TÜBİTAK 4007 Tepebaşı Bilim Şenliği

Bilim Şenliği
Tepebaşı Bilim Şenliği

2023 Eğitim Vizyonu adlı belgede çağın ve geleceğin becerileriyle donanmış ve bu donanımı insanlık hayrına sarf edebilen, bilime sevdalı, kültüre meraklı ve duyarlı, nitelikli, ahlaklı bireyler yetiştirmek amaç olarak ifade edilmiştir. Bu projede Türk eğitim sisteminin ve 2023 Eğitim Vizyonunun amacından hareketle Eskişehir’de özellikle sosyoekonomik düzeyi düşük ailelerin yer aldığı bölgelerde öğrenim gören öğrencilerin ve görev yapan öğretmenlerin bilim, teknoloji, sanat ve kültürel alanlarda farkındalık ve yetkinlikler kazanmalarını sağlamak, disiplinlerarası etkileşim sağlanarak bilim okuryazarlığı becerilerini geliştirmeleri amaçlanmaktadır.

Projede bilim, kültür ve sanat olmak üzere üç farklı tema belirlenmiştir. Her bir tema için Tepebaşı ilçesi aynı eğitim bölgesinde, birbirine yakın konumda yer alan bilim teması için Eskişehir Anadolu Lisesi, sanat teması için Eskişehir Atatürk Güzel Sanatlar Lisesi ve kültür teması için Ali Güven Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi etkinlik alanı olarak seçilmiştir. Bilim teması kapsamında Fen Bilimleri, Astronomi, Matematik, Bilişim gibi alanlarda disiplinlerarası tasarım odaklı düşünme gerektiren, öğrencilerin ve öğretmenlerin bilimsel süreç becerilerine katkı sağlayacak uygulamalı atölye çalışmaları; sanat teması kapsamında yaratıcı drama, ebru yapımı gibi sanatsal etkinlikler; kültür teması altında milli ve kültürel değerlerimiz ile ilgili eğitimde teknoloji kullanımı gibi Eskişehir’e özgü farklı atölye çalışmaları ve bir sergi gerçekleştirilecektir. Atölyelerde özellikle güncel gelişmeleri yansıtan, farklı dijital içerikleri olan yenilikçi uygulamalara yer verilmeye çalışılmıştır. Eskişehir’de üç farklı üniversite yer almaktadır. Her bir üniversiteden Fizik, Kimya, Yaratıcı Drama gibi alanlarda, alanında uzman altı farklı bilim insanı ile bilim söyleşileri de gerçekleştirilecektir. Bu sayede Eskişehir’de görev yapan farklı bilim insanlarını tanıyacak ve çalışmaları hakkında bilgi sahibi olacak ilkokul, ortaokul ve lise düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin bilime olan ilgilerinin ve merakının artırılacağı, öğretmenlerin de farkındalık ve iletişim becerilerinin gelişeceği, kültür ve sanat gibi atölyelerle de eğlenceli ve etkileşimli bir ortamın oluşacağı düşünülmektedir. Hatta oluşturulacak farkındalık ile öğrencilerin gelecekte meslek seçimlerine katkı sağlanması ve öğrencilerin projenin gerçekleştirileceği üç farklı okul alanında bulunmasıyla o okullara yönelik de bir fikir edinebilmesi planlanmaktadır.

Hedef Kitle:

2019-2020 eğitim-öğretim yılında Eskişehir İli Tepebaşı ilçesinde ilkokul, ortaokul ve lise düzeyinde okullarda öğrenim görmekte olan öğrenciler ve bu ilçede görev yapan öğretmenler hedef kitle olarak belirlenmiştir.

Proje yürütücüsü
Dr. Funda ÇIRAY ÖZKARA; Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği Lisans Programını tamamlamasının ardından Anadolu Üniversitesi Eğitim Programları ve Öğretim ABD.’den yüksek lisans ve doktora derecesini almıştır. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Eskişehir Şehit Mutlu Yıldırım Ortaokulunda Fen Bilimleri dersi öğretmenliği yapmakta ve 12. yılını çalışmaktadır. Yüksek lisans aşamasında TÜBİTAK bursu ve doktora tezinde BAP desteği almıştır. TÜBİTAK 4006 ve kalite etiketi getiren etwinning projelerinde görev almıştır. Analoji tabanlı öğretim, argümantasyon temelli öğrenme, fen öğretimi, program tasarımı gibi konularda çalışmaları bulunmaktadır.

