Gizemli Çocuklar Doğada Projesi
Projemiz TÜBİTAK Bilim Ve Toplum Projeleri Destekleme Programı kapsamında, 2017 çağrı döneminde 117B319 proje numarası ile desteklenmektedir.
NELER YAPILACAK?
– SDÜ Sergi Dolaplarına Gezi
– SDÜ Botanik Parkına Gezi
– Atabey At Çiftliğine Gezi
– Gölcük Milli Parkına Gezi
– Pamukkale Gezisi
– Akdağ Milli Parkına Gezi
– Burdur, Salda, Yarışlı ve Beyşehir Göllerine Gezi
– Beyşehir Yat Turu
– Kurşunlu Şelalesine Gezi
– Düden Şelalesine Gezi
– Antalya Hayvanat Bahçesine Gezi
– Kovada Milli Parkına Gezi
– Yazılı Kanyon Milli Parkına Gezi
– Drama, Eğitsel Oyunlar, Sportif Etkinlikler…
Böcekleri Tanıyorum:
Yapılan bu etkinlikte Doç. Dr. Mehmet Faruk GÜRBÜZ tarafından, çevremizde bulunan böcekleri katılımcıların tanımaları sağlanmıştır. Proje bölgesi ilaçlanmamış seçilmiş ve çocukların zararsız böcekleri görmeleri ve temas etmeleri sağlanmıştır. (Örn: Uğur böceği, karınca vb.)
Kuş Halkalama:
Kuşları tanımanın en iyi onları doğada gözlemekle olur. Başarılı bir gözlem için ilk kural sessiz ve sabırlı olmaktır. Yapılan bu etkinlik Doç. Dr. Mehmet Ali TABUR tarafından kuş araştırmalarında kullanılan önemli yöntemlerden biri olan kuş halkalama, kuş halkalama çalışmalarının önemini anlatılmıştır. Kuşları daha yakından görebilmek için dürbün ve teleskop gibi ekipmanlar kullanılmıştır. Kuş gözlemi yaparken katılımcılar, kuşları tanımış ve öğrenmişlerdir.
Bitkileri Öğreniyorum:
Yapılan bu etkinlikte Doç. Dr. Mehmet ÇİÇEK tarafından; doğada çiçeklenme veya meyvelenme aşamasında olan bitkiler hakkında bilgi verilerek katılımcılara bu bitkiler gözlemlenmiş ve fotoğrafları çekilmiştir. Meyve veren bitkilerden, yenilebilir meyvelerin tadına katılımcıların bakmaları da sağlanmıştır.
Yaban Hayvanlarını Gözlem:
Yapılan bu etkinlikte; yaban hayatının bir kısmını oluşturan ve yaşam döngüsünde önemli yerleri olan hayvanların ve özellikle kurbağalar ile sürüngenlerin tanıtılmış, temel davranış özelliklerinin paylaşılması ve onların korunmasının gerekliliği konusunda bilgiler aktarılmıştır.
Kurbağa ve sürüngenler:
Yapılan bu etkinlikte yaban hayatının bir kısmını oluşturan ve yaşam döngüsünde önemli yerleri olan hayvanların ve özellikle kurbağalar ile sürüngenlerin tanıtılması, temel davranış özelliklerinin paylaşılması ve onların korunmasının gerekliliği konusunda bilgilerin aktarılmıştır. Ayrıca zehirli ve zehirsiz yılan örnekleri ile bu iki tip yılan arasındaki farklılıklar, doğal ortamlarında bu hayvanlarla karşılaşılması durumunda yapılması gerekenler hakkında katılımcılara Prof. Dr. Kurtuluş OLGUN tarafından bilgi verilmiştir.
Bilimsel olarak kayaç oluşumu ve kayaç oluşturan mineraller:
Seçilen bölgedeki kayaçlar gösterilerek anlatılmıştır. Bilimsel olarak kayaç oluşumu ve kayaç oluşturan mineraller nedir, kayaçlar nasıl oluşmuştur, kayaçları oluşturan minerallerin önemi nedir, bu mineraller hangi açıdan bizim için önemlidir, hangi kayaçlar ya da mineraller endüstriyel olarak değerlidir, ülkemizin markalaşmış kayaçları ve değerli minerallerin oluşturduğu maden yataklarımız nelerdir alt başlıklarıyla bilgi verilmiştir.
