Türkiye; matematik, fen ve okuma alanlarında, geçmiş uygulamalara kıyasla kayda değer bir gelişme göstermekle birlikte OECD ortalamasının altında yer almış ve OECD tarafından
belirtilen asgari performans düzeyinin altında kalan öğrenci oranı azalmıştır. Ancak bu oran
hâlâ OECD ortalaması kadar düşük değildir.
* Türkiye’de PISA 2012 matematik puanlarındaki farklılığın %62’sinin okul türleri arasındaki
farklılıktan kaynaklandığı sonucuna ulaşılmıştır. Son dönemlerde okul türlerinin azaltılması ve liselerin dönüştürülmesi gibi çalışmaların bu olumsuzluğu azaltmaya yönelik önemli sonuçlar ortaya koyacağı düşünülmektedir.
* 2003-2012 yılları arasında Türkiye’nin matematikte düzey 1 ve altındaki öğrenci oranı
%27,7’den %15,5’e düşmüştür. Ancak bu oran hâlâ OECD ortalamasındaki düzey 1 ve
altındaki öğrenci oranının yaklaşık 1,5 katıdır. Buna karşılık, son 10 yılda matematik alanında düzey 6’da bulunan öğrenci oranı ise %2,4’ten %1,2’ye gerilemiştir. Bu oran ise OECD ortalamasının yaklaşık 2 puan gerisindedir. Bu durum oldukça dikkat çekicidir.
* Türkiye, üst performans düzeyine ulaşmış öğrenci oranı bakımından OECD ortalamasının
altında kalmaktadır. Ancak 15 yaş civarındaki öğrenci nüfusu diğer ülkelere kıyasla oldukça
yüksek olduğu için, üst performans düzeyine ulaşmış öğrenci sayısı bakımından ön sıralara
çıkmaktadır. Türkiye’nin bu avantajını kullanabilmesi için öğrencilerinin geneline kaliteli bir
öğrenim imkânı sunması gerektiği ortadadır. Buna rağmen Türkiye’de bölgeler arasında ve
özellikle okul türleri arasında önemli başarı farklılıklarının hâlen devam ettiği görülmektedir.
Özetle geçmiş yıllara kıyasla önemli gelişmeler görülmekle birlikte alınması gereken daha çok yol olduğu da dikkat çekmektedir.
Türkiye’de düşük sosyoekonomik bir altyapıdan gelen öğrencilerin oranının %69 civarında
olduğu görülmektedir. Öğrencilerin sosyoekonomik durumlarıyla PISA testlerinde gösterdikleri performans arasında pozitif yönde ve önemli bir ilişki olduğu bulgusundan hareket edildiğinde, öğrencilerin başarılarının artmasında sadece öğrencilere sunulan öğretimin kalitesinin değil, aynı zamanda ülkenin toplumsal kalkınmışlık düzeyinin de gelişmesine bağlı olduğu görülmektedir. Nitekim yapılan istatistiksel analizlerde, Türkiye’de öğrencilerin sosyoekonomik durumlarının OECD ortalaması civarında olduğu varsayımı altında, Türkiye’nin matematik, fen ve okuma alanlarındaki performansının OECD ortalamasına ulaşabileceği yorumu yapılabilir.
* Türkiye’nin geçmiş yıllara kıyasla PISA test performansındaki iyileşme, öğrencilerin
sosyoekonomik düzeyleri dikkate alınarak incelendiğinde, alt sosyoekonomik düzeydeki
öğrencilerin performanslarındaki artışın üst sosyoekonomik düzeydeki öğrencilerden daha
fazla olduğu görülmektedir. Benzer şekilde, Türkiye alt sosyoekonomik düzeyde olmasına
rağmen, matematik başarısı bakımından OECD genelinde ilk %25’e giren öğrenci oranının da 2003 – 2012 yılları arasında kayda değer şekilde arttığı görülmektedir; kız öğrenciler özelinde bu oran %2’den %8 civarına ulaşmıştır. Bu durum düşük sosyoekonomik düzeydeki öğrencilere sunulan öğrenim imkânlarının arttığının bir göstergesidir.
Türkiye’nin her üç alandaki ortalama başarısı giderek artmaktadır. Bunun sebepleri arasında, 2002 ve 2013 yılları arasında eğitime ayrılan bütçenin 7,460 milyar TL’den 47,496 milyar TL’ye ulaşmış olmasının etkili olduğu düşünülmektedir.
Türkiye’de öğrencilerin okulları hakkındaki görüşlerinin ve öğretmenleriyle ilişkilerinin oldukça olumlu olduğu görülmektedir. Ayrıca geçmiş yıllara kıyasla öğrenci öğretmen ilişkisinin daha da iyileştiği görülmektedir. Öğrencilerin okula karşı aidiyet hisleri de 2003 – 2012 arasında en fazla Türkiye’ de artmıştır.
* Öğrencilerin büyük bir çoğunluğu okulda mutlu olduklarını belirtmişlerdir. Ancak, derse geç kalma, ders kırma veya okulu asma oranlarının OECD ortalamasının oldukça üzerinde olduğu görülmektedir.
* Okulların alanlarında nitelikli öğretmen ihtiyaçlarının hâlâ devam ettiği dikkat çekmektedir.
Geçmiş yıllara kıyasla okulların fizikî koşulları ve eğitim kaynakları açısından durumlarının
iyileştiği PISA sonuçlarında ilk bakışta dikkat çeken diğer bulgular arasındadır.
Millî Eğitim Bakanlığı, Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından sağlanan “Ulusal Öğrenci Değerlendirme Programı” 2012 veri tabanındaki veri ve dokümanlar kullanılarak hazırlanan Ulusal Ön Raporu yayınlanmıştır.
PISA 2012 Ulusal Ön Raporunu indirmek için tıklayınız.
- OECD tarafından yayımlanan “Education at a Glance 2013” raporuna bu adresten ulaşabilirsiniz
- Uluslararası Öğrenci Başarısını Değerlendirme (PISA) araştırmasının 2012 yılı değerlendirmesine bu adresten ulaşabilirsiniz
