Proje Adı: Hangi diş macunu daha iyi?
Projenin Amacı: Bu projede;
Diş macunlarının beyazlatma ve aşındırma etkilerini karşılaştırmak, sağlıklı dişler için en doğru diş macununun nasıl olması gerektiği ile ilgili bilimsel bir çalışma yapmak, diş macunlarına olan tüketici taleplerinin ve beklentilerinin doğru yönde olmasını sağlamak, diş sağlığı ürünlerinde tercih edilebilecek, dişler için en sağlıklı diş macunlarının nasıl olması gerektiği ile ilgili bilgi edinmek amaçlanmıştır.
Giriş
Bu araştırmada 5 farklı diş macununun etkileri incelendi. Diş kalınlığına etkisini araştırmak amacıyla, organik yumurta içeren paketten rastgele seçilen 5 yumurta ve 5 özdeş diş fırçası ve 5 farklı diş macunu kullanılmıştır.
Yumurtaların daha az şişkin alt yüzeyinden yumurta kabugu biraz açılarak içlerindeki yumurta akı ve sarısı alınmıştır. Daha sonra cam kalemiyle yumurtalar boyuna olarak iki yarım yumurta kabuğu olacak şekilde çizilmiştir. Her bir diş macunu, diş fırçası ve yumurta kabuğu 1’den 5’e kadar numaralandırılıp etiketlenmiştir.
Araştırmadaki yumurta kabukları günde 2 kere 2 dakika süreyle 14 gün boyunca fırçalanmıştır.
Farklı diş macunlarının özdeş fırçalarla fırçalanan yumurta kabuklarının yüzeylerine beyazlatma ve yumurta kabuğu kalınlıklarına etkileri incelenmiş ve karşılaştırılmıştır.
Gerçekleştirilen Faaliyetler:
Yumurtaların daha az şişkin alt yüzeyinden yumurta kabugu biraz açılarak içlerindeki yumurta akı ve sarısı alınmıştır. Daha sonra cam kalemiyle yumurtalar boyuna olarak iki yarım yumurta kabuğu olacak şekilde çizilmiştir. Her bir diş macunu, diş fırçası ve yumurta kabuğu 1?den 5?e kadar numaralandırılıp etiketlenmiştir.
Yumurta kabuklarının kalınlıkları her bir yumurta 10 defa olmak üzere kumpas ile ölçümleri yapılmış ve en doğru ölçüm hesaplaması yapılmıştır. Daha sonra yumurta kabukları günde 2 kere 2 dakika süreyle 14 gün boyunca fırçalanmıştır.
14 gün sonunda yumurta kabuklarının diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeyleri kumpas ile 10 defa ölçülmüş ve en doğru ölçüm hesaplanmıştır. Aynı şekilde, yumurta kabuklarının diş macunlarıyla fırçalanmış yüzeyleri de 10 defa ölçülmüş ve en doğru ölçüm hesaplanmıştır.
Diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeylerdeki fırçanın mekanik etkisinden dolayı incelme olup olmadığı hesaplanmış ve gözlenmiştir.
Son olarak ölçümler kontrol grubu olan diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeylerle karşılaştırılmış, yumurta kabuklarındaki incelme hesaplanmış, beyazlama oranları karşılaştırılmıştır.
Bu araştırmalar sırasında nitel ve nicel gözlem yapılmıştır.
Kullanılan Yöntem: Projede kontrolü deney yöntemi izlendi
Kontrol Grubu: Yumurta kabuklarınındiş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeyleri.
Deney Grubu: Farklı diş macunlarıyla fırçalanan yumurta kabuklarının yüzeyleri.
Problem: Diş macunlarının yumurta kabuğu kalınlığına ve beyazlığına etkileri aynı mıdır?
Hipotez: Bazı diş macunları daha fazla beyazlatır ve daha fazla inceltir.
Değişkenler:
Bağımsız Değişken: Diş macunları.
Bağımlı Değişken: Diş macunlarının yumurta kalınlığı ve beyazlığına etkileri.
Sabit Tutulan Değişkenler: Yumurta kabukları, diş fırçaları, fırçalanan gün sayısı ve fırçalama sırasındaki fırçalama süresi ve sayısı.
Tablo 1 e göre;
1.Yumurta;
Ölçüm Sonuçları Toplamı/ Ölçüm Sayısı = Ölçüm Sonuçları Ortalaması
6.25/10=0.625 mm
Daha sonra her bir ölçüm sonucu ile ölçüm sonuçları ortalaması arasındaki fark bulunmuştur. Bu fark toplanarak ortalaması alınmıştır.
