MATEMATİK PROJESİ – YAKALA TEKRAR YAKALA

YAKALA TEKRAR YAKALA

11. Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Final Yarışması – TÜBİTAK
MATEMATİK PROJESİ

Bu projemizde birey sayısı çok fazla olan hayvan popülasyonlarının nasıl sayıldığını araştırdık. Yaptığımız
araştırmalarda farklı yöntemler gözlemledik. Bulduğumuz yöntemlerden en kullanışlısı “yakala tekrar yakala”
yöntemiydi. Yakala tekrar yakala yöntemi bir hayvan popülasyonunun toplam birey sayısını tahmin etmek için
kullanılan istatistiksel bir yöntem. Kalabalık bir gruptan belirli sayıda birey seçilip işaretleniyor. İşaretlenen
bireyler gruba geri salınıyor ve karışmaları için bir süre bekleniyor. Tekrar ilk seçilen sayıyla aynı miktarda birey yakalanıyor. İkinci seçimde işaretlenen birey sayısını yakalanan birey sayısıyla oranlayarak toplam birey sayısının yaklaşık d eğerini buluyoruz. Kurduğumuz doğru orantı ile hayvan popülasyonundaki toplam birey sayısına tahmini olarak ulaşabiliyoruz. Şu şekilde bir deney uyguladık. Doğada sayım yapamayacağımız için bir tavuk çiftliğine gittik çiftlikten aynı türde 200 tavuk yakaladık ve yakaladığımız bu tavukların kanatlarının alt kısımlarına sprey boyayla işaret koyduk. İki gün tavukların karışmasını bekledik. İki gün sonra tekrar 200 adet tavuk yakaladık. Yakaladığımız tavukların 3 tanesi işaretliydi. Toplam tavuk sayısını x olarak kabul edersek 3/200=200/x denkleminin çözümünden tavuk sayısını
13333 bulduk.

Yakalanan tavuk sayısını artırdıkça gerçek sonuca daha fazla yaklaşacağımızı öngördük ve bu öngörüyle bu deneyi
500, 1000 ve 1500 tavukla da tekrarlamaya karar verdik. Bu deneyi daha zahmetsiz yapabilmek ve zamanı daha
ekonomik kullanabilmek için işaretlemeyi farklı renklerle yaptık. 200 tavuk seçip turuncu renkle işaretleyip saldık.

500 tavuk seçip yeşil renkle işaretleyip saldık, 1000 tavuk seçip mavi renkle işaretleyip saldık. 1500 tavuk seçip
kırmızı renkle işaretleyip saldık. Bu denemelerimizin sonucunda seçilen birey sayısı arttıkça gerçek sonuca daha
yaklaştığımızı fark ettik.

Eyüb Ensari AKŞAM
Hilal TÜRE

Danışman
Abdurrahim ÇALIŞKANOĞLU