İzmit Bilim ve Sanat Merkezi sahipliğinde ‘Özel Yetenekli Öğrencilerle Çok Boyutlu Bilim Okuryazarlığı Projesi’ Bilsemle Okuryazarlık 4004 13-17Eylul 2021 tarihleri arasinda gerçekleştirilecektir. TÜBİTAK 4004 Doğa ve Bilim Okulları kapsamında desteklenen; Hayriye Sultan Tunç un Yürütücüsü,
Uzmanlarının Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yavuz SELVİ, Atılım Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sacip TOKER Hacettepe Üniversitesi araştırma Görevlisi Doktorant Mehmet BIÇAKÇI,
İzmit Bilim ve Sanat Merkezi Psikolojik Danışmanı Uzman Esra ARCAN ve Müdür yardımcısı Uzman Levent Kurt’un olduğu, Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Memduh Sami TANER in değerli katkılarıyla hazırladığımız ‘Özel Yetenekli Öğrencilerle Çok Boyutlu Bilim Okuryazarlığı’ Projesinin detaylarına web sitemizden ulaşabilirsiniz.
Günümüzde, hemen her alanda bilgiyi kullanma ve insan yaşamı ile kesişen birçok konuda maruz kalınan bilgi bombardımanını iyi analiz ederek doğru karar alma becerisi gerekmektedir. Özellikle yeni kuşakların içine doğdukları enformasyon dünyasında dijital, duygusal, bilimsel ve sosyo-kültürel konularda okuryazar olmaları elzemdir. İlköğretim ve lise eğitimindeki çağdaş bireylerin okuryazarlığın her türünü algılaması, ve okuryazarlık becerileri geliştirmesi mesleki ve akademik kariyerlerine yön vermesinde önemli role sahiptir. Büyük dünya problemlerinin çözülmesi için sorumluluk hissetme ve harekete geçmede, bireylerin edinecekleri modern yaşamın içinde uzmanlaşmaya destek olacak enformasyon, medya, finans, sağlık, istatistik ve teknoloji okuryazarlığı becerilerinin kazandırılması ve bu okuryazarlık türlerinin çeşitli alanlarda kullanımına dair deneyimler edinmesi ulusal kalkınma ve uluslararası önemli başarılar elde etmede kilit rol oynamaktadır. Bu bilişsel becerilerin yanında özel yeteneklilerin üstün bilişsel becerilerini insanlık yararına çalışmalara yöneltmelerini destekleyecek ve onların görece daha az gelişen sosyal duygusal becerilerini desteklemek, sosyal sorumluluk bilinci kazandırmak öğrencinin bütüncül gelişimini sağlamak açısından önem arz etmektedir. Bu projede, özel yetenekli öğrencilerin hem bilişsel hem de sosyal- duygusal becerilerini geliştirmesini sağlamak amaçlanmıştır. Proje hazırlanırken son üç yılda çeşitli okuryazarlık türlerini ele alan üstün yeteneklilere yönelik Tübitak 4004 proje olup olmadığı incelenmiştir. Özel yeteneklilere yönelik okuryazarlık projesi gerçekleştirilmediği belirlenmiştir. Farklı hedef kitlelerde okuryazarlık projelerinin web bağlantı linkleri aşağıdadır.
https://www.dijitalcaginbireyleri.com
Hedef Kitle
Bu projede faydalanıcı olarak özel yetenekli bireylerin seçilmesinin nedeni, geniş ilgi alanlarına sahip olmalarının bu bireylerin yaygın ortak özelliklerinden biri olmasıdır (Silverman, 2013). Bu farklı alanlardaki ilgilerini doğru besleyebilmek için temel bilim okuryazarlığının (scientific literacy) öğretilmesi gerekmektedir. Bu aynı zamanda, bilimsel ilgi ve motivasyonu sürdürebilir kılacaktır. Diğer bir neden ise, öğrencilerin bilimsel yeterliliklerini arttırarak potansiyellerinin performansa dönüştürmesindeki engelleri ortadan kaldırmaktır (Gagne, 2004). Bu yönden bakıldığında proje, Gagne’nin Ayrımsal Üstün Zeka ve Yetenek teorisine temellenmektedir. Çünkü, eğer potansiyel ile performans arasında engeller olursa, bu hem bireyin kendi mutluluğu hem de ülkesinin gelişimini sekteye uğrayabilir (Albaili, 2003; Emerick, 1992; Tsai & Fu, 2016). Projemiz özel yetenek tanısı almış 10. sınıf öğrencilerinin, kariyer planlamalarına destek olacak; sağlık, enformasyon, medya, teknoloji, istatistik ve finans okuryazarlık alanları ile liderlik ve sorumluluk becerilerini geliştirmeyi ve projede yer alan etkinlikler aracılığıyla öğrencilerde vizyon değişikliği sağlamayı amaçlamıştır. Projemiz kapsamında, katılımcılara Kocaeli’de 13-17 Eylül 2021 tarihleri arasında sağlık, enformasyon, teknoloji, medya, istatistik ve finans okuryazarlık alanlarında eğitim verilecektir. Öğrencilerin bilim merkezi, ORMANYA doğal yaşam parkı, üniversite, kütüphane gibi alanlarda kültürlenmeleri sağlanırken, sorgulama ve düşünsel beceri geliştirmelerine katkı sunacak etkinliklere yer verilecektir. Projenin hedef kitlesi, özel yetenek tanısı almış, Kocaeli ve Sakarya’da 3 farklı BİLSEM’de öğrenim gören 10. Sınıf düzeyinde 24 öğrencidir. Hedef kitle seçiminde sosyo-ekonomik açıdan dezavantajlı öğrencilere öncelik verilecektir. Sakarya’dan gelen öğrencilerin konaklayacağı İzmit Öğretmenevi tesislerinde yürütülecek akşam etkinliklerinde bilim insanlarıyla bilimsel ve akademik sohbetlerle yaşantıların zenginleştirilmesi hedeflenmiştir.
Proje sonunda öğrencilerin, güncel bilimsel çalışmaları takip etme motivasyonlarının artması ve çok yönlülüğün kariyer hedeflerindeki önemini fark etmesi beklenmektedir.
Temel bilim, enformasyon, sağlık, teknoloji, finans ve istatistik okuryazarlık becerilerini geliştirmiş
Yeni ve özgün projeler geliştirebilecek bilişsel donanıma sahip, duygusal ve sosyal bağlamda güçlü
21. yy becerileri ile donatılmış bireyler olarak topluma rol model olmaları beklenmektedir.
TÜBİTAK tarafından projemiz desteklenmeye uygun bulunduğu takdirde hedef kitle kriterlerine uygun başvurular arasından kura ile seçilecek katılımcıların konaklama ve iaşe giderleri proje bütçesinden karşılanacaktır.
Kaynakça
Albaili, M. (2003). Motivatinal goal orientations of intellectually gifted achieving and underachieving students in the United Arab Emirates. Social Behavior and Personality, 31(2), 107-120. doi.org/10.2224/sbp.2003.31.1.107
Gagné, F. (2012). Differentiated model of giftedness and talent. In T. L. Cross & J. R. Cross (Eds.), Handbook for counselors serving students with gifts & talents: Development, relationship, school issues, and counseling needs/interventions (pp. 3-19). Profrock Press.
Silverman, L. K. (2013). Giftedness 101. Springer.