Bu ortalama 1. Yumurta için;
0.4/10= 0.04 mm
2.Yumurta
Ölçüm Sonuçları Toplamı/ Ölçüm Sayısı = Ölçüm Sonuçları Ortalaması
4.95/10=0.495 mm
Daha sonra her bir ölçüm sonucu ile ölçüm sonuçları ortalaması arasındaki fark bulunmuştur. Bu fark toplanarak ortalaması alınmıştır.
Bu ortalama 2. Yumurta için;
0.09/10= 0.009 mm
3.Yumurta
Ölçüm Sonuçları Toplamı/ Ölçüm Sayısı = Ölçüm Sonuçları Ortalaması
5.4/10= 0.54 mm
Daha sonra her bir ölçüm sonucu ile ölçüm sonuçları ortalaması arasındaki fark bulunmuştur. Bu fark toplanarak ortalaması alınmıştır.
Bu ortalama 3. Yumurta için;
0.6/10= 0.06 mm
4.Yumurta
Ölçüm Sonuçları Toplamı/ Ölçüm Sayısı = Ölçüm Sonuçları Ortalaması
6/10= 0.6 mm
Daha sonra her bir ölçüm sonucu ile ölçüm sonuçları ortalaması arasındaki fark bulunmuştur. Bu fark toplanarak ortalaması alınmıştır.
Bu ortalama 4. Yumurta için;
0/10= 0 mm
5.Yumurta
Ölçüm Sonuçları Toplamı/ Ölçüm Sayısı = Ölçüm Sonuçları Ortalaması
5.4/10= 0.54 mm
Daha sonra her bir ölçüm sonucu ile ölçüm sonuçları ortalaması arasındaki fark bulunmuştur. Bu fark toplanarak ortalaması alınmıştır.
Bu ortalama 5. Yumurta için;
0.48/10= 0.048 mm
Her bir yumurta 10 defa ölçülerek ölçme hatası en aza indirilip en doğru sonuca ulaşmak amaçlanmıştır. Ölçülen miktarların ortalaması bulunup her bir ölçüm sonucu ile arasındaki fark alınmıştır. Bu sonuçların ortalamaları bulunmuştur. Bu ortalamalar, ait olduklar yumurtaların İlk ölçüm ortalamasına eklenerek ve ilk ölçüm ortalamasından çıkarılarak, her bir yumurta için doğru ölçümün olduğu aralıklar bulunmuştur.
1. Yumurta için;
0.625 + 0.04 = 0.665 mm
0.625 – 0.04 = 0.585 mm
1. Yumurtanın fırçalanmadan önceki ölçümünde ,0.585mm-0.665 mm aralığındaki ölçümler doğrudur.
1. Yumurtanın ölçümü = 0.6 mm?dir.
2. Yumurta için;
0.495 + 0.009 = 0.504 mm
0.495 – 0.009 = 0.486 mm
2. Yumurtanın fırçalanmadan önceki ölçümünde , 0.486 mm-0.504 mm aralığındaki ölçümler doğrudur.
2. Yumurtanın ölçümü = 0.5 mm?dir.
3. Yumurta için;
0.540 + 0.06 = 0.6 mm
0.540 – 0.06 = 0.48 mm
3. Yumurtanın fırçalanmadan önceki ölçümünde , aralığındaki ölçümler doğrudur.
3. Yumurtanın ölçümü = 0.5 mm, 0.55 mm, 0.60 mm dir.
4. Yumurta için;
4. Yumurtanın ölçümü 0.6 mm dir.
5. Yumurta için;
0.540 + 0.048 = 0.588mm
0.540 – 0.048 = 0.492 mm
5. Yumurtanın fırçalanmadan önceki ölçümünde , 0.492 mm-0.588 mm aralığındaki ölçümler doğrudur.
5. Yumurtanın ölçümü = 0.5 mm, 0.55 mm dir.
14 gün boyunca günde 2 kere, her fırçalama 2 dakika olacak şekilde, yumurtanın yarısı diş macunu kullanılmadan fırçalanmış, diğer yarısı ise 14 gün boyunca aynı diş macunuyla fırçalanmıştır. Bu işlem 5 yumurta için 5 farklı diş macunu kullanılarak 14 gün boyunca devam etmiştir.
