Deneyin Adı :Besin Maddelerinde Karbonhidrat, Protein Ve Yağ
Aranması
Deneyin Konusu :Biyoloji (Canlıların Temel Bileşenleri)
Deneyin Amacı :Organik Maddelerin Hangilerinde Hangi Temel Besinlerin
Bulunduğunu Görebilme
Araç ve Gereçler :
Nişasta
İyot
Kaynar su banyosu
Biüret ayıracı ya da proteini belirleyen herhangi bir ayıraç
Pişmemiş hayvan yağı
Yumurta akı
Lam
Damlalıklar, pipetler
Benedikt ya da Fehling çözeltisi ya da şeker test kağıdı
%5’lik glikoz çözeltisi
Yiyecek maddeleri (ekmek, süt, çiğ et, muz, patates vb.)
Eter (çalışma sırasında eter buharından korununuz.)
Ön Hazırlık :
“Maddeler ayıraçlarla tanınır”
1.Karbonhidratların tanınması
• Glikozun tanınması
Glikoz + Benedict ya da Fehling çözeltisi kiremit kırmızısı renk verir.
• Nişastanın tanınması
Nişasta + Iyot çözeltisi (lugol) Mavi- mor renk verir.
2.Proteinlerin tanınması
Protein + Fehling 9; Menekşe rengi
Protein + HNO3 (nitrik asit) Sarı renk verir.
Protein + Lugol 9; Sarı renk verir.
Protein + Biuret Mor renk verir.
3.Yağların tanınması
Yağ + Sudan III Kırmızı damlacıklar oluşur.
Yağ + Kağıt Saydam leke oluşur.
Deneyin Yapılışı :
Nişasta testi
Lam üzerine bir miktar toz nişasta koyunuz.
Üzerine bir damla sulandırılmış iyot çözeltisi damlatınız.
Oluşan rengi kaydediniz.
Şeker testi
Şeker test kağıdının renkli ucunu glikoz çözeltisine batırınız.
Kağıtta oluşan rengi renk cetveli ile karşılaştırınız.(Renk cetveli ile ilgili bilgi, test kağıtlarının olduğu kutuların üzerinde mevcuttur.)
Benedikt çözeltisi ile şeker aramak için;
Deney tüpünü kaynayan su banyosuna koyunuz.
Bir süre sonra oluşan renk değişmesini gözleyiniz ve kaydediniz.
Protein testi
Bir tüpe 5 ml su + 10 damla biüret ayıracı damlatınız. (Bu tüp kontrol tüpü)
Diğer tüpe 5ml yumurta akı + 10 damla biüret ayıracı damlatınız.
Renk değişimini kaydediniz.
Yağ testi
Yiyecek maddesi katı ise kağıda sürünüz, sıvı ise kağıda damlatınız.
Kağıdı kurumaya bırakınız.
Bir parça hayvan yağını başka bir kağıda sürünüz. Kağıdı kurumaya bırakınız.
Kağıtları ışığa doğru tutunuz. Kağıtta oluşan kısmen saydam bir leke yağ varlığını gösterir.
Kağıtları karşılaştırarak değerlendiriniz.
Sonuç:Yiyecek maddesinde yağ miktarı çok az ise, yukarıda anlatılan gözlemle fark edilmeyebilir.
Yiyecek maddesinde az miktarda bulunan yağ şu şekilde gözlenebilir:
Küçük parçalara ayrılmış yiyecek maddelerini, içinde eter vb. yağ eritici bulunan bir deney tüpüne koyunuz.
Karışımı çalkalayınız. Besinde yağ varsa eterde eriyecektir.
Eriyen besin parçaları çöktükten sonra üstte kalan eteri bir kağıt üzerine damlatınız.
Buharlaşmasını bekleyiniz. Eğer yağ varsa kağıt üzerinde saydam leke oluşur.
Not : Bu deneylerden yararlanarak çeşitli besinlerin yapısında bulunan temel maddeleri ayırabilirsiniz.