SÖYLEŞİLER

Kuantum Bilgisayarlar
Prf. Dr. Cem YÜCE
Bilim Söyleşisi

Uzaklarda Yaşanabilirlik Arayışı
Dr. Öğr. Üyesi Metin ALTAN
Bilim Söyleşisi

Transhuman için Öğrenme
Öğr. Gör. Serap UĞUR
Bilim Söyleşisi

Geleceğin İnsanı, İnsanın Geleceği
Dr. Öğr. Üyesi Emre EV ÇİMEN
Bilim Söyleşisi

Bilimsel Yaratıcılık Bağlamında Tesadüfi Buluşlar
Dr. Öğr. Üyesi Bahadır AYAS
Bilim Söyleşisi

Müzik ve Drama İlişkisi
Prof. Dr. Ali Öztürk
Bilim Söyleşisi

ATÖLYELER
Ay’ın Evrelerini Öğreniyorum
Ay’ın evrelerini öğrenmek artık çok kolay olacak. Bu atölye çalışması ile Ay’ın evrelerini oyun haline getirerek öğrencilere çok daha kolay ve eğlenceli bir şekilde öğrenme fırsatı sunmak amaçlanmıştır. Katılımcılara Ay’ın Dünya’dan her ayın belli zamanlarında farklı görünümlerde görüldüğü açıklanacak, malzemeler tanıtılacak, Ay’ın evrelerinin olduğu görseller gösterilerek, modeller yapmaları sağlanacaktır.

TAKIM YILDIZLARI ATÖLYESİ
Bu atölye ile öğrencilerin takımyıldız kavramlarıyla ilgili sahip olduğu algılamalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Etkinliğin hedef grubu 6. ve 7. Sınıf öğrencileridir. Amacı, erken dönemlerde başlanılan yaratıcılık ve özgün fikir üretmeye yönelik eğilimleri ilgili becerilerin sonraki yaşlarda artmasını sağlamak, çocukların bir objeyi ve nesneyi üretmeden önce zihinsel araştırma becerilerin kullandırmaya yönlendirmektir.

Kablosuz Şarj Standı Yapım Atölyesi
Atölyemiz katılımcılara günlük hayatta kullanabilcekleri kablosuz şarj standı yapımını öğretmek üzerine planlanmış olup alt amaçları arasında temel elektronik bilgisi kazandırmak ve yeni kullanıma sunulan süper kapasitörlerin avantajlarını ve kulllanım alanlarına dair bilgi ve beceri kazanımı sağlayarak üretim ve teknoloji tasarım odaklı düşünme anlayışını yansıtmaktadır.

Kolay Ebru Sanatı Atölyesi
Bu atölye ile öğrencilerin kolay bulabilecekleri malzemeleri kullanarak ebru sanatına benzer bir çalışmayla eğlenerek adezyon, kohezyon, yüzey gerilim konularını öğrenmeleri sağlanacaktır. Konunun derinleştirilmesi için soru cevap ile açıklamalarda bulunarak malzemeler tanıtılır; renkli ojeler ılık suda karışık desenler oluşturarak objeler daldırılarak kolay ebru sanatı ile kaplama teknolojiler temelli bilimsel anlatılır.

Su Roketi Yapımı Atölyesi
Öğrencilere Newton’un III. Hareket Yasası olan Etki-Tepki Prensibi, Basınç ilkesi ve Enerji Dönüşümleri hakkında genel bilgi verilir. Newton’un III. yasası olan Etki-Tepki prensibi sonucu sıvı basıncına tepki olarak oluşan itme kuvvetini gözlemlenirken kinetik enerjinin potansiyel enerjiye dönüşümünü ve havanın sürtünme kuvvetini gözlemlenir. Sıvı basıncından faydalanarak enerji dönüşümünü gözlemlememizi sağlayan roket yapılır.