14 gün sonunda yumurtaların diş macunu ile fırçalanan ve diş macunsuz fırçalanan yüzeyleri tekrar ölçülmüş, hem fırçalamanın mekanik etkisine hem de diş macunlarının yumurtanın kalınlığına ve rengine etkisi yumurtanın kontrol grubu olarak kullanılan diğer yarısı ile karşılaştırılmıştır.
Tablo 2 ye göre 1. Yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeyinin kalınlığı
0.61 + 0.016 = 0.626 mm
0.61 – 0.016 = 0.594 mm
1. Yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeylerinin ölçümünde ,0.594 mm-0.626 mm aralığındaki ölçümler doğrudur.
1. Yumurtanın ölçümü 0.6 mm dir.
Tablo 2 ye göre 2. Yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeyinin kalınlığı;
0.50 + 0.01 = 0.51 mm
0.50 – 0.01 = 0.49 mm
2. Yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeylerinin ölçümünde ,0. 49 mm-0.51 mm aralığındaki ölçümler doğrudur.
2. Yumurtanın ölçümü 0.5 mm?dir.
Tablo 2 ye göre 3. Yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeyinin kalınlığı;
0.52 + 0.038 = 0.558 mm
0.52 – 0.038 = 0.482 mm
3. Yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeylerinin ölçümünde ,0.482 mm-0.558 mm aralığındaki ölçümler doğrudur.
3. Yumurtanın ölçümü 0.5 mm, 0.55 mm?dir.
Tablo 2 ye göre 4. Yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeyinin kalınlığı;
0.58 + 0.028 = 0.608 mm
0.58 – 0.028 = 0.552 mm
4. Yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeylerinin ölçümünde ,0.552 mm-0.608 mm aralığındaki ölçümler doğrudur.
4. Yumurtanın ölçümü 0.6 mm dir.
Tablo 2 ye göre 5. Yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeyinin kalınlığı;
0.53 + 0.03 = 0.56 mm
0.53 – 0.03 = 0.50 mm
5. Yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeylerinin ölçümünde ,0.50 mm-0.56 mm aralığındaki ölçümler doğrudur.
5. Yumurtanın ölçümü 0.5 mm, 0.55 mm dir.
Bu sonuçlara göre diş macunu kullanmadan fırçalanan yumurta yüzeylerinin kalınlığının mekanik fırçalama etkisinden 3 numaranın 0.6 mm ölçümlerini eleyecek kadar, 1,2,3 ve 5 numaralı yumurtaların ise etkilenmediği gözlemlenmiştir.
Tablo 3 e göre 1. Yumurtanın 1 numara ile etiketlenmiş diş macunu ile fırçalanan yüzeyinin kalınlığı;
0.5 mm olarak bulunmuştur.
1. yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanmış yüzeyi ile 1 numaralı diş macunu kullanılarak fırçalanan yüzeyi karşılaştırıldığında 0.6 mm den 0.5 mm ye inceldiği gözlemlenmiştir.
1. diş macununun yumurta kabuğunda meydana getirdiği İncelme miktarı 0.1 mm dir.
Tablo 3 e göre 2. Yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeyinin kalınlığı;
0.435 + 0.042 = 0.477 mm
0.435 – 0.042 = 0.393 mm
2. Yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeylerinin ölçümünde ,0.393 mm-0.477 mm aralığındaki ölçümler doğrudur.
2. Yumurtanın ölçümü 0.4 mm, 0.45 mm dir.
2. yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanmış yüzeyi ile 2 numaralı diş macunu kullanılarak fırçalanan yüzeyi karşılaştırıldığında 0.5 mm den 0.4 mm ve 0.45 mm ye inceldiği gözlemlenmiştir.
2. diş macununun yumurta kabuğunda meydana getirdiği İncelme miktarı 0.05 mm -0.1 mm arasıdır.
Tablo 3 e göre 3. Yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeyinin kalınlığı;
0.51 + 0.034 = 0.544 mm
0.51 – 0.034 = 0.476 mm
3. Yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeylerinin ölçümünde ,0.476 mm-0.544 mm aralığındaki ölçümler doğrudur.
3. Yumurtanın ölçümü 0.4 mm ?dir.
3. yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanmış yüzeyi ile 3 numaralı diş macunu kullanılarak fırçalanan yüzeyi karşılaştırıldığında 0.5 mm ve 0.55 mm den, 0.5 mm ye inceldiği gözlemlenmiştir.
3. diş macununun yumurta kabuğunda meydana getirdiği İncelme miktarı 0 mm -0.05 mm arasıdır.
