Piaget bilişsel gelişim kuramı, İsviçreli psikolog Jean Piaget tarafından geliştirilmiştir. Bu kuram, çocukların zihinsel gelişimlerinin nasıl gerçekleştiğini ve dünyayı nasıl anladıklarını açıklamaya yöneliktir.
Piaget, çocukların yaşa bağlı olarak farklı zihinsel yetenekleri olduğunu belirtmiştir. Bu yetenekler, şunlardır:
- Sensomotoriyel dönem (0-2 yaş): Çocuklar, doğumdan itibaren dünya hakkında bilgi edinmeye başlarlar. Bu dönemde çocuklar, algısal ve motor becerileri geliştirerek dünyayı deneyimlerler.
- Ön işlem dönemi (2-7 yaş): Bu dönemde çocuklar, sembolik düşünceleri ve hayal güçlerini kullanarak dünyayı anlamaya çalışırlar. Dil gelişimi de bu dönemde hızlanır ve çocuklar, düşüncelerini sözlü olarak ifade etmeye başlarlar.
- Somut işlem dönemi (7-12 yaş): Bu dönemde çocuklar, düşünce süreçlerini somut örnekler üzerinden yapmaya başlarlar. Mantıksal düşünce ve soyut kavramlar hakkında düşünme becerileri de gelişir.
- Soyut işlem dönemi (12 yaş ve üzeri): Bu dönemde çocuklar, soyut kavramları düşünme ve analiz etme becerilerini geliştirirler. Bu dönemde, teorik düşünme ve hipotez kurma becerileri de ortaya çıkar.
Piaget, bilişsel gelişimin evrelerinin birbirini takip ettiğini ve her evredeki gelişimin önceki evrelerin birleşimi üzerine inşa edildiğini savunmuştur. Ayrıca, çocukların kendi deneyimleri ve etkileşimleri yoluyla dünyayı keşfettiklerini, çevreleriyle etkileşim kurduklarını ve bilgi edindiklerini vurgulamıştır.
Piaget bilişsel gelişim kuramı, çocukların zihinsel gelişimini anlamaya yardımcı olan önemli bir araçtır. Ancak, bazı eleştirmenler, kuramın evrelerinin tam olarak doğru olmadığını ve kültürel ve sosyal faktörlerin göz ardı edildiğini savunmuşlardır.
