GLİKOMAKROPEPTİT KULLANILARAK FENİLKETONURİ HASTALARI İÇİN ALTERNATİF BESİN
OLARAK SIVI KARIŞIM ÜRETİMİ
Biyoloji Projesi
Danışman
Selma CANDEMİR
Proje Öğrencileri
Ataberk KIYKIM
Ekin KARYA KÖSE
Fenilketonuri (PKU) çekinik gen üzerinde taşınan ve vücuttaki aminoasit metabolizmasında bozukluklar ya¬ratan bir hastalıktır. PKU hastaları fenilalanin (Phe) amino asidi nitirozina mino asidine çevirememeleri sonucunda çeşitli rahatsızlıklar ortaya çıkar. Bu nedenle PKU hastaları özel üretilmiş düşük Phe oranına sahip gıdalar tüketmek durumundadırlar. Ülkemizde PKU’lu doğan birey sayısı Avrupa ülkelerine oranla çok yüksektir, ancak özelleşmiş gıdalar ithal ürünlerden ibarettir. Bu ürünler düşük devlet katkısı nedeniyle hasta¬lara ekonomik bir yük getirmektedir. Projemizde, PKU hastalarının beslenmesindeki bu boşluğu doldurmak amacıyla glikomakropeptit (GMP) kaynağı olarak, peynir üretiminin bir yan ürünü olan peynir altısuyu (PAS) içeren, doğal ürünlerle desteklenmiş alternatif bir içecek karışımı geliştirmeyi amaçladık.
Projemizde; GMP’nin betalaktaglobülin’den ayrıştırılması için asit hidroliz yöntemi uygulanmıştır. Asit hid¬rolizden geçirilmiş GMP’den serum proteinlerini izole etmek için santrifüjleme işlemi uygulanmıştır. Elde edilen süzüntü ultrafiltrasyon işleminden geçirilerek retentant (filtre edilmeyen kısım) elde edilmiştir. Reten- tanthacmisafsuile PAS’ı nilk hacmine eş olması için diafiltrasyon işlemi uygulanmıştır. Bunun sonucunda retentanttaki laktoz ve tuz miktarı azaltılıp GMP saflığı artırılmıştır. GMP saflık analizi için Yüksek Basınç Sıvı Kromatografisi (HPLC) yöntemi kullanılmıştır. GMP ve doğal ürünler kullanılarak formüle edilen karışımın içeriklerinin oranlarına çalışmaya katılan bireylerin beğenisine dayanarak karar verilmiştir.
Çalışmamızda; PAS’a alternatif bir kullanım alanı yaratılarak, çevreye verdiği zararın önlenmesinin yanı sıra, katma değeri olan endüstriyel boyutta üretilebilecek ve aile ekonomisine katkı sağlayacak bir fonksiyonel ürün elde edilmiştir. Ürünün raf ömrünü ve ulaşılabilirliğini artırmak için paketleme ve ürünün sunumu ko¬nusunda çalışmalar yapılabilir.
