İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK MATEMATİK VE FEN BİLİMLERİ PROJE ÇALIŞMASI
Bu Benim Eserim Matematik ve Fen Bilimleri Proje Yarışması
Projenin hedefleri:
1- Kış aylarında d vitamini eksikliğini Ultraviole lambaları ile karşılayabilmek
2- Bireyin bilgisayar kullanırken D vitamini ihtiyacını giderebilmek
3- Kış aylarında güneşten yeteri kadar alınamayan D vitamini eksikliğini gidermek
4- Özellikle çocukların bilgisayar başındayken D vitamini ihtiyaçlarını karşılamak
5- Bilgisayar başında geçen zamanı sağlık açısından daha verimli hale getirmek
Literatür:
http://www.almanhastanesi.com.tr/makale/makaleler/c_gunes.htm
İnsanlarda kış aylarında d vitamini eksikliği Ultraviole lambaları ile karşılanabilirimi?
D vitamininin faydaları:
D vitamini Kalsiyum ve fosfor emilimini düzenleyerek kemiklerin ve dişlerin güçlenmesini sağlar. Raşitizmi önler. Kemik ve diş gelişimi üzerindeki etkileri nedeniyle özellikle bebeklerde ve büyüme çağındaki çocuklarda D vitamini ihtiyacını karşılamak önemlidir.
D vitaminine sadece güçlü kemiklere sahip olmak için değil, soğuk algınlığı ve gribe karşı bağışıklık sistemimizi güçlendirmek, kanserden ve kalp hastalıklarından korunmak için de ihtiyaç duyuyoruz. Ayrıca düşük D vitamini düzeyi, depresyona, aknelere ve ağrılara neden olabiliyor D vitamini gereksinimi, büyük ölçüde güneş tarafından sağlanır.
D vitamini hangi yollardan verilmeli?
D vitamini doğrudan güneş ışığı ile deride sentez edildiği gibi, besinlerle de alınır. Ancak yeterli güneş ışığı görmedikleri için, kendi D vitaminlerini yapamayan bebeklere dışarıdan ek D vitamini verilmezse, kolaylıkla raşitizm gelişebilir. Prematüre bebekler ile çok örtünen ya da sık doğum yapan kadınların bebekleri, yetersiz D vitamini depoları ile doğacağından, bu bebeklerin D vitamini gereksinimleri fazla olacaktır. Bu bebeklere ek D vitamini verilmelidir.
D vitamini eksikliği hangi hastalıklara yol açar?
D vitamini eksikliğine bağlı oluşan raşitizmde birçok sistem etkilenir. Raşitizm, kemik zayıflığı sonucu, çocuğun yaşı ve farklı kemiklerin farklı büyüme hızlarında olmasına göre, kemiklerde ortaya çıkan çeşitli şekil bozukluklarıdır. En erken ortaya çıkan bulgulardan biri, kafatası kemiklerinde genel bir yumuşama olmasıdır. Bıngıldak geniştir ve kapanması iki yaş sonrasına kadar gecikebilir. Uzun süre devam eden raşitizm vakalarında, kafatası kemiklerinin yumuşaklığı, kafada kalıcı şekil bozukluklarına yol açabilir. Özellikle başta terleme dikkat çekici bulgulardan biridir. Dişlerin mine tabakası düzensizdir, fazla sayıda çürük diş vardır ve kalıcı dişlerin çıkması gecikebilir. Bir yaşından sonra bacaklardaki büyüme hızlanır ve vücut ağırlığının etkisiyle alt ekstrem itelerdeki şekil bozuklukları belirginleşir. Raşitizmli çocuklarda kas zayıflığı da oluştuğundan, ağır vakalarda çocukların ayakta durmaları ve yürümeleri de gecikebilir.
D vitamini hangi besinlerde bulunur?
D vitamini başlıca hayvansal besinlerde bulunur. Margarin, tereyağı, süt, peynir, balık ve karaciğer başlıca D vitamini kaynağıdırlar. D vitamini, D2 vitamini şeklinde bitkilerde de bulunur. Ancak sadece hayvansal gıdalardan alınan D3 vitamini vücutta depolanır.
Dünya sağlık örgütü herkesin sağlıklı gelişimini tamamlayabilmesi için bir miktar UV ışını alması gerektiğine dikkat çekiyor. Alınan UV ışınları D vitamini üretiminde önemli rol oynar.