Sessiz Kitaba Ses Ver Atölyesi
Sessiz Kitap içinde hiç yazı olmayan kitaplardır. Yazar okuyucuyla arasındaki dil engelini bu şekilde kaldırır. Çizimleri sözcüklerin yerine kullanır böylece anlatmak istediklerinin okuyucunun kendi zihninde canlandırmasını sağlar. “Sessiz Kitaba Ses Ver” adlı atölyede “Zoom” isimli sessi kitabın yaratıcı drama yöntemi kullanılarak incelenmesi planlanmaktadır. Atölye sürecinde öğrencilerinin sessiz kitaptaki çizimlerden yola çıkarak kurmaca oluşturmaları ve anlatılmak istenenleri yorumlarlar.

İKİ DEĞİŞKENLİ SU DOKU ATÖLYESİ
Su dokunun atası olan Latin kareleri ile öğrencileri tanıştırmak, gelişmiş Latin kareleri olan Euler kareleri hakkında bilgi vermek ve katılımcıların bu karelerin çözümleri üzerine çalışırken akıl yürütme ve problem çözme becerilerinin gelişmesini sağlamak amaçlanmıştır. Öğrencilerden renk ve şekil olmak üzere iki değişkeni kullanarak Euler karelerini oluşturmaları beklenecektir. Euler in meşhur subay probleminin çözümleri, örnek problemlerin çözümleri ve değişik Euler kareleri gösterilecek.

NEFES FUTBOLU ATÖLYESİ
Proje öğrencilerin zihinsel ve fiziksel yeteneklerini, el-göz koordinasyonunu ve nefes kontrolü yeteneklerini geliştirmeye yardımcı olması amacı ile gerçekleştirilecektir. Katılımcılardan atölye liderinin yönlendirmeleri ile bir nefes topu oyunu oluşturmaları istenecektir. Mukavvadan bir kutu yapılacak kutunun içi fon kartonu ile kaplanacak ve iki kısa kenarının ortasına birer kale boşluğu açılacak katılımcılar pipetle masa tenisi topunu üfleyerek karşı takımın kalesine gol atmaya çalışacak.

KİRİGAMİ KEŞİF VE TASARIM ATÖLYESİ
Kirigami bir kağıt kesme ve katlama sanatıdır. Kirigami sanatında kağıt üzerine çizimi yapılmış veya baskı alınmış şekil gerekli yerlerden kesildikten sonra bazı yerlerinden içe doğru, bazı yerlerinden dışa doğru katlanarak değişik tasarımlar elde edilir. Sanatsal bir faaliyet olmasının yanı sıra kirigami; okullarda el ve göz koordinasyonunun geliştirilmesi, üç boyutlu düşünme ve planlama yeteneğini arttırma ve hayal gücünü desteklenmesi amacıyla öğretici bir araç olarak kullanılmaktadır.

Napier’in Kemikleri Yapım Atölyesi
Atölyede modern algoritma ve hesap makinelerinin temelini oluşturan John Napier`in (1617) geliştirdiği bir hesaplama sistemiyle çoklu çarpma işlemlerini kolay ve hızlı bir şekilde yapabilmek amaçlanmaktadır. Yapılacak materyalde 0`dan 9`a kadar her bir rakam için ayrı bir çubuk mevcuttur. Her bir çubukta da o rakamın 1`den 9` a kadar olan katları bulunmaktadır. Materyalle çok basamaklı sayıları çarpmak kısa süre alacağı için öğrencilerin ilgisini çekeceği düşünülmektedir.

Katlanabilir Mikroskopla Mikro Dünyayı Keşfediyorum
Uygulama süreci fen bilimleri dersinde yer alan “Canlıları Tanıyalım” ünitesindeki mikroskobik canlılar başta olmak üzere, mantar, hayvan ve bitkilere ait preparat örneklerini de incelerken kullandığımız laboratuvardaki mikroskop uygulama süreci ile aynı. Tek fark, bu işlemi okuldaki laboratuvarımızda kullandığımız mikroskop ile değil yeni yeni tanınan ve kullanım kolaylığı ile ilgi çekici olması açısından avantaj sağlayan katlanabilir mikroskop ile gerçekleştireceğiz.

