Türk İslam Bilgini Hezarfen Ahmet Çelebi Hayatı ve Eserleri

Hezarfen Ahmet Çelebi
Hezarfen Ahmet Çelebi

Hezarfen Ahmet Çelebi, 17. yüzyılda yaşamış bir Türk bilgin ve mucittir. Kendisi aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu döneminde yaşayan ilk havacı olarak da bilinmektedir. Hayatı ve yaptığı çalışmalarla, döneminin bilim dünyasında önemli bir yer edinmiştir.

Hezarfen Ahmet Çelebi, 1609 yılında İstanbul’da doğdu. Babası İbrahim Efendi, sarayın güvenlik güçlerinden biriydi. Ahmet Çelebi, küçük yaşlarda matematik ve astronomiye olan merakı nedeniyle eğitim hayatına İstanbul’un ünlü medreselerinde devam etti. Bu alanda uzmanlaştı ve kısa sürede birçok alanda başarılı olmayı başardı.

Bunların yanı sıra, Hezarfen Ahmet Çelebi’nin uçmak ve havacılık alanına ilgi duyması da oldukça dikkat çekiciydi. Bu konuda yaptığı çalışmalar, onu ilk Osmanlı havacısı olarak tarihe geçirmiştir. Havacılık tarihinin ilklerinden olan Hezarfen Ahmet Çelebi, uçmanın mümkün olduğunu kanıtlamak amacıyla birçok deney yaptı.

Hezarfen Ahmet Çelebi’nin en ünlü deneyi, 1632 yılında gerçekleşti. O dönemde İstanbul’da bulunan Galata Kulesi’nden yaptığı uçuş, havacılık tarihindeki en önemli olaylardan biridir. Kendisini kanatlı bir kılıçla donatmış olan Hezarfen Ahmet Çelebi, 300 metre yükseklikten kalkarak, yaklaşık 3 kilometrelik bir mesafe kat etti ve Üsküdar sahiline indi. Bu uçuş, döneminde büyük yankı uyandırmıştır.

Hezarfen Ahmet Çelebi, uçma deneylerinin yanı sıra matematik, astronomi ve felsefe alanlarında da birçok çalışma yapmıştır. Kendisi, matematik ve geometri alanında yaptığı çalışmalarla bilim dünyasında büyük bir etki yaratmıştır. Ayrıca, Türkçe yazdığı birçok eseri de bulunmaktadır. Bunların arasında, ‘‘Risale-i Mi’yâr-ı Fazıl’’, ‘‘Lübab-ı Fetanîs’’ ve ‘‘Fahrî Risale’’ gibi eserler yer almaktadır.

Hezarfen Ahmet Çelebi’nin, Osmanlı İmparatorluğu dönemindeki çalışmaları, batılı bilim adamları tarafından da takdir edilmiştir. Bu nedenle, kendisine İngiltere Kralı I. Charles tarafından “Kraliyet Cemiyeti”nin üyeliği teklif edilmiştir.

Hezarfen Ahmet Çelebi’nin hayatı, icraatları ve başarıları, Türk havacılık tarihi açısından oldukça önemlidir. İstanbul’da yaşayan bir Osmanlı bilgini olan Hezarfen Ahmet Çelebi, dönemin bilim ve teknoloji alanında öncü isimlerinden biriydi. Uzun yıllar boyunca çalışmalarını sürdüren Hezarfen Ahmet Çelebi, zamanın en ileri teknolojik cihazlarını kullanarak, hava yolculuğu ile ilgili araştırmalar yapmış ve deneyler gerçekleştirmiştir. O dönemde dünya havacılık tarihine geçen birçok başarılı girişimde yer alan Hezarfen Ahmet Çelebi, Türk havacılık tarihinde önemli bir yere sahiptir.

Hezarfen Ahmet Çelebi, 1609 yılında İstanbul’da doğdu. Babası İstanbul’da yaşayan bir Hattat olan ve sarayda görev yapan bir kişiydi. Hezarfen Ahmet Çelebi, babasının öğrencisi olarak, çocukluk yıllarından itibaren yazı ve sanat alanında eğitim aldı. Ancak, o dönemde teknolojiye olan merakı nedeniyle havacılık alanına yöneldi. Çok genç yaşta havacılık alanında çalışmalar yapmaya başlayan Hezarfen Ahmet Çelebi, dönemin en ileri teknolojik cihazlarını kullanarak, hava yolculuğu ile ilgili araştırmalar yaptı.

Hezarfen Ahmet Çelebi, hava yolculuğu yapmak için farklı teknikler geliştirdi ve birçok deneme gerçekleştirdi. İlk denemesinde, kanatlarına tüyler ve kumaşlar bağladığı ve bir tepenin üzerinden atladığı bilinmektedir. İlk denemesinin ardından, havada kalma süresini artırmak için çeşitli düzenekler geliştirdi ve denemelerine devam etti. 1632 yılında gerçekleştirdiği son denemesinde, Ayasofya Camii’nin minaresinden atladı ve 3 kilometre kadar uçmayı başardı. Bu deneme, o dönemde büyük bir ilgi gördü ve dünya havacılık tarihinde önemli bir yere sahip oldu.

Hezarfen Ahmet Çelebi’nin, havacılık alanında yaptığı çalışmalar, o dönemde büyük bir ilgi gördü. Ancak, zamanın yöneticileri, Hezarfen Ahmet Çelebi’nin bu çalışmalarını tehlikeli ve gereksiz buldukları için, onun çalışmalarına engel olmaya çalıştılar. Hatta, Hezarfen Ahmet Çelebi’nin uçuş denemelerini engellemek için camilerin minarelerini yıktılar.

Hezarfen Ahmet Çelebi, uçma deneylerinin yanı sıra matematik, astronomi ve felsefe gibi konularda da çalışmalar yapmıştır. Bu konularda yazdığı eserler ise günümüze ulaşamamıştır.

Hezarfen Ahmet Çelebi’nin deneyleri ve başarısı, İstanbul’daki Osmanlı yöneticileri tarafından da takdir edilmiştir. Hatta Sultan IV. Murad’ın kendisi bile Hezarfen Ahmet Çelebi’ye hayran kalmıştır ve onu sarayına davet ederek uçma deneylerini gerçekleştirmesini istemiştir. Ahmet Çelebi, sarayda yaptığı uçuşlarla Sultan IV. Murad’ın da desteğini almıştır.

Ancak, Hezarfen Ahmet Çelebi’nin başarısı ve ünü dönemin bazı din adamlarının tepkisini çekmiştir. Onlara göre, insanların uçması Allah’ın yaratılış düzenine aykırı bir davranıştı. Bu nedenle, Ahmet Çelebi’nin uçuş deneyleri günümüzde olduğu gibi o dönemde de tartışma konusu olmuştur.

Hezarfen Ahmet Çelebi, yaşamı boyunca cesur ve yenilikçi yaklaşımıyla pek çok insanı etkilemiştir. Başarılı uçuş deneyleriyle tarihe geçen Hezarfen Ahmet Çelebi, bugün Türk havacılık tarihinin en önemli figürlerinden biri olarak anılmaktadır.