2204-B Ortaokul Öğrencileri Araştırma Proje Yarışması
BİYOLOJİ ÖĞRENCİ PROJESİ
KİREÇ TAŞINDAN OLUŞAN TARİHİ YAPILARDA KARA
YOSUNU ZARARININ AZALTILMASINDA BİTKİ
SIVILARININ ETKİSİNİN İNCELENMESİ
Öğrenci: BURAK MURATOĞLU
Danışman: BİRGÜL YELİMLİBAĞ
Bu çalışmanın amacı; kireç taşından oluşan tarihi yapılarda gözlenen
kara yosunu zararlarının azaltılmasında bitki sıvılarının etkisinin
incelenmesidir. Çalışmada eşit büyüklüklerde dört tane kireç taşı
kullanılmıştır. Kireç taşlarından birine herhangi bir işlem
uygulanmamıştır. Diğerlerine ise portakal kabuğu ve yağı, su; limon
kabuğu ve yağı, su; fıstık dış kırmızı kabuğunun bekletildiği su
uygulanmıştır. Daha sonra bitki sıvılarının uygulandığı kireç taşları ile
işlem yapılmayan kireç taşından iki farklı ekim alanı oluşturulmuştur.
Her taştaki bu ekim alanlarından birincisine parçalanmış kara yosunu
ekimi ikincisine ise kalıp kara yosunu ekimi yapılmıştır. Parçalanmış
kara yosununu elde etmek için 28*17 büyüklüğündeki kara yosunu
yıkanıp diğer canlılardan arındırılması sağlanmıştır. Sonra aynı
ölçülerdeki su ve yoğurt blender da karıştırılıp parçalanması sağlanmış
ve kireç taşına ekimi yapılmıştır. Kalıp kara yosunu ise kaya
parçasından alındıktan sonra kaba temizliği yapılıp kireç taşına ekimi
yapılmıştır. Ekim sonrası yosunların kurumasını engellemek için sprey
yöntemiyle günde üç defa sulama yapılmıştır. Bekleme süresi bitiminde
kara yosunlarının hangi kireç taşına daha fazla zarar verdiğini
belirlemek için kireç taşları kara yosunlarından arındırılmıştır. Bu işlem
sonucu en fazla hasar ve tabaka kaydının; işlem görmemiş kireç
taşında olduğu en az hasarın ise portakal kabuğu uygulanan kireç
taşında olduğu anlaşılmıştır. Tarihi yapıların biyotik faktörlerden
arındırılmasında kullanılan kimyasal kullanımı ve diğer temizleme
yöntemlerinin hem çevreye hem de tarihi yapıya zarar vermektedir.
Bunun için yapılarda çoğalarak hasar ve bozunmaya neden olan kara
yosunlarının gelişimini ve çoğalımını sınırlandıracak bitki sıvılarının yapı
yüzeylerine uygulanmasının çevre ve tarihi yapılara vereceği zararın
azalacağı sonucuna varılmıştır.