RENKLİ PORTRELER ATÖLYESİ
Portre, resim, fotoğraf, heykel ve benzeri sanat türlerinde bir kişinin yüzünün ve yüz ifadesinin betimlenmesi ile oluşturulan eserdir. Bu eserlerin amacı, kişinin görünüşünü, kişiliğini ve ruh hâlini yansıtmaktır. Portrenin tanımı yapılarak öğrencilere kısa bir bilgi verilir. Resim alanında portre çizmenin belli kurallları olduğu belirtilir ve bu kurallar açıklanır. Açıklama işlemiminden sonra bu kurallara uyarak öğrencilerden bir portre çalışması yapmaları istenir.

ASTRO MUTFAK ATÖLYESİ
Astronomi ile ilgili kavramları günlük yaşama aktarabilmek ve öğrencilerin el becerilerini geliştirmek hedeflenerek astronomi bilim kalıpları ile üç boyutlu kurabiye yapımı gerçekleştirilecektir. Etkinlikte öğrenciler astronomik şekilli kurabiye kalıplarıyla kurabiye hamuruna şekil verecekler.Kurabiyeler pişerken teleskop tanıtımı yapılacak.Pişen kurabiyeler öğrenciler tarafından glazür ve çikolata kaplı pirinç patlakları ile süslenecek.

Tesla Bobini Yapımı Atölyesi
Tesla bobini, Nicola Tesla tarafından bulunan ve adını alan bobindir. Bu bobinler, yüksek gerilim, düşük akım ve yüksek frekansta alternatif akım üretmek amacıyla kullanılmaktadır. Tesla bobini aydınlatma, fosforesans, X-ışını üretme, yüksek frekanslı alternatif akımı üretme, elektroterapi ve elektrik akımını kablosuz iletme çalışmalarında kullanıldı.Projemizinde Tesla bobini yaparak elektrik akımının kablosuz olarak iletimini sağlayacağız.

Teleskop Yapım Atölyesi
Gökyüzü ve gök nesneleri tarihin her döneminde büyük bir merak konusu olmuştur. Gökyüzündeki gök nesnelerini incelemek için herkesin profesyonel bir teleskopa erişme fırsatı olmayabilir. İşte bu proje ile herkes basit bir teleskop yapmanın aşamalarını öğrenerek gökyüzünü keşfetmenin keyfine varacaktır.

SATRANÇ İLE STEM UYGULAMALARI ATÖLYESİ
Atölyemizde sosyal yaşamın her alanına adapte edilebilmek adına hazırladığımız satranç oyunu temelli uygulamalar yapılacaktır. Fen-matematik derslerinde sıklıkla kullanılan boyut analizinde ve de okullarda sıklıkla faaliyet gösteren satranç etkinliklerinde de kullanılabilecek aynı zamanda zihinsel kodları geliştirmek amacıyla dama pasta ve dikey satranç çerçevesi ile uygulamalar yapılacaktır. Uygulamalar kavram yanılgılarını belirlemek üzere soru cevap şeklinde ilerleyecektir.

Simülatif Robotik Kodlama Atölyesi
Bilişim geleceğimizdir. Geleceğin kodlama ve robotik olacağı artık herkes tarafından bilinmektedir. Öğrencilerimiz farklı ekonomik yapıya sahip oldukları için evlerinde robotik kodlama için gerekli malzemeleri alamayabilirler. Bu atölye sayesinde öğrencilerin arduino olmadan arduino öğrenmesini ve robotik kodlamaya yönelik isteklerinin artması sağlanacaktır.

Mancınık Yapımı Atölyesi
Bu atölyede potansiyel enerjinin kinetik enerjiye dönüşmesini inceleyebileceğimiz bir mancınık düzeneği tasarlanacaktır. Katılımcılara mancınığın çalışma prensibi aktarılacak, malzemeler tanıtılacak daha önceden yapılmış olan bir mancınık örneğini incelemeleri sağlanıp kendilerinin de yapmalarına imkan verilecektir.

Doğal Malzemelerle Plastik Yapımı Atölyesi
Bu atölye çalışması ile biyoekonomi kavramı açıklanacak. Tükettiğimiz ve vazgeçemediğimiz plastiğin yerini biyoplastik ürünlerin aldığı örneklendirilecek. Öğrencilere bitkilerden plastik yapabilecekleri gösterilecek. Uygulamalı çalışmalarla sebze, bitki kökü ve hayvansal ürünlerden plastik yapılacak.

