PROJENİN ADI: SATRANÇ MATEMATİKTİR
PROJENİN AMACI: Satranç oyununun taşlarını matematik sembolleriyle yeniden tasarlamak ve böylece matematik ve mantığı birleştirerek eğlenceli hale getirmek
GİRİŞ:Satranç oyunu satranç tahtası denilen 8×8’lik kare bir alan üzerinde satranç taşlarıyla oynanır. Toplam 64 karenin yarısı siyah, yarısı beyaz renklerden oluşur. Taraflar beyaz ve siyah renkli taşları alırlar, her oyuncunun bir seferde bir hamle yapmasıyla oyun gelişir. Oyunun başında beyaz ve siyahların 16 taşı bulunur. Bunlar bir şah, bir vezir, iki kale, iki fil, iki at ve sekiz piyondan oluşur. Oyunun amacı karşı tarafın şahını mat etmektir. Satranç tahtası, oyuncular arasına oyuncu perspektifinden bakıldığında sağ alttaki kare beyaz olacak şekilde yerleştirilir. Taşlar, resimde gösterildiği gibi satranç tahtasının iki tarafına yerleştirilir. Sondan bir önceki sırada piyonlar yer alır. Son sıraya da figürler yer alır. Bunların sırası (beyaz için soldan sağa, siyah için ters yönde) şöyledir: Kale, at, fil, vezir, şah, fil, at ve kale. Oyuna beyaz başlar ve oyuncular sırayla bir taşla oynarlar Böyle iki kişinin arka arkaya birer kere satranç taşlarından birin hareket ettirmelerinehamle denir. Bununla berâber satranç notasyonu, her zaman bir beyaz ve bir siyah taş hareketine bir sayı eşlemekte ve buna bir hamle demektedir. Bu bağlamdan genelde ne ifâde edilmek istendiği anlaşılmakla berâber bâzen bir oyuncunun yaptığı harekete yarı hamle de denir. Satrançta hamle sırası geldiğinde sıra gelen oyuncunun oynama zorunluluğu vardır. Bir karede en fazla bir taş durabilir. Taş, o alanda durduğu sürece bütün diğer taşlar için o kareyi kendi taşları için bloke eder. Karşı tarafın taşları için bu böyle değildir. Bir taşın gitmek istediği hedef karesinde rakibin bir taşı durmaktaysa bu taş, kendi taşını o alana koymak isteyen oyuncu tarafından önce tahtadan uzaklaştırılır, sonra böylece boşalmış olan bu alana kendi taşını koyar. Buna satrançta karşı tarafın taşını almak denir.
Biz bu oyunun kurallarını matematik kurallarıyla değiştirerek başka bir mantık oyunu yapmayı hedefledik. Bunun için piyon yerine + sembolü, kale yerine pi sembolü, fil yerine karekök sembolü ve şah yerine çarpım sembolünü kullandık. Bu taşlar matematikte temsil edildikleri şekilde hamleler yapmaktadır. Örneğin kale yerindeki pi sembolü yaklaşık olarak 3 olduğu için 3 birim hareket etmektedir, + sembolü şekil itibariyle aşağı ve yana hamleler yapmaktadır. Uzun zamandır satranç oynadığımız için, bu projeyi satranç oyununu yeniden yapılandırarak yapmayı düşündük ve matematik öğretmenimizin fikrini aldık. Tasarım aşamasında teknoloji-tasarım öğretmenimizin desteğini aldık ve matematikle satrancın birleşimi olan bu çalışmayı gerçekleştirdik.
KULLANILAN YÖNTEM: Satranç oyununu bilmemize rağmen, matematik sembollerini nasıl kullanıp bunlarla nasıl hamleler yapabileceğimizi araştırdık. Beyin fırtınası yöntemi kullandık, çalışmamızı planladıktan sonra gereken malzemeleri temin ettik. Projenin yapım aşamasında marangoza satranç tahtasını kestirip üzerini guaj boya ile boyadık, kartonları üst üste getirerek taşları oluşturduk. Projenin yapımı bittikten sonra bunu arkadaşlarımıza anlatarak kurallarıyla birlikte oynadık. Bu çalışmamızla yaratıcı bir oyun oluşturmayı ve matematik sembollerinin işlevlerini kullanarak matematiği daha eğlenceli hale getirmeyi hedefledik.
PROJE BÜTÇESİ: 75 TL
PROJENİN ÇALIŞMA TAKVİMİ: 15 Kasım-30 Kasım: Projenin tespiti ve Planlama
1 Aralık-20 Aralık: Kaynak tarama ve araştırma
21 Aralık-18 Ocak: Malzeme temini ve Projenin yapımı
SONUÇLAR VE SONUÇLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ: Projemiz bittikten sonra okuldaki arkadaşlarımıza tanıtımını yaptık, kurallarını anlattık. Hem satranca hem de matematiğe olan ilginin arttığı sonucuna vardık. Ders dışı etkinlik olarak kullanılabilecek bir çalışma olduğunu düşünüyoruz.
KAYNAKLAR:http://tr.wikipedia.org/wiki/Satranc
www.biltek.tubitak.gov.tr/gelisim/satranc/sat/sorun.shtm
tr.wikipedia.org/wiki/Kategori:Satranç_ve_matematik
