PROJE ÇALIŞMASI NASIL YAPILMALIDIR?
Proje bir bilimsel çalışma olmalıdır. Projenin her aşamasında bir bilimsel çalışmanın bütün
özelliklerinin görülmesi gerekir.
Bir proje çalışması gözlem ile başlar. Gözlenen olay kendi doğal şartlarında olabileceği
gibi, gözlemin daha iyi yapılabilmesi için, koşulların kontrol altında tutulabildiği laboratuvar
denilen bir yerde de olabilir. Çoğu zaman, içindeki değişkenleri daha iyi gözlemek ve kontrol
altında tutabilmek için bu olayın laboratuvar şartlarında olması tercih edilir ve sağlanır.
Gözlenen olay, değişkenlerden bir tanesi sabit tutularak veya kontrollü şekilde değiştirilerek
laboratuvarda tekrarlanır. Kontrollü olarak ve belirli bir işlem sırası izlenerek laboratuvarda
tekrarlanan gözlemlere kontrollü deney denir. Bütün bilimsel çalışmalar deneylerden elde
edilmiş sonuçlar üzerine kurulmuştur. Bu nedenle, bir proje çalışmasında burada sözü edilen
bütün bilimsel işlem basamaklarının bulunması doğaldır.
Gözlenen bir olayda fziksel büyüklüklerin nasıl değiştiğine bakılarak bunlar arasındaki
ilişkiler bulunur. Bildiğiniz gibi, ölçülebilen büyüklüklere fziksel büyüklükler denir.
Örnek olarak uzunluk, zaman, kütle, sıcaklık, elektrik yükü, iş, güç ve daha birçok büyüklük
sayılabilir.
Bir fziksel büyüklüğün ölçümü, kendi türünden tanımlanmış ve ölçü birimi olarak
adlandırılan bir büyüklükle karşılaştırılmasına dayanır. Büyüklükte birimden kaç tane olduğu
sayı olarak bulunur. Bulunan bu sayıya büyüklüğün ölçüsü veya sayısal değeri denir. Her
fziksel büyüklüğün bir harf veya harf grubundan oluşan bir simgesi olmalıdır. Ölçülen her
büyüklüğün sayısal değerinin yanına bugün dünyada en yaygın olarak kullanılan SI Birim
Sistemi kullanılarak ölçü birimi yazılmalıdır. Bir cismin kütlesinin m=2.45 kg şeklinde yazılması
buna örnek olarak gösterilebilir.
Bir deney sırasında gözlemler ve ölçüm sonuçları, yani veriler mutlaka yazılarak
kaydedilmelidir. Eğer birbiri ile ilişkili olan büyüklükler ölçülüyorsa, veriler alt alta satırlar
veya yan yana sütunlar yapılarak çizelge şeklinde yazılmalıdır. Bu şekilde yazarak, ölçülen
büyüklükler arasındaki ilişkiyi daha kolay görebiliriz. Verileri yazmak için hazırladığımız
çizelgelerde hesaplayarak elde edeceğimiz büyüklükler için de yer ayırmamız gerekir.
Siz de proje çalışmalarınızda verilerinizi her zaman çizelgeler şeklinde yazınız. Verilerinizden
grafikler çiziniz ve bu grafikler yardımıyla büyüklükler arasındaki matematiksel eşitlikleri
bulmaya çalışınız. Verilerinizi aynı anda hem çizelge hem de grafik olarak sunmayınız.
Verilerinizin en iyi anlaşabileceği biçimin hangisi olacağını düşünüyorsanız onu sununuz.
Ölçüm yapma, çizelge hazırlama, grafk çizme ve analizini yapma konularında yeterli bilgi
edinmeksizin yapacağınız bir proje çalışmasını başarıyla tamamlamanız ve ondan beklediğiniz
sonuca ulaşmanız mümkün değildir.