Matematikte 10 luk taban, günümüzde en yaygın olarak kullanılan sayı sistemidir. Bu sistemde, sayılar 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, ve 9 rakamları kullanılarak ifade edilir. Her bir rakam, birler, onlar, yüzler, binler, vb. basamaklarda, sırasıyla 1, 10, 100, 1000, vb. sayısal değerleri temsil eder.
Matematikte 10 luk Taban
10 luk taban, ilk olarak Sümerler tarafından MÖ 3. binyılda kullanılmıştır. Sümerler, gündelik hayatlarında on parmaklarını kullanarak saymayı kolaylaştıran bir sistem geliştirmişlerdir. Bu sistem, zamanla Mezopotamya’da ve diğer medeniyetlerde yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır.
10 luk taban, günümüzde dünyanın çoğu ülkesinde kullanılmaktadır. Bu sistemin yaygın kullanımının birkaç nedeni vardır. Birincisi, bu sistem insan vücudunun doğal yapısına uygundur. İkincisi, bu sistem basit ve anlaşılması kolaydır. Üçüncüsü, bu sistem, matematiksel işlemler için oldukça verimlidir.
10 luk taban, ilk olarak Sümerler tarafından kullanılmış olsa da, bu sistemi ilk kez kullananların kimler olduğu tam olarak bilinmemektedir. Ancak, bu sistemin Sümerler tarafından geliştirildiği ve Mezopotamya’da yaygın olarak kullanıldığı kesindir.
Sümerlerin ardından, Babiller de 10’luk taban sayı sistemini kullandılar. Babiller, Sümerlerin sayı sistemini geliştirerek, daha büyük sayıları ifade etmek için onluk basamak sistemini geliştirdiler. Bu sistemde, her bir basamaktaki rakam, 10’un kuvvetleri ile çarpılıyordu. Bu sayede, çok büyük sayılar bile kolayca ifade edilebiliyordu.
10’luk taban sayı sistemi, günümüzde dünyanın en yaygın kullanılan sayı sistemidir. Bu sistem, Avrupa, Asya ve Afrika’nın çoğu ülkesinde kullanılmaktadır.
10’luk taban sayı sistemini ilk kullananlar, Sümerler ve Babillerdir. Ancak, bu sistem, diğer medeniyetlerde de bağımsız olarak geliştirilmiştir. Örneğin, Çinliler, yaklaşık 2000 yıl önce 10’luk taban sayı sistemini kullanmaya başlamışlardır.
10’luk taban sayı sisteminin yaygınlaşmasında, aşağıdaki faktörler etkili olmuştur:
- İnsanların on parmağı olması
- 10’un, 2, 5 ve 10 gibi asal sayıların çarpımı olması
- 10’un, günlük yaşamda kolayca anlaşılabilir olması
10’luk taban sayı sistemi, matematik ve bilimin gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Bu sistem, sayıların daha kolay ifade edilmesini ve işlemelerini sağlamıştır. Bu sayede, matematik ve bilimde daha karmaşık hesaplamalar yapılabilmiştir.
15.yüzyılda yaşamış olan ünlü matematikçi ve astronom Gıyaseddin Cemşid el-Kâşî, Risalet’ül-Muhitiyye adlı eserinde aritmetikte ondalık sayı kavramını hem ilk defa kullanmış hem de bu sayılarda toplama, çıkarma, çarpma ve bölme olmak üzere dört işlemi göstermiştir.
Günümüzde, 10’luk taban, bilgisayarlar, elektronik devreler ve günlük hayatımızın birçok alanında kullanılmaktadır.
Sonuç olarak, 10’luk taban, Sümerler tarafından icat edilmiştir. İlk kullananlar ise yine Sümerler olmuştur. 10’luk taban, günümüzde dünyanın en yaygın kullanılan sayma sistemidir.
Matematik özel dersi için sitemizi ziyaret ediniz.