GÜNEŞ IŞIĞINDAKİ ULTRAVİOLE IŞINLARI VE ULTRAVİOLE B IŞINI
UV ılınları 400–200 nm dalga boyları arasında yer alan ışınlara verilen ad. ultraviole ışınlar kendi aralarında dalga boylarına göre 3 bölüme ayrılıyor ultravioleA,ultravioleB,ultravioleC.
UltravioleA: Dalga boyu 400–320 nm arasında olan ışınlarıdır. Bu ışınlar ışığın olduğu her yere ulaşabilirler. Buluttan camdan ya da ozon tabakasından kolayca geçerler ve kolayca yansırlar. UltravioleA ışınının normal yaşamsal davranışlar üzerinde etkileri vardır. Yani yeme içme hareket etme ve üreme gibi davranışlarımızı aktive eder.
UltravioleB: Dalga boyu 320–260 nm arasındaki ışınlardır. Bizim için önemli olan ışındır. Deriye temas ettiği taktirde ciltte bir reaksiyon oluşturur ve vücutta d3 vitamini sentezlenmeye başlar. Bu ışın buluttan oldukça etkilenir camdan ise % 5 oranında geçebiliyor.
UltravioleC: Dalga boyu 260–200 nm arasında yer alan ışındır. Çok tehlikelidir, hücrelerde tahribat yaparak canlının ölmesine yol açar fakat dünyamızı saran ozon tabakası tarafından tamamen süzülür ve dünya yüzeyine ulaşamaz.
Güneş ışığında bulunan bu her 3 ultraviole ışınının da fazlası cilt kanseri yaptığı kesinlik kazanmıştır.
UltravioleB ışını neden önemlidir?
D vitamini doğada 2 farklı biçimde bulunuyor. Bitkisel gıdalarda ve hayvansal gıdalarda D3 biçiminde. D vitamini bünyede mutluluk etkisi yaratan bir vitamin. Yazın içimizin açılması kendimizi daha mutlu hissetmemiz biraz da kış mevsimine göre daha fazla aldığımız güneş ışınları sebebiyle vücudumuzda artan d vitamini sayesinde oluyor.
Fakat canlılar için UltravioleB Işınının apayrı bir önemi daha var. Besin yoluyla alınan kalsiyumun vücuda yararlı bir hale gelebilmesi için d3 vitamini şart.D3 vitamini aslında vitamin değil vücut tarafından üretilen bir hormon ama vitamin olarak geçiyor. Canlılar D3 vitaminini bir miktar besin yoluyla alsada esas önemlisi kendi vücutlarında sentezlediği miktardır. Vücutta d3 vitamini sentezlenmesini sağlayan ise ultravioleB ışınıdır.
UtravioleB lambaları
UltravioleB lambalar güneşin doğal olarak yaydığı UltravioleB ışınlarını vererek vücudun kendi kendine D3 vitamini sentezlemesini sağlıyor ve D3 vitamini alınan kalsiyumun bağırsaklarda emilimini gerçekleştiriyor.
Bilgisayara monte edilen Ultraviole lambaları bireye d vitamini sağlayabilirmi?
Sokakta daha az zaman geçirdiğimiz ve vücudumuzu olabildiğince sıkı bir şekilde kapattığımız kış ayları D vitamini değerlerinin tehlike sınırına düşmesine neden olabiliyor. Bu nedenle yılın bu aylarında vücudunuzdaki D vitamini oranı en düşük düzeylerde seyrediyor. D vitamini ihtiyacı 10 mg dır.
Bilgisayar monitöründe UltravioleB lambalarını kullanmak ekrandan suni olarak güneş ışığı gelmesini sağlayabilir. Böylece bilgisayar başında vakit geçiren birey bu ışınlara maruz kalarak d vitamini ihtiyacını giderme imkânına ulaşabilir.
Sonuç:
Gerekli donanım ile yapılabilecek bu proje sayesinde bilgisayar aracılığı ile 7 den 70 e herkes özellikle kış aylarında yeteri kadar alınamayan d vitamini eksikliğini giderebilir ve bilgisayar başında geçirilen vakit sağlığımız açısından bize kazanç sağlayabilir. Bu işlem televizyon monitörü içinde uygulanabilir. Tv izlerken de bundan yararlanabiliriz.
Projenin özeti:
Bilgisayar monitörünün aydınlatılmasında UltravioleB lambaları kullanarak bilgisayarda vakit geçiren bireyin UltravioleB ışınına maruz kalması sağlanır ve UltravioleB ışınları sayesinde vücutta D vitamini sentezlenmesi gerçekleştirilir.
