Tercih Maratonu

Blog yazarı
Uzm. Psk. Dan. Nihan Diker Özarslan

Yeniden merhaba,
Uzun süredir taşınma telaşı içinde olduğumdan 4. yazımı uzun bir aradan sonra yazabiliyorum.

Bu yazımda üniversite sınav sonuçlarının yaklaşması sebebiyle sınav sonrası süreç ve üniversite tercihlerinden bahsedeceğim. Ailemizin en miniği(!) Muhammed başta olmak üzere bütün yıl emek veren tüm öğrencilerin öncelikle çabasını kutluyorum. En başta hem aileler hem de bu süreçten geçen öğrenciler için şunu belirtmek gerekir ki takdir edilmesi gereken sonuç değil süreçtir. Zira süreçte takdir edilmesi gereken bir emek söz konusu iken sonuç emekten bağımsız pek çok faktörden (heyecan, şans faktörü, hastalık, uykusuzluk vs.) etkilenmiş olabilir. Sınav öncesi elinizden geleni yaptığınıza inanıyorsanız bu çabanız için kendinizi takdir edin ve sonuç için endişelenmeyi bırakın. Sonuçları hesaplamak konusuyla ÖSYM ilgilenecektir. Elinizden geleni yaptığınıza inanmıyorsanız o zaman bir kez daha deneme şansınızın devam ettiğini aklınızda bulundurabilirsiniz. Hayatta olduğumuz sürece her şeyin bir telafisi var, unutmayın.

Tercih konusu ise titiz bir inceleme, avantaj dezavantaj kıyaslaması ve sağlıklı bir kararla nihayete ermesi gereken, sürecin en önemli kısmı. Benim tercih yapacak öğrenciler için her zaman önerdiğim sıralı bir liste var. Liste şu şekilde
1. İstediğiniz bölümden emin olun

2. İstediğiniz bölümden emin olduktan sonra bu bölümde alınan dersleri, ders içeriklerini, bölümün hangi üniversitelerde olduğunu öğrenin

3. Mezun olduktan sonra nerelerde, hangi koşullarda ve hangi olanaklarla çalışabileceğinizi araştırın

4. Eğer aklınızda birden fazla bölüm var ve aralarında bir tercih yapmakta zorlanıyorsanız aklınızdaki tüm bölümler için aynı araştırmaları yapıp her bir bölümün artı ve eksi yönlerini not ederek daha kolay karar verebilirsiniz

5. Mümkünse istediğiniz bölümden mezun olan, mesleği icra eden (veya işsizlik nedeniyle edemeyen) kişilerle görüşüp daha doğru ve detaylı bilgi edinin

6. İstediğiniz bölüme kesin olarak karar verdikten sonra üniversitelerin olanaklarını, akademisyenlerini detaylı bir şekilde araştırın

7. Gitmek istediğiniz üniversiteye karar verdikten sonra üniversitenin bulunduğu şehrin olanaklarını ve kendinizi geliştirebileceğiniz eğitimler, kurslar, sosyal aktiviteler olup olmadığını öğrenin

8. En önemlisi kesinlikle “bir üniversiteye gideyim de” zihniyetiyle tercih yapmayın. Bu tercih hayatınız boyunca yapacağınız işi, gününüzün büyük kısmını geçireceğiniz yeri, maddi olanaklarına göre hayat standardınızı belirleyecek. İçinize tam olarak sinmeyen bir tercihle üniversiteye gidip hayatınızın geri kalanı boyunca üzülmek yerine bir yıl daha sınava hazırlanma zahmetine girmeyi göze alın (aynı yollardan geçmiş biri olarak stresinin ve zorluğunun farkında olarak bu öneride bulunuyorum, inanın buna değer).
Listedeki süreci takip ettikten sonra puanına ve isteğinize göre istediğiniz bölüm ve üniversiteleri sıralayın. Bazı meslektaşlarım açıkta kalmayacak bir sıralamadan bahsedebilir ancak ben hiç bahsetmiyorum. Çünkü üniversiteye gitmek için üniversiteye gidilmez.

Tercih sürecinde öğrencilerin sıklıkla yaptığı bazı hatalar söz konusu. Bunları da şöyle sıralayabiliriz:
* Anne babanın zorlamasıyla istemediği bölüm tercihinde bulunmak
* Arkadaşların gittiği üniversiteye gitmek için tercihte bulunmak
* Ev ortamından uzaklaşmak üniversite hayatına başlamak için tercihte bulunmak
* Sadece maddi olanakları için kendine uygun olmayan bölüm tercihinde bulunmak
* Sadece kendine uyduğu için kendisine hiç bir olanak sağlayamayacak bir bölüm tercihinde bulunmak
* Sınava bir kez daha hazırlanmamak için tercihte bulunmak

Öğrenci arkadaşlara birkaç küçük hatırlatmayla yazımı sonlandıracağım.
* Üniversiteler arası yatay geçiş imkanı olmakla birlikte bunu yapabilmek için çok sıkı bir çalışma gerekir ve yatay geçiş yapacağım düşüncesiyle bir üniversiteye giriyorsanız bu faktörü göz önünde bulundurmalısınız.
* Özel üniversitelerden devlet üniversitelerine yatay geçiş imkanı bulunmaktadır.
*Tercih klavuzunun en arkasında yer alan özel açıklamaları dikkatle okuyun. Özellikle özel üniversitelerin burslu programlarını yazacaksanız bazı üniversitelerin 2,0 2,5 gibi GNO sınırlamaları olduğunu, bu ortalamaların altına düşecek olursanız bursunuzu keseceğini ve bu konudaki açıklamaların tercih klavuzunda yazdığını aklınızda bulundurun.
*Eğer master, doktora yapmak, akademisyen olmak gibi bir isteğiniz varsa gitmek istediğiniz üniversitedeki lisansüstü imkanları da araştırın. Çünkü lisansüstü eğitimde kendi üniversitenizden kabul almak diğerlerine oranla daha kolaydır.

Lütfen unutmayın, bu sizin tercihiniz ve hayatınızın geri kalanını belirliyorsunuz. Tercihlerinizi bu sorumlulukla yapın ve içinize sinmeyen bir tercihte ne olursa olsun bulunmayın. İstediğiniz yerde ve mutlu olmanız dileğiyle…

Psk. Dan. Nihan DİKER ÖZARSLAN

Nihan Özarslan
Uzman Psikolojik Danışman, Eğitim Bilimci.