BİR KENT MERKEZİNİN SOYLU(SUZ)LAŞTIRILMASI:BEYOĞLU ASMALIMESCİT ÖRNEĞİ
SOSYOLOJİ PROJESİ
Soylulaştırma, orta ve üst sınıfların kent içinde dar gelirli ve yoksul kesimlerin yaşadığı köhneleşmeye yüz tutmuş, tarihi konut alanlarına yerleşmelerini ve buraları yenileyerek kendi yaşam standartlarına uygun hale getirmelerini içeren bir süreçtir. Dünyada 1970’li yıllardan itibaren hızla yaygınlaşan soylulaştırma sürecinin İstanbul Beyoğlu’nda bulunan Asmalımescit Mahallesinde son zamanlarda etkileri görülmektedir.
Bu projenin amacı Asmalımescit Mahallesinde yaşanan soylulaştırma sürecinin mahalleye çok yönlü olarak etkilerinin incelenmesidir. Sürecin yaşandığı mahallede sürecin sonunda kent merkezinin sahipleri olan alt gelirli kesim ile merkezin yeni sahipleri olan orta ve üst kesim arasında bir yer değişimi yaşanmıştır. Bu değişim sonucunda alt gelire mensup kesim süreçten psikolojik, sosyolojik ve ekonomik olarak hasar alırken beraberinde bu kesimde toplumsal çözülmeler yaşanmıştır. Orta ve üst gelirli kesim ise süreçten ekonomik ve kültürel olarak fayda sağlamış ve mekâna renklilik ve çeşitlilik katmıştır. Orta ve üst kesim sürecin yoksulluğu iyileştirdiğim (desantirilıze) ve tarihi yapıyı koruduğunu savunmuştur. Araştırma alanı olarak Asmalımescit Mahallesi’ni seçmemizin nedeni ise kent merkezinde bulunması ve eski mahalle sakinlerinin alt gelir grubuna dahilken mahallenin yeni sahiplerinin orta ve üst sınıfa mensup olmasıdır. Çalışmada öncelikle modermzm ve soylulaştırma kavramları araştırılıp bunların tanımları verilmiştir.
Elde edilen veriler ve mahallede yapılan gözlemler sonrasında konu ile ilgili çalışmalan bulunan Tolga İslam ile ve konunun sosyolojik boyutu ile ilgili olarak sosyolog Ferhat Kentel ile görüşmeler yapılmıştır. Sürecin farklı kesimlere olan etkilerinin anlaşılması için mahalleden seçilen ve 100 kişiden oluşan örneklem grubuna anket çalışması uygulanmıştır. Ayrıca mahalleyi iyi bilen eski sakinlerle de görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen veriler sonuç bölümünde grafiklerle ve tablolarla gösterilmiştir.
Batılı sosyal bilimcilerin yoğun olarak üzerinde durdukları soylulaştırma. ülkemizde sosyal bilimcilerinin gündemine yeni girmiştir. Ülkemizde kentsel dönüşümün hızlanması, soylulaştırmanın önemini artırmaktadır.
İSTANBUL PROF. DR. MÜMTAZ TURHAN
SOSYAL BİLİMLER LİSESİ
DANIŞMAN: Fahrettin KARAKURT
ÖĞRENCİLER
Sabahat KIZILKAYA
Elif ÖZSOY
