PROJE ADI : Koordinat Düzleminde Satranç
PROJENİN AMACI :Satranç da yapılan notasyon işlemini koordinat düzlemine uyarlanması.Satranç ve koordinat düzleminin öğretilmesi.
GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER :
1-Satranç ve koordinat düzlemi hakkında bilgiler bulundu.
2-Çalışma öğretmene sunularak yorumlarıyla son düzenlemeler yapıldı.
BÜTÇE:
1-Karton 1 adet = 2,5 krş
DESTEK ALINAN KAYNAKLAR :
1-Bilgisayar
2-Ders kitapları
3-Okul
PROJE ÖZETİ :
Notasyon işlemini koordinat düzlemine uyarlanmış olan satranç alanına taşlar dizilir.Taşın bulunduğu kare koordinat düzleminde bulduğu noktayla adlandırılarak satranç oyunu başlar.
SATRANÇ NEDİR ?
Satranç, iki oyuncu arasında oynanan bir zeka oyunudur. Bu oyun satranç tahtası denilen 8 x 8 ‘lik kare bir alan üzerinde satranç taşları ile oynanır. Toplam 64 karenin yarısı siyah, yarısı beyaz renklerden oluşur. Taraflar beyaz ve siyah renkli taşları alırlar, her oyuncunun bir seferde bir hamle yapmasıyla oyun gelişir. Oyunun başında beyaz ve siyahların 16 taşı bulunur. Bunlar bir Şah, bir vezir, iki kale, iki fil, iki at ve sekiz piyondan oluşur. Oyunun amacı karşı tarafın şahını mat etmektir.
Satranç 6. yüzyılda Hindular tarafından oynanmaya başlanmış, oradan dünyaya yayılmıştır. Oyunun amacı rakip şahı mat etmektir. Bunun anlamı rakip şahın bulunduğu karenin tehdit altında bulunması ve tehdit altında olmayan bir kareye kaçış ya da tehdidi engelleyecek başka bir hamlesinin olmamasıdır. Eğer bir oyuncunun şahının bulunduğu kare tehdit altında olmadığı halde bu oyuncunun legal hamlesi kalan tek taşı şahı ise ve de şahının tehdit altında olmayan bir kareye yapabileceği bir hamlesi yoksa oyun pat olur, yani berabere biter. Ayrıca oyun herhangi bir anda oyunculardan birinin yenilgiyi kabul etmesi veya bir oyuncunun beraberlik teklif etmesi ve diğerinin de bunu kabul etmesiyle de sona erebilir. Oyun sırasında taşları avantajlı yerlere yerleştirerek rakibin hareketini kısıtlamak ve rakibin taşlarını almak yoluyla gücünü azaltmak esastır. Her taş, kurallara göre ulaşabileceği bir karedeki rakip taşın bulunduğu kareye yerleşerek, yerinden ettiği taşı oyun dışı bırakma gücüne sahiptir, buna taş almak denir. Alınan taş oyuna bir daha geri dönemez ancak bulunduğu hattın son karesine varan bir piyon, oyun haricinde bulunsun bulunmasın, arzu edilen başka bir taşla değiştirilebir.
Oyunda Şah engel olmadıkça 1 kare şeklinde ileri geri sağa sola ve çaprazlara gidebilir. Vezir engel olmadıkça sınırsız bir şekilde yatay düz ve bulunğu karenin renginde çapraz gidelibilir.Kale engel olmadıkça sınırsız bir şekilde düz ve yatay gidebilir.
Fil engel olmadıkça Bulunduğu karenin renginde çapraz gidelibilir.At ise ”L” harfi şeklinde gider (L harfi yatay geri olabiilr ) 3 adım ilerleyebilir. Taşların üstünden atlayabilir. Piyonlar ise düz 1 kare hareket ederler.
Satranç Notasyonu Satrançta genel olarak cebirsel notasyon kullanılmaktadır. Satranç tahtasında düşey sütunlarda birer harf (a, b, c, d, e, f, g, h) ve yatay sütunlara birer sayı (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 ) konulur. Böylece her kare bir harf ve bir de sayı ile belirlenmiş olur. Örneğin, sol alt kare a1, sağ üst kare de h8 ile belirtilir.
Ayrıca taşları ve hamleleri yazmak için şu kısaltmalar kullanılır:
Taşlar
V : Vezir
K : Kale
A : At
F : Fil
Hamleler
0-0 : Küçük Rok
0-0-0 : Büyük Rok
x : Taş Alma
+ : Şah
++ Çifte şah
# : Mat
= : Terfi
KOORDİNAT DÜZLEMİ NEDİR ?
Arazi veya harita üzerindeki bir noktanın kabul edilen bir başlangıç sistemine göre yerini bulmak için haritalara çizilen çizgilere koordinat sistemi denir. Bu sistemde noktanın yerini belirlemeye yarayan elemanlara da koordinat denir.
KOORDİNATLARIN KULLANIM YERLERİ:
Yeryüzündeki bir noktanın ya da bir bölgenin tarifinde,
Harita üzerinde bir noktanın yerini belirtmekte,
Koordinatları hesaplanmış noktaları haritaya geçirmekte,
İki nokta arasındaki yerel saat farkının hesaplanmasında,kullanılır.
SATRANÇ VE KOORDİNAT ARASINDAKİ BAĞLANTI:
Temel olarak burada yapılan bağlantı satrançta yapılan notasyonu koordinat düzlemine benzetilmesinden kaynaklanır.Satrançda notasyon yaparken yatay ve dikey sütunlarda yazılı olan harfler ve rakamlar dikkate alınarak her kutunun bir adı olur ve taş oraya oynandığında notasyon kağıdına o isim ile taşınır.Bu olay koordinat düzlemine çok benzerdir.Çünkü koordinat düzleminde de her bölmenin bir koordinatı vardır.Satrançdaki harfler ve rakamlar yerine koordinat düzlemi koordinatları ile ilişkilidir.
