Teknolojinin her alanda etkisini göstermesiyle birlikte eğitim ve öğretim ortamında da bilgisayara olan ihtiyaç hızla artmaktadır. Teknoloji çağından önce öğretmen bilginin kaynağı ve aktarıcısı iken teknoloji çağıyla birlikte bilgisayarın eğitim ortamına girmesiyle bu görevler değişerek hem öğretmen üzerindeki yük azalmış hem de teknolojiye uyma çabaları ortaya çıkmıştır. Bu sayede bilgiler öğrenciye daha çok hitap etmeye başlamıştır. Bu yöntem sadece öğrenciler için değil aynı zamanda eğitim ve öğretim ortamının iyileştirilmesi ve geliştirilmesi açısından önemli bir adım olmuştur. Okullarda özellikle 2012’li yıllarda akıllı tahta sistemine geçişle birlikte dersler artık slaytlar üzerinde anlatılmaktadır. Bu durumlar bir araya getirildiğinde öğretim tasarımının gerekliliği önemli ölçüde karşımıza çıkmaktadır.
Öğretim tasarımının en önemli özelliği 7’den 70’e her kitleye uygulanabilir olmasıdır. Bu durum kitle gözetmeksizin herkesin eğitime uygunluğunu göstermektedir. Farklı kitlelere uyum sağlaması için gerçekleştirilmesi gereken aşamalar için yararlanılan farklı modeller bulunmaktadır. (ADDIE, DICK ve CAREY, ASSURE vb.)
Öğretim tasarımına başlarken ADDIE modelinin adımlarından olan
- Analiz Basamağı (Analysis)
- Tasarım Basamağı (Design)
- Geliştirme Basamağı (Development)
- Uygulama Basamağı (Implementation)
- Değerlendirme Basamağı (Evaluation) oluşturulması gerekir.
Analiz basamağında öğrenen kitlenin özellikleri genel, belirli başlangıç becerileri, öğrenme stilleri, bireysel ve sosyal özellikler olmak üzere değerlendirilir. Bunların dışında ihtiyaçlar ve öğrenme ortamı da dikkate alınarak analiz sürecinden geçmelidir. İş/içerik analizi yapılmalı, eğitimde verilecek konu başlıkları ve kavramlar belirlenmelidir.
Tasarım basamağında eğitim faaliyetleri planlanarak tasarlanır. Öğrenme hedefleri belirlenerek değerlendirilmesi için gereken kriterler yine bu basamakta tasarlanır. Hedef davranışların eğitim konusuyla paralel olması bu aşamada oldukça önemlidir. Tasarım aşamasında öğrenme bileşeni olarak materyal geliştirilebilir. Bu materyalin etkileşimli olması eğitimi daha kalıcı hale getirmek için önemlidir. Eğitimde kullanılacak öğretim stratejilerinin belirlenmesi yine tasarım aşamasında gerçekleşir. Eğitim izlencesi ve materyal taslaklarının hazırlanarak sunulması tasarım aşamasında yapılabilir.
Geliştirme basamağında tasarım aşamasında düzenlenen eğitim planı ve materyalin geliştirilmesi yer alır. Eğitimin sürdürülmesi ve güncellenmesi için gereken durumlar yine geliştirme basamağında tanımlanabilir.
Uygulama basamağında öğretim tasarımının uygulanması için gerekli olan şartların önceden tasarlanması yer alır. Uygulamayı olumsuz etkileyebilecek olan durumlar için ön uygulama yapılması eğitim süreci için önemlidir. Ön uygulamadan hareketle eğitim için gerekli hazırlıklar düzenlenerek iyileştirilmelidir.
Değerlendirme basamağı öğretim tasarımı sürecinin son aşaması olduğundan tasarımın olumlu olumsuz değerlendirmesi yapılarak bir sonraki eğitimlere ilişkin durumlar konusunda öngörüde bulunulabilir.
ADDIE modeli daha önce proje vasıtasıyla deneyimlediğim bir model olduğundan ve diğer modellere bakılarak basamakları daha düzenli ifade edilmiş olduğunu düşündüğümden dolayı bu modeli sizlerle paylaşmak istedim. Teşekkürler..
merhaba. güzel bir yazı.
tasarım tabanlı araştırma modeli ile addie modelinin farkı nedir? anlayamadım. herhangi bir konunun anlatımlı kitapçığını hazırlayıp addie ile değerlendirmesini yapabilir miyim?
Merhaba, ben ogretmenim ve bu modeli ilk kez sizden adini ogrendim. Ancak çok anlayamadım. Mümkünse bir de bunu uygulamalı bir şekilde anlatabilirmisiniz.? Eskiden ders planı vardı. Orada tüm yapılacaklar basamak basamak anlatılırdı. Bilgi için teşekkür ederim.
Öğretim Tasarımı ders planını da içermekle birlikte daha çok hizmet içi eğitimlerde kullanılmaktadır. Örneğin proje olarak geliştirdiğim öğretim tasarımında farklı branşlardaki öğretmenlere gelişen teknoloji sebebiyle derslerde aktif şekilde kullanılması gereken sunu programlarının anlatılmasını ele aldım. Buna benzer tasarımlar geliştirirken de yazdığım yazıdaki özelliklere dikkat edilmesi gerekiyor.
Merhaba Nurseda, bugünün teknolojisi bize öğretim tasarımının gerekliliğini çok net ifade etmekte. Birçok model alternatifi içinde ADDIE modelinin diğerlerinden bir adım önde olduğunu düşünüyorum. Bu modeli tanımlamak adına güzel bir yazı oluşturmuşsunuz. Projem için kilit tanımlamalara bu yazı sayesinde ulaştım. Teşekkürler.
Rica ederim Cansu.. 🙂