Türkiye’nin Somut Olmayan Kültürel Mirası 23. Fotoğraf yarışması

Türkiye’nin Somut Olmayan Kültürel Mirası 23. Fotoğraf yarışması

Geleneksel Türkiye 23. Fotoğraf yarışması:

‘ Türkiye’nin Somut Olmayan Kültürel Mirası’

‘ Geleneksel Türkiye’ temasıyla fotoğraf yarışmaları düzenleyerek; Türkiye’nin en içerikli fotoğraf arşivini oluşturarak ‘ 25’nci yılın da’ 380 sayfalık, temayla ilgili makalelerle zenginleştirilmiş kronolojik/tematik sunumla prestij albüm yayınlayarak; Bilim, tarih ve toplum/kültürel belleğimize çok önemli katkılar koyan ‘ Aktiffelsefe ‘ derneği Unesco işbirliğiyle ‘; ‘ Türkiye’nin somut olmayan Kültürel Mirası’ temasıyla 23. Fotoğraf yarışmasını düzenledi.

Teknoloji ve akıllı telefonlarda ki yenilikler; fotoğraf çekmeyi çok kolaylaştırarak, sosyal medyada anında erişme olanakları sundu. Ancak fotoğrafları; saklamak, sergilemek, korumak gittikçe zorlaşıyor. Dijital ortamlara emanet ettiğimiz fotoğrafların akıbetleri hakkında belirsizlik sürüyor.

Fotoğrafları kayıt altına alma ve yaşamalarını sağlama, izleyicilere/ müzelere ve küratörlere ulaşmanın en önemli yöntemi kalıcı ciddi ve özenli yayınlardır. ‘Aktiffelsefe’ derneği yarışma albümlerini; Kütüphanelere, Üniversitelere ve ilgili kurum/kuruluşlara göndererek ve yarışma sergilerini defalarca tekrarlayarak.“ Didaktik bilgilenme, tanıtma, arşivleme’ çok önemli/zor bir hizmet veriyor.

Yayımlanmayan, kullanılmayan fotoğraf; ‘ yok değerindedir ’.

Ülkemizin Somut Olmayan Kültürel Miras Ulusal Envanteri’ nde ki alanları da kapsayacak, belgesel yaklaşımla çekilmiş fotoğraflarınız bilime katkı koyarken; nesiller boyu fotoğrafçılara da esin kaynağı olacaktır.

Yarışmaya katkı koymak;

…bir bakıma; Türkiye’nin en büyük/kapsamlı ve zengin koleksiyonuna girmektir.

… en büyük belgesel fotoğraf arşivlerinden birisinin oluşturulmasına/insanlığa kazandırılmasına katkı koymaktır.

… alanlarında yetkinliklerini kanıtlamış seçici kurulun değerlendireceği; ilginç, duru, farklı fotoğraflarla; Dünya’ya seslenmek/ iletişim kurmaktır.

Ve fotoğraflarınızı; Türkiye’nin en uzun süreli fotoğraf yarışmalarını düzenleyen; ‘daha iyi bir dünya’ ilkesiyle özenli, ciddi çalışmalar sürdüren ’Yeni Yüksektepe Kültür Derneği’ ne, Ülkemiz, Dünyamız ve insanlık adına emanet etmektir..

Mehmet Arslan GÜVEN

Geleneksel Türkiye Fotoğraf Yarışması Danışmanı

Somut Olmayan Kültürel Mirasın Fotoğrafı…

Ülkemizin en uzun soluklu belgesel fotoğraf yarışmalarından biri olan ve Aktif Felsefe/ Yeni Yüksektepe Kültür Derneği’nce düzenlenen Geleneksel Türkiye 23. Fotoğraf Yarışması’nın bu yıl konusu/alt teması “Somut Olmayan Kültürel Miras” olarak belirlenmiştir.

Somut Olmayan Kültürel Miras (SOKÜM) Kavramı

Neyi İfade Ediyor:

UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi[1] ile gündeme gelen “somut olmayan kültürel miras” kavramı, insanlığın binlerce yıllık yaşam deneyimi ile akıl ve yaratıcılığının bugüne ulaşmayı başarmış kalıntıları olan kültürel mirası tanımlama sürecinde doğmuş, var olan kültürel miras tanımındaki eksiklikleri gidermeye yönelik olarak gelişmiştir. Bu anlamda kültürel miras anlayışı içinde bir ayrım getirme değil, kültürel miras kavramının bütünlüğünü yeniden anlama ve tanımlamaya yönelik çabaların bir ürünü olarak ortaya çıkmıştır. Kısaca “somut olmayan” ifadesi “insanın doğayla etkileşim sürecinde ürettiği her şeye katmış olduğu anlamlar ve kültürel pratiklerdir”. Somut olmayan kültürel miras aynı zamanda yaşayan mirastır. Somut Olmayan Kültürel Miras kavramı, tüm insanlığın, göreli olarak göz ardı etmekte olduğu bir kültür boyutunu; kırılgan bir kültürel miras alanını dikkatlere sunmaktadır. Aynı ismi taşıyan sözleşme ile küreselleşme ve yaşanan değişim süreçleri karşısında hızla yok olan, tek tip ve bir örnekleşen kültürel çeşitliliği korumak amaçlanmıştır

Nasıl Tanımlanıyor:

“Somut olmayan kültürel miras” toplulukların, grupların ve kimi durumlarda bireylerin, kültürel miraslarının bir parçası olarak tanımladıkları uygulamalar, temsiller, anlatımlar, bilgiler, beceriler ve bunlara ilişkin araçlar, gereçler ve kültürel mekânlar anlamına gelmektedir. Kuşaktan kuşağa aktarılan bu somut olmayan kültürel miras, toplulukların ve grupların çevreleriyle, doğayla ve tarihleriyle etkileşimlerine bağlı olarak, sürekli biçimde yeniden yaratılır ve bu onlara kimlik ve devamlılık duygusu verir; böylece kültürel çeşitliliğe ve insan yaratıcılığına duyulan saygıya katkıda bulunur.

