SES ENERJISI NELERDEN ETKILENIR

İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK MATEMATİK VE FEN BİLİMLERİ PROJE ÇALIŞMASI

Bu Benim Eserim Matematik ve Fen Bilimleri Proje Yarışması

Proje Amacı: Sesin oluşumu ve sesin özeliklerini etkileyen etmenleri incelemek.

Proje Hedefleri:

Sesin maddenin titreşim hareketi ile meydana geldiğini göstermek

Sesin frekansının( incelik – kalınlık ) ses kaynağındaki madde miktarına göre değişimini gözlemlemek

Sesin genliğinin(zayıf – şiddetli) ses kaynağındaki maddenin titreşimi sırasında uygulanan kuvvet ile ilişkisini gözlemlemek.

Gerçekleştirilen Faaliyetler:

Sesin oluşumu, farklı kaynaklardan çıkan sesin farklı özeliğe sahip olması insanların ilgisini çekmekte ve meraklandırmaktadır. Bazı canlılar ince sesler çıkarmakta bazı canlıların ise kalın ses çıkardıklarında bu iki olayın sebebi nedir sorusu projemizin yapma fikrini ortaya çıkardı. Projemizle sesin oluşumunu sesin özeliklerinin nelere bağlı olarak değiştiğini araştırmayı ve sesin özeliklerinin değişimini kontrolü deneylerle araştırarak gözlemlemeyi planladık.

Yöntem:

Ses nasıl meydana gelir? Sesin özelikleri nelerdir ve nelere bağlı olarak değişir sorularına yönelik literatür taraması yaptık. Sesin oluşumun maddenin titreşim hareketi ile oluştuğu hipotezimizi, sesin incelik – kalınlık özeliğinin madde miktarı ilişkilidir hipotezimizi ve sesin zayıf –şiddetli olmasının ses kaynağına uygulanan kuvvetle ilişkilidir hipotezini kontrolü deneylerle araştırmak için gerekli malzemelerimizi temin ettik. Projemiz için üç adet korna düzeneği, Üç adet plastik şişe, şeffaf hortum, delikli tıpa ve su kullandık. Şişelerin kapak kısmına kornaların ön bölümünü şeffaf hortum yardımı ile sabitledikten sonra arka bölümünü şeffaf hortum yardımı ile şişenin gövde kısmına yerleştirdik. Aynı özelikte toplam üç tane ses kaynağı oluşturduk. Her bir ses kaynağına sırası ile her birinde miktarı farklı olacak şekilde su koyarak ses kaynaklarını özeliklerini değiştirdik. Sistemde önce sesin oluşumunu gözlemek için her düzenekte pompalara kuvvet uygulayarak gözlemlerde bulunduk. Sırası ile eşit büyüklükte kuvvetler uygulayarak her bir ses kaynağında çıkan ses özeliklerini inceledik. Sonra bir ses kaynağına farklı miktarlarda kuvvet uygulayarak çıkan sesin özeliklerini inceledik.

Sonuç:

Projemizde oluşturduğumuz ses kaynaklarına kuvvet uyguladığımızda su üzerindeki havanın titreşim hareketi yaparak sesin oluştuğunu gözlemledik. Uyguladığımız kuvvetler eşit olmasına rağmen su miktarı fazla olan düzenekteki ses kaynağında ince bir ses, az miktarda su bulunan ses kaynağında ise kalın bir sesin oluştuğunu gözlemledik.Son aşamada uyguladığımız kuvvet artıkça çıkan sesin şiddetlendiğini gözlemledik.

Özet:

Sesin oluşumu sırasında ses kaynağında meydana gelen değişimler sesin özeliğini değiştirmektedir.Projemizle sesin oluşumunu ve sesin özelikleri olan incelik –kalınlık(frekans),zayıf- şiddetli(genlik) özeliklerinin nelere bağlı olarak değiştiğini açıklamaya çalışmak için bu projemizi gerçekleştirdik.Projemizde ses kaynağı oluşturmak,ses kaynağının özeliğini değiştirerek sesin özeliklerini incelemeyi amaçladık .Projemize literatür taraması ile başladık daha sonra hipotezlerimizi kurduktan sonra hipotezlerimizin doğruluğunu gözlememek amacı oluşturacağımız deney düzeneklerini oluşturduk .Deneyde düzeneklerimizde bisiklet kornası plastik şişe ve su dan yararlandık.Projemizle sesin maddenin titreşimi ile oluştuğunu,ses özeliklerinin (incelik-Kalınlık)maddenin miktarına bağlı olduğunu gözlemledik ,sesin oluşumu sırasında etkiyen kuvvet artıkça sesin özeliğinin (zayıf-şiddetli)değiştiği sonucuna ulaştık. Projemizle ses oluşumunu ve sesin özeliklerini nelere bağlı olarak değiştiğini açıklayan ,sessin özeliklerinin değiştirilebileceğini gösteren bir çalışma olarak değerlendirmekteyiz.

Literatür

1)Fen ve Teknoloji Ders Kitabı 6. sınıf syf.223

2) Fen ve Teknoloji Ders Kitabı 8. sınıf syf.140

3) Fen ve Teknoloji 8 sınıf hazırlık kitabı (Sınav Dergisi Yayınları ) syf.222

5) http://www.bilgiustam.com/genlik-frekans-dalgaboyu-ve-periyot-nedir/

6) http://nuray14ergun.blogcu.com/ses-ses-dalgalarinin-fiziksel-ozellikleri-frekans-genlik-dalga/5008502

Projenin maliyeti

8 TL

Proje Takvimi

6/12/2010 Proje ile ilgili fikir ortaya çıktı

13/12/2010Amaç ve hedefler belirlendi

13-20/12/2010Proje ile ilgili literatür taraması yapıldı