grubu ile karşılaştırılarak tespit edilmiştir.
Çeşitli renklerdeki kutulara konulan Çuha (Primula) çiçeklerinin gelişimlerindeki benzerlik ve farklılıklar
görülmüştür. Gözlemlerde en fazla dikkat çeken ise Kontrol Grubu ile Kırmızı Gruptaki benzerliklerdir.
Fitokromlar ışıkla çalışan moleküler açma/kapama düğmeleridir. Güneş ışığındaki kırmızı ışık tarafından
etkinleştirilen fitokromun etkisi görülmektedir. Beyaz ışık zaten Kırmızı, Turuncu, Sarı, Yeşil, Mavi ve Mor ışık
tayflarından oluşmaktadır. Beyaz ışık bileşenlerinde yer alan Kırmızı ışık Fitokrom un etkinleşmesini sağlamıştır.
Benzer bir şekilde Kırmızı filtreli kutuda yetişen çiçeğin özelliklerini Kontrol grubuna yakın olması, diğer renkli
kutularda ise farklı olması Fitokromun kırmızı ışıkta daha aktif olmasıyla açıklanmaktadır.
Fitokromun bitkinin bütün kısımlarının büyüme ve gelişmesini kontrol etmekte olduğunu söyleyebiliriz. Fitokrom:
çimlenme, sürgün uzaması ve dallanması, çiçeklenme, yaprak gelişimi, internodyum (boğum arası) uzunluğunun
kontrolü, gövde uzaması ve genişlemesi gibi bitli büyüme ve gelişmesinin birçok safhalarına etki etmektedir.
Zekiye Burku ÇOBAN
Danışman
Coşkun KORKMAZ
