KARA DELİK NEDİR VE NASIL OLUŞUR?

Kara delik,çekim alanı her türlü maddi oluşumun ve ışınımın kendisinden kaçmasına izin vermeyecek derecede güçlü olan, kütlesi büyük bir kozmik cisimdir.

Karadelikler birkaç farklı şekilde oluşabilir.

Birincisi, yıldızların çökmesidir.

Bir gökcisminin iç basıncı kendi kütleçekiminden küçükse yıldız çökmeye başlar.Bu olayda en önemli faktör kütledir.Şöyle ki; eğer yıldızın kütlesi belli olan değerden yüksekse çökmeyi hiç bir mekanizma durduramaz. Böyle bir durumda yıldızın çökmesi karadelik oluşumuyla sonuçlanır.

Günümüzdeki çağda, karadeliklerin oluşması için buna sebep olabilecek tek faktör yoğun olan yıldızlardır. Fakat Big Bang’den ( Büyük patlama) sonra karadeliklerin oluşmasında madde yoğunlukları önemli olduğu için o zamanda da farklı yoğunluklar karadelik oluşumuna sebep olmuş olabilir. Evrenin ilk zamanlarındaki koşullar doğrultusunda oluşan düşüncelerin bu doğrultuda oluşabilecek karadeliklerin kütlelerinin, Planck kütlesi (yaklaşık 2×10^-8 kilogram) ile Güneş’in kütlesinin (yaklaşık 2×10³⁰ kilogram) binlerce katı arasında değişebileceğini gösterebilmektedir.

Bunun yanı sıra kütlesi Planck kütlesinden daha küçük karadeliklerin, parçacıkların yüksek enerjili çarpışmaları esnasında olaşabilecek olduğu tahminler arasındadır. Fakat henüz böylesine anlaşılması zor teoriler hakkında uzlaşmalar ve kesinlikler mümkün değildir.

BİLGİLER:

Karadelik ilk defa Einstein’in genel relativite (izafiyet) teorisinden faydalanılarak 1939’da Amerikalı bilim adamı Robert Oppenheimer ve Hartland S.Synder tarafından açıklandı.

Kara deliklerin, “tekillik”leri dolayısıyla, üç boyutlu olmadıkları, sıfır hacimli oldukları kabul edilir. 

 Karadeliklerin içinde zamanın ise yavaş aktığı ya da akmadığı tahmin edilmektedir.

Astronomlara göre bir karadeliğin yıldızları yuta yuta büyümesi, zamanla bütün bir galaksiyi yutacak hale gelmesine yol açabilecektir.