KİMYA PROJESİ
KOLON SİSTEMİ İLE ATIK SULARDA BOYAR MADDE ARITIMI
Boyar maddeler düşük konsantrasyonda olsalar bile sucul ortamların rengini değiştirmekte, buna bağlı olarak ışık geçirgenliği azalmakta ve primer üreticilerin oksijen üretimini etkileyerek ortamdaki çözünmüş oksijen seviyesinin düşmesine neden olmaktadırlar. Boyar maddelerin gıderiminde yapılan çalışmaların çoğu mikroorganizmaların direkt olarak atık gideriminde kullanılmasıyla gerçekleştirilmektedir, bu projede ise fungal bir ürün otan polimer ve * kedi kumu” olarak bilinen doğal bir kil montmorillonit(bentonit) kullanılmıştır.Önerilen sistemle çevre kirliliğine yol açan atıkların kolon sistemi ile adsorbe edilmesi sonucunda çevre kirliliğinin engellenmesi amaçlanmaktadır.
Kolon dolgu materyali olarak seçilen malzemelerin etkisini ayrı ayrı gözlemleyebilmek için
“sadece polimer”. “sadece kil” ve “polimer & kil karışımı” şeklinde üç ayrı kolon tasarlanmıştır.
Çalışmada polimer üretmek için Basidiomisitler sınıfına ait beyaz çürükçül fungus olan Trametes versicolor. Orangel2. Red3 ve Yellow85 azo-boyar maddeleri 50ppm (50mg/lt) olarak kullanılmıştır. Tasarlanan kolonlardan boyalar ayrı ayrı geçirilerek spektrofotometre aracılığı ile giderim oranları tespit edilmiştir. Çalışmada en yüksek renk giderimi Orangel2 için %67 ile “polimer & kil karışımı’ kolonunda gerçekleşmiştir, bunun temel nedeni montmorillonit’ in solüsyonun kolondan geçiş hızını azaltması, boyanın kolon materyali tarafından absorbe edilmesini ve buna bağlı olarak boyaların kolonda daha uzun süre kalmasıdır.
Hedeflediğimiz gibi endüstriyel atık suların ön arıtımı için oldukça iyi bir sonuca ulaştık. Kimyasal arıtma yöntemlerinde optimize edilmiş koşullar, istenmeyen yan tepkimeler ve yüksek maliyet söz konusudur. Bizim önerdiğimiz biyolojik arıtma yönteminde bu tür dezavantajlar yoktur. Çoğu arıtım yöntemlerinde kirleticiler sudan alınıp başka bir yere transfer edilmektedir. Ancak biz projemizde kirleticileri doğrudan parçalayarak tamamen ortadan kaldırdık. Polimerimizin besi yerinde oldukça fazla şeker kullandık. Büyük ölçekte su arıtımı gerektiren durumda çok fazla şekere ihtiyaç duyulacaktır. Şeker fabrikaları ve peynir fabrikalarının atık sularında bol miktarda glikoz olduğunu ve bunların polimerimizin besi yeri olduğunu düşünürsek maliyet oldukça düşecektir.
Bu projede önerilen kolon sisteminin ölçeğinin büyütülmesi ve endüstriyel fabrikalara uyarlanabilir boyuta gelmesiyle boyarmadde içeren atıkların arıtımında kullanılabilecek etkili bir ön arıtım sistemi olmaya adaydır.
ANKARA MEV KOLEJİ ÖZEL ANKARA FEN LİSESİ
DANIŞMAN ÖĞRETMEN: YASEMİN KESKİN
ÖĞRENCİLER
ALARA ŞAFAK
KAAN HÜSEYİN ÇETİNÖRGE
