Eğitim ve Öğretimde Yenilikçilik Ödülleri kapsamında ödül alan çalışma:
GÖREN DUYAN EBAGÖREN DUYAN EBA
1. Giriş
Ülkemizde ve dünyada görme ve işitme engelli bireyler yaşamlarını sağlıklı insanlar
gibi kolaylıkla sürdürememektedirler. Yaşamlarının her alanında farklı problemlerle
karşılaşan görme ve işitme engelli bireyler, bu zorlukların üstesinden gelmek için başka
insanların yardımına ihtiyaç duymaktadırlar. Engelli bireylerin ihtiyaçlarının giderilmesi
amacıyla başta kamu kurumları olmak üzere ülkemizde “Engelsiz Bilişim” adı altında çeşitli
çözümler sunulmakta, faaliyetler yürütülmektedir.
Dünyanın en büyük eğitim portalı haline gelen EBA, 12 milyon kullanıcısı ve
yüzbinlerce e-içeriği ile öğretmen ve öğrencilere hizmet vermektedir. Peki, görme ve işitme
engeli bulunan öğrencilerimiz FATİH projesi donanımlarından ve EBA portalından ne kadar
yarar sağlayabiliyorlar? Bu soruya cevap bulmak ve akranlarıyla aynı sınavlara tabi tutulan
işitme ve görme engelli bireylere akademik destek sağlamak amacıyla bu uygulamayı hayata
geçirdik.
2. Problem Durumu
İlimizde 19 görme engelli, 66 işitme engelli özel eğitim gereksinimi bulunan öğrencimiz
arasında anket çalışması gerçekleştirdik. Çalışmaya katılan öğrencilerin %82,1 gibi büyük bir
oranda EBA sitesinden haberdar olduklarını belirtmişlerdir. Ancak ödev ve araştırma
yaparken EBA sitesinden %78,6 oranında faydalanmadıkları, başka sitelerden
faydalandıkları ortaya çıkmıştır.
3. Çalışmanın Amaç ve Hedefleri
Projemizle, ilimizden yola çıkarak ülkemizde görme ve işitme gereksinimi bulunan
öğrencilerin kullanacağı e-materyallerin hazırlanması, bu materyallerle TEOG sınavına
katılacak özel öğrencilerin fırsat eşitsizliğinin ortadan kaldırılması, bilişim ortamında
hazırlanan içeriklerin EBA portalı ile ilişkilendirilmesi geniş kitlelere ulaştırılması
amaçlanmıştır.
4. Yöntem ve Plan
4.1 Yöntem
Çalışmamız iki kısımdan oluşmaktadır. İlk olarak işaret dili destekli TEOG videolarının
çekimleri ile başladık. Bu çalışmada akıllı tahta karşısına bir kamera ve projeksiyon perdesi
yerleştirdik. İşaret dili anlatımı gerçekleştiren öğretmenimizin görüntüsünü kesmek için
projeksiyon perdesini yeşil fonla kapattık. Hazırladığımız bu ortamda video çekimlerini
gerçekleştirdik. Çekimleri tamamladıktan sonra, özel programla işaret dili destekli
videolardaki yeşil fonları temizledik. Ders videoları ile işaret dili destekli videoları tek tek
senkronize hale getirdik. Böylece 51 adet TEOG videosunu işaret dili destekli hale getirdik.
Görme gereksinimi bulunan öğrencilerimiz için ise ilk olarak en çok gereksinim duyulan
TEOG konularını belirledik bunlar üzerinde çalışmaya karar verdik. Dokunsal EBA Kataloğu
hazırlamaya başladık. “Everest D” marka kabartma yazıcıyla, dokunsal kataloğa Braille
alfabesiyle konu başlıklarını ve yönlendirmelerini ekledik. Güzel bir sayfa tasarımı ortaya çıkardık.
Bu sayfaları kitapçık haline getirdik. Bu aşamadan katalogda QR kodlarını tarattığımızda
otomatik olarak derslerin seslerine yönlendiren mobil uygulama tasarladık.
5. Uygulama
Görme ve işitme gereksinimi bulunan öğrencilerimizin BT teknolojilerine erişimde
karşılaştığı zorlukları ayrı ayrı inceledik ve uygulamalarımızı iki başlık altında
değerlendirdik.
İşaret dili desteğini videolara eklemek için projeksiyon perdesine yeşil perde gerdik ve
beyazlıkları kapattık. Yeşil perdenin karşısına bir kamera yerleştirdik. Sonuç olarak kendi
imkânlarımızla bir çekim ortamı oluşturduk.
Çekimleri bu düzenek ile gerçekleştirdik.
Bilgisayar ortamında, özel programlarla arka planda bulunan yeşil ekranı kaldırdık, ders
videolarının alt kısmına işaret dili desteğini ekledik.
Bu sayede Türkçe, Matematik, Fen Bilgisi, Din Kültürü, Sosyal Bilgiler ve Rehberlik alanında 51 TEOG videosuna işaret dili desteği ekledik. Ayrıca “Milli İrade, Milli Para” konulu kamu spotu hazırladık. Bu videoları EBA
portalına yükledik, herkesin kullanımına sunduk.
Elimizde basılı bir arşiv oluşması amacıyla bu videoları “İşaret Dili Destekli TEOG Videoları”
isimli DVD’de topladık.
…
İbrahim ÖZKAL
Mürsel TAŞÇI
Mevlüt DUYAR
Abdurrahman İLHAN
Sibel YETKİN
TOKAT / MEHMET AKİF ERSOY GÖREME ENGELLİLER ORTAOKULU