Milli ve kültürel değerlerimiz ile Eğitimde Teknoloji Kullanımı Atölyesi
Eğitimde teknoloji kullanımı, günümüz eğitim sisteminin vazgeçilmez esaslarından biri haline geldi. Hem eğlenerek öğrenmek hem de güvenli internet kullanımı esasları ile Millî ve Kültürel Değerlerimizi öğretmeye yönelik olarak Web 2.0 araçları kullanacak ve Animasyon hazırlama etkinlikleri yapılacaktır.

Yaratıcı Drama ile Matematiksel Modelleme Atölyesi
Matematiksel modelleme matematiğin üstdüzey becerilerindendir. Son dönemde değişen sınav sistemleri ile matematikte özellikle gerçekçi yaşam problemleri önem kazanmıştır. Bu yönde bu tür problemlerin öğretimi için alternatif öğretim yöntemleri ile ele alınması gerekmektedir. Alanyazın içerisinde etkililiği birçok alanda kanıtlanmış olan bir yöntem aynızamanda bir disiplin olan “Yaratıcı Drama”yöntemiyle bir atölye planlanmıştır. Bu atölyede bir modelleme sorusu sürecinin nasıl çözüleceği işlenir

Eskişehir Kültürüne Özgü Ögelerden Hareketle Yaratıcı Yazma Atölyesi
Bu atölye ile öğrencilerin Eskişehir’e ait kültürel ögeleri kullanarak yaratıcı yazma becerilerini geliştirmek hedeflenmektedir. Atölye 5,6,7,8. Sınıflara yöneliktir . Takım çalışması, sorumluluk bilinci , yarım bırakılan bir işi tamamlama becerisi ,kullanılacak istasyon yöntemi ile hedeflenen kazanımlar arasındadır.

DNA izolasyon Atölyesi
Yediğimiz meyveler dahil tüm canlılarda DNA bulunmaktadır.DNA bizim vücudumuzda bulunan özel bir moleküldür. Vücudumuz ile ilgili tüm bilgiler DNA’da mevcuttur. DNA izolasyon atölyemizde çilek, muz, kivi gibi farklı meyvelerden DNA izole edilecektir. DNA izolasyonunda kivi oldukça iyi sonuçlar vermektedir,çünkü kivide oldukça fazla hücre vardır ve bu hücrelerin içinde de oldukça fazla kromozom (herbir hücre içindeki DNA) bulunmaktadır,dolayısıyla bu deneyin sonunda oldukça fazla DNA görebiliriz.

Gök Atlası ve Güneş Saati Yapım Atölyesi
Gökyüzü geçmişten günümüze bütün medeniyetlerde merak konusu olmuştur. Gökyüzü gözlemlerine başlamadan önce gökyüzünü iyi bir şekilde tanımak gerekmektedir. Bu anlamda takımyıldızların, nebulaların ve gezegenlerin gök küredeki konumlarını belirlemek amacıyla gök atlası ve güneş saati yapımı bu atölyenin amacı olarak belirlenmiştir. Atölyenin birinci kısmında gök atlası maketi ikinci kısmında güneş saati maketi yapılacaktır.

Göç ve Yolculuk Atölyesi
Bu atölyede drama ile bir yolculuk hikayesine çıkılacak. Yol bize neler getirecek. Bu yolculuktan kendi deneyimlerimize bakarak, birbirimizi anlayabilmek, empati kurabilmek, saygı duyabilmek amaçlanmaktadır. Tüm insanlık tarihi göçlerle başlar. Kişisel tarihimizle –mış gibi yaparak “Yolculuk” kitabının drama yöntemi kullanılarak incelenmesi planlanmaktadır.

İNOVASYON VE YARATICILIK ATÖLYESİ
Katılımcıların yaratıcılıklarını kullanarak İnovasyon ile ilgili, Ambalaj, Afiş, Logo gibi alanlarda atık malzemeleri kullanarak çeşitli İnovatif ürünler ortaya koyabilmeyi amaçlayan etkinliğe, 6, 7 ve 8. Sınıf öğrencileri katılım sağlayabilmektedir. Aşamalar halinde; İnovasyon Nedir? İnovasyon Yapıyorum, Ambalaj Nedir?Ambalaj Tasarlıyorum, Afiş Nedir? Afiş Tasarlıyorum, Marka Neyi İfade Eder? Markamı Oluşturuyorum, Logoların Anlamları, Logomu Tasarlıyorum etkinliğe katılım sağlanır.