Tablo 3 e göre 4. Yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeyinin kalınlığı;
0.50 + 0.01 = 0.51 mm
0.50 – 0.01 = 0.49 mm
4. Yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeylerinin ölçümünde ,0.49 mm-0.51 mm aralığındaki ölçümler doğrudur.
4. Yumurtanın ölçümü 0.4 mm?dir.
4. yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanmış yüzeyi ile 4 numaralı diş macunu kullanılarak fırçalanan yüzeyi karşılaştırıldığında 0.6 mm den 0.4 mm yeinceldiği gözlemlenmiştir.
4. diş macununun yumurta kabuğunda meydana getirdiği İncelme miktarı 0.2 mm dir.
Tablo 3 e göre 5. Yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeyinin kalınlığı;
0.515 + 0.021 = 0.536 mm
0.515 – 0.021 = 0.494 mm
5. Yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanan yüzeylerinin ölçümünde ,0.494 mm-0.536 mm aralığındaki ölçümler doğrudur.
5. Yumurtanın ölçümü 0.5 mm dir.
5. yumurtanın diş macunu kullanılmadan fırçalanmış yüzeyi ile 5 numaralı diş macunu kullanılarak fırçalanan yüzeyi karşılaştırıldığında 0.5 mm ve 0.55 mm den 0.5 mm ye inceldiği gözlemlenmiştir.
5. diş macununun yumurta kabuğunda meydana getirdiği İncelme miktarı 0 mm -0.05 mm arasıdır.
Sonuçların Değerlendirilmesi
Sonuçlar karşılaştırıldığında kabuğu en çok incelen yumurta kabuğundan en az incelenene doğru sıralanışı;
4. yumurta kabuğu >1. Yumurta kabuğu> 2. Yumurta kabuğu>3. = 5. Yumurta kabuğu şeklindedir.
Diş macunlarının yumurta kabukları üzerinde kalınlıklarına etkisi bu şekilde olmuştur.
Diş macunlarının yumurta kabukları üzerindeki beyazlatma etkileri incelendiğinde ise 4. Yumurtanın kabuğunda fark edilir ölçüde renk farkı meydana gelmiştirYumurta kabuklarının beyaz yüzey üzerinde gün ışığında bakılarak nitel gözlemi sonucu en çok beyazlayandan en az beyazlayana doğru sıralanışı;
4. yumurta kabuğu > 1. Yumurta kabuğu>2. Yumurta kabuğu> 3. Ve 5. Yumurta kabuğu şeklindedir.
Yumurta kabuğundaki incelme miktarı ve yumurta kabuklarındaki beyazlama miktarlarının paralellik göstermesi, diş macunlarının beyazlatırken yıpratabileceği sonucunu düşündürmektedir. Özellikle 4 numaralı yumurta kabuğundaki incelme miktarı ve beyazlama oranı diğer yumurta kabuklarına oranla çok daha belirgin bir farklılık oluşturmuştur.
Bu etkiler göz önünde bulundurulduğunda, diş macunu seçimleri sırasında diş sağlığına öncelik tanıyan bilir kişilerin onayladığı diş macunlarının tercih edilmesinde büyük fayda olduğu düşünülmüştür. Diş macunları konusunda bilinçlenmek, zamanla meydana gelecek diş kayıplarının olmaması ve diş sağlığımızın korunması adına büyük önem taşımaktadır. Bilinçsizce yapılan seçimlerde dişler büyük ölçüde zarar görebilmekte ve dişlerde incelme meydana gelebilmektedir.
Diş macunlarının isimleri etik açıdan gizlenmiş olup istenildiği takdirde isimleri verilebilir.
Proje konusu ile ilgili literatür (kaynak) taraması:
1.
2. http://www.doktorsitesi.com/makale/dis-macunlari/1746
3. http://dent.ege.edu.tr/yayinlarimiz/bitirme_tezleri/pdf/34.pdf
Proje Bütçesi: 60 TL
ÖZEL MARMARA ORTAOKULU
BÜYÜKBAKKALKÖY MEVKİİ 4 PAFTA 352 PARSEL, 5 PAFTA 429,430,431,432,433,434 PARSEL MALTEPE/İSTANBUL
BİYOLOJİ – HANGI DIŞ MACUNU DAHA IYI?
BAŞAK ÇELİK ZEYNEP ŞAHİN
ÖZGE YAZICI
Fen Projesi / Matematik Projesi
Bu Benim Eserim Fen Bilimleri ve Matematik Projeleri Yarışması
Bilim Şenliği Projeleri