Somut Olmayan Kültürel Miras Olarak Tanımlanan Alanlar/Temalar:

a) Sözlü anlatımlar ve sözlü gelenekler; Sözlü kültür alanı; mitler, efsaneler, masallar, destanlar, hikâyeler, fıkralar, ağıtlar-ninniler, türküler vb.
b) Gösteri sanatları: (Oyun, müzik, eğlence) Âşık icra ve geleneği, köy seyirlik oyunu, kukla, karagöz, meddah, ortaoyunu gibi tiyatro örnekleri, halk müziği, halk oyunları icraları vb.
c) Toplumsal uygulamalar, ritüeller ve şölenler; Doğum, evlenme, ölüm gibi geçiş dönemi gelenekleri, toy, şölen, kutlama, şenlik, bayram, yıl dönümü gibi her türlü geleneksel toplanma biçimleri ve bunlara dayalı geleneksel uygulamalar, inançlar, mekânlar vb.
d) Doğa ve evrenle ilgili bilgi ve uygulamalar; Geleneksel kültürel yapı içinde oluşmuş halk bilgisi; halk hekimliği, halk mutfağı, halk mimarisi vb.
e) El sanatları geleneği; Usta çırak ilişkisi içinde öğrenilen ve seri üretime dayanmayan tüm geleneksel meslekler-zanaatlar.
GT1FY – SB – 2. – KECEYE TERINI AKITANLAR – ERDAL YAZISI
Ülkemizin sözleşmeye taraf olduğu günden bu yana UNESCO “İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’nde; Meddahlık Geleneği, Mevlevi Sema Törenleri, Âşıklık Geleneği, Karagöz, Nevruz, Geleneksel Sohbet Toplantıları (Yaren, Barana, Sıra Geceleri vd.), Alevi-Bektaşi Ritüeli: Semah, Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali, Geleneksel Tören Keşkeği, Mesir Macunu Festivali, Türk Kahvesi ve Geleneği, Ebru: Türk Kâğıt Süsleme Sanatı, İnce Ekmek Yapımı ve Paylaşımı Geleneği: Lavaş, Katırma, Jupka, Yufka, Geleneksel Çini Sanatı yer almaktadır. 2017 yılı Temsili Listeye aday unsurumuz Hıdırellez, “Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi ”ne aday unsurumuz ise Islık dilidir.

Somut olmayan kültürel miras kapsamında uygulamalar, temsiller, ifadeler, bilgi ve beceriler; bu mirasın taşıyıcıları, topluluklar, gruplar ve bireyler; mirasın oluştuğu doğal ve kültürel çevrede, mekânlar, araçlar, nesneler ve ürünler; mirasın aktarıcısı ve değerli temsilcileri yaşayan insan hazinesi kişiler ve meslekler fotoğrafik imgenin konuları olarak düşünülebilir. Üretilecek fotoğrafların SOKÜM unsurlarının kimlik ve aidiyet bağlamı, gelenekteki köklü yeri, yaşayan bir miras unsuru olduğu, sürdürülebilirliği ve gelecekteki koruma önlemleriyle ilgili bakışları yansıtması önemlidir.
Bu bağlamda düzenlenecek olan “Somut Olmayan Kültürel Miras Fotoğraf Yarışması” ile;

Somut olmayan kültürel miras ögelerinin tanınması ve bu konudaki toplumsal farkındalığın arttırılması,
Somut olmayan kültürel mirasın taşıyıcısı ve aktarıcısı olan toplulukların, grupların ve bireylerin görünür kılınması,
Somut olmayan kültürel mirasın önemi konusunda yerel, ulusal ve uluslararası düzeylerde duyarlılığın arttırılması,
Somut olmayan kültürel miras ögelerinin saptanmasında, belgelenmesinde ve korunmasında fotoğrafın görsel gücünden faydalanılması amaçlanmaktadır.

Bu fotoğraf yarışmasıyla somut olmayan kültürel mirasın korunması, yaşatılması ve gelecek kuşaklara aktarımında farkındalık yaratması kadar bu mirasın görsel sunum ve temsilinde önemli katkıları beklenmekte ve görsel belleğin oluşması hedeflenmektedir.

Yaşanılan ve paylaşılan ortak kültürel deneyimlerin birer ürünü olan somut olmayan kültürel mirasa ilişkin bu açıklamaların, belgesel fotoğrafın, sanatın ve sanatçının özgür yaratıcılığında sadece iştah açıcı ve kışkırtıcı olması dileğiyle…

Fotoğrafın geniş dünyasında sanatçısı, zanaatçısı, profesyoneli, amatörü, meraklısı, severi tüm katılımcılara başarılar dilerim. Işığınız bol olsun…

[1] UNESCO’nun 17 Ekim 2003 tarihinde Paris’te toplanan Genel Kurul’da SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRASIN (SOKÜM) KORUNMASI SÖZLEŞMESİ onaylanarak kabul edilmiş ve yürürlüğe girmiştir. Türkiye bu sözleşmeye 27 Mart 2006 tarihinde 45. ülke olarak resmen taraf olmuştur. Bugün sözleşmeye taraf devletlerin sayısı (176) UNESCO’ya üye ülke sayısına (195) yaklaşmakta ve kültür sözleşmeleri içinde en yoğun ilgiyi görmektedir.

Prof. Dr. M. Muhtar KUTLU

UNESCO Türkiye Milli Komisyonu

Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkan Vekili

http://gelenekselturkiye.org/