Gelecek Uzayda Atölyesi
Katılımcıların bir uzay mekiğinin sahip olması gereken özelliklerini de göz önünde bulundurarak hayal güçlerini ve yaratıcılıklarını kullanarak bir uzay aracı modeli tasarladıkları etkinlikte, Uzay, Uzay araçlarının temel yapısı, Ülkemizde uzay ve uzay araçları ile ilgili çalışmaların genel durumu gibi konular ele alınmaktadır.Gruplara, içlerinde çeşitli malzemelerin bulunduğu materyal poşeti ve çiğ yumurta verilir ve bu yumurtadan bir gök bilimci gibi uzay mekiği tasarlamaları istenecektir.

DÖRT İŞLEM TABLOSU ATÖLYESİ
Katılımcıların zihinsel çevikliklerini ortaya koyarak, verileri ele almasını, değerlendirmesini ve düzenleyerek matematik becerilerini sergileyerek matematiğin eğlenceli dünyasında yolculuğa çıkarmayı hedefleyen etkinliğin hedef grubu 4, 5 ve 6. Sınıf öğrencileridir. Etkinlik oyun/işlem kartları ile dört işlem tablosu şeklindeki zeminde gerçekleştirilmektedir. Amaç dört işlem tablosunda dört işlemi kullanarak en büyük ve en küçük tam sayılara ulaşarak çıkışa varmaktır.

MEKANİK ROBOT KOL UYGULAMA ATÖLYESİ
Sıvıların basıncı iletme özelliğinden yararlanarak tasarlanmış bir mekanik kol ile uzaktan görevler gerçekleştirilen etkinlik Sibernetik Biliminin kurucusu olarak bilinen El-Cezerinin hayatı ile ilgili bir sohbetle başlamaktadır. İnsan vücudundan esinlenerek tasarlanmış mekanik kollardaki temel mantık açıklanarak devam eden etkinlikte mekanik robot kolu hareket ettirmek için 5 kişilik gruplar etkinlik alanındaki görevleri birlikte hareket ederek en kısa sürede gerçekleştirmeye çalışmaktadırlar.

ENGELLERİ KALDIRALIM ATÖLYESİ
Matematiksel işlem becerileri kullanarak Görme Engelli bireylerle empati yapabilmenin amaçlandığı etkinlikte; Engel nedir?Görme Engelli bireyler ve Empati konuları ele alınmaktadır. Katılımcılar için yaş sınırının olmadığı etkinlik, Uygulama alanının zeminine her grup için 5 er adet renkli daireler gelişi güzel yerleştirilmektedir. Gruplardan biri gözlerini kapatıp görme engelli birey rolüne geçerken, grup arkadaşı onu zeminde sesiyle yönlendirerek renkli kartonları toplatmaya çalışmaktadır.

Filozoflarla Tanışma Atölyesi
Hazırlık aşamasında merhaba oyunu ve ardından mıknatıs oyunu oynatılarak grup dinamiğinin oluşması sağlanır. Hafıza kartı oyunu ile canlandırma için ön hazırlık yapılır. Öğrenciler sayılarına göre eşit gruplara ayrılır. Duvarlara önceden ünlü filozofların fotoğrafları asılarak, fotoğrafların yanına zarf içinde bu filozoflarla ilgili bilgi kartları yerleştirilir. Gruplar yaratıcı drama yöntemiyle seçtikleri filozoflarla ilgili canlandırma ve değerlendirme etkinlikleri gerçekleştirir.

Yaratıcı Drama ile İletişim Atölyesi
İletişim karşılıklı olarak birbirimizi anlama ve kendimizi ifade etme biçimimizdir. İletişimin sağlıklı olması ve amacına ulaşması durumuna ise etkili iletişim denir. Biz de atölyemizde Yaratıcı Drama Yöntemi ile Bilim insanı Aziz SANCAR’IN hayatı üzerinden etkili iletişim kavramı üzerine eğlenceli bir yolculuğa çıkmayı amaçladık.

tepebaşıbilimşenliği.com