KİMYA PROJESİ
MOLEKÜLER DAMGALAMA TEKNİĞİ İLE HAZIRLANMIŞ POLİMER KULLANILARAK
DIRECT RED 23 GİDERİMİ
Tekstil endüstrisinde kullanılan boya maddelerinin% 60’ını biyobozunur olmayan azo boyar maddeler oluşturmakta ve her yıl tonlarca atık su çevreyi kirletmektedir. Bu boyar maddelerin atık sudan arıtılması amacıyla çeşitli yöntemler önerilmiştir. Bu yöntemlerden yaygın olarak kullanılan aktif karbon, nano filtrasyon ve ozonlama tekniklerinin, maliyeti oldukça yüksektirve etkin bir atık arıtımı gerçekleştırememektedırler.
Tekstil endüstrisinde Direct Red 23 boyası, pamuk ve ipekli kumaş, deri ve naylon boyanmasında kullanılmaktadır. Direct Red 23 gibi azo boyar maddelerin doğada anaerobik ındirgenmelen sonucunda boyanın kendisinden daha da toksik ve kanserojen parçalanma ürünleri olan aril aminler ortaya çıkmaktadır.
Bu projede tekstil atık suyundan Direct Red 23 boyasının giderimi amacıyla moleküler baskılama teknolojisinden faydalanıldı. Moleküler baskılama için hazırlanması en basit, verimi en yüksek yöntemlerden biri olan yığın polimerizasyonu seçildi.
Bulk polimer hazırlanmasında akrilamit monomeri ve kalıp molekül olarak Direct Red 23 boyası kullanıldı. Monomerin çapraz bağlanması EGMAile gerçekleştirildi. En uygun boya: monomer oranını belirlemek için boyanın polimerden yıkanarak uzaklaştırılması sağlandı. Kalıp polimerin tutabileceği maksimum boya miktarı belirlendi, Ardından Direct Red 23 boyasının kalıp polimer tarafından tutulacak olan minimum polimer miktarı belirlendi. Boya içeren sentetik tekstil atık suyu hazırlanarak optimum kalıp polimer miktarı ve optimum boya miktarı kullanılarak boya giderim verimi hesaplandı. 10 dakika gibi kısa bir sürede polimerin kalıp molekülü olan boyayı tanıyarak boyanın polimere bağlandığı saptanmıştır. Damgalı polimerin 0.06 mg/ml gibi düşük boya konsantrasyonunda %100 verimle molekülü geri bağladığı belirlendi. 10 mg gibi düşük bir polimer miktarı ile tanıma kapasitesine ulaşıldı.
İZMİR ÖZEL EGE LİSESİ
DANIŞMAN ÖĞRETMEN: FUNDA AKDOĞAN
Göktürk KELEŞ
Feridun ÖNCEL