Hidrografik birimler:
Yapılan etkinlikte Doç. Dr. Yıldırım ATAYETER tarafından, araştırma sahasında yer alan doğal hidrografik ünitelerin (göl, akarsu vs.) çalışmalarının önemini anlatarak özellikle tür ve doğa koruma çalışmalarındaki önemden bahsedilmiştir.
Pamukkale Gezisi
Projede yer alan katılımcılara Pamukkale travertenleri gezdirilmiş ve oluşumları hakkında katılımcılara Yrd. Doç. Dr. Mehmet ÖZÇELİK tarafından bilgi verilmiştir.
Akdağ Milli Parkına Gezi
Akdağ ve yakın çevresinin sahip olduğu bitki örtüşü ve yaban hayatı doğal çevre özellikleri çeşitli omurgalılar (kuşlar ve büyük memeliler) koruma altındaki kuş türlerinden kara akbaba, kızıl akbaba, sakallı akbaba ve küçük kartal gibi yırtıcı kuşlarla önemli kuş türleri katılımcılara anlatılarak gözlem yapma ve fotoğraf çekme olanağı sunulmuştur.
ARAZİ ÇALIŞMALARI
Gözlem Zamanı
Projede yer alan her katılımcıya (otistik çocuk ve ondan sorumlu rehber öğrenciye) Süleyman Demirel Üniversitesi Yenişarbademli MYO’ dan sağlanacak dürbün verilmiştir. Doğayı gözlemleme ve fotoğraflama etkinlikleriyle, katılımcılardan (çocuklar ve onlardan sorumlu rehber öğrencilerden) doğada bulunan bitkileri, hayvanları ve jeolojik oluşumların doğal güzelliklerini gözlemlemeleri istenmiştir. Bu etkinlikte, katılımcılara doğanın insanlığa sunduğu tüm güzellikleri ayrıntılarıyla görebilmeleri ve anlayabilmelerini sağlayabilmektir. Her katılımcıdan (otistik çocuk ve ondan sorumlu rehber öğrenci) doğada gördükleri bir kuş, sincap, tavşan ya da bir çiçek, bir taş ve manzara gibi obje ve canlıları fotoğraflamaları istenmiştir. Buradaki amaç katılımcıların eğitim programı boyunca neleri kayda değer bulduklarını ve katılımcı memnuniyetini ölçebilmektir.
Botanik Bahçesi
Süleyman Demirel Üniversitesine ait olan botanik bahçesinde ülkemizde yetişen değişik bitki türlerini katılımcıların yakından gözlemlemesine ve incelemesine olanak sağlamıştır.
Sergi Dolapları
Katılımcılara Süleyman Demirel Üniversitesindeki sergi dolaplarında bulunan hayvan türlerinin gösterilmesi ve isteyen çocukların bu bitkilerin resimlerini çekerek kendilerine anı olarak almaları şeklinde gerçekleştirilmiştir.
Salda Gölü Milli Parkındaki Canlılar
Katılımcıların Beyşehir Gölü Milli Parkı ve Konya çevresinin rekreasyonel, peyzaj ve kültürel değerlerini; gözlem, fotoğraf vb. yollarla keşfetmelerini sağlanarak, bu coğrafyada yaşayan canlılar gözlemlemeleri sağlanmıştır.
Hayvanat Bahçesini Geziyorum
Türkiye’nin büyük hayvanat bahçelerinden birisi olan ve zengin hayvan familyasına sahip olan Antalya hayvanat bahçesinin otistik çocuklara rehberler eşliğinde gezdirilmiş ve çocukların sevdikleri hayvanların resimlerini çekmelerine olanak sağlanmıştır.
Kurşunlu Şelalesini Geziyorum
Kurşunlu Şelalesinin oluşumu hakkında bilgi verilerek, içerisindeki piknik alanını, manzara seyir teraslarını, çocuk parkını, gezinti patikalarını, rehberler eşliğinde otistik çocukların ve diğer katılımcıların gezmesi sağlanmıştır.
Düden Şelalesini Geziyoruz
Düden şelalesi oluşumu hakkında bilgi verilerek, şelale rehberler eşliğinde otistik çocuklara ve diğer katılımcılara gezdirilerek, şelalede çocuklara aileleriyle birlikte resim çektirme olanağı sunulmuştur.
Beyşehir Tarih Turu
Katılımcıların Beyşehir Gölü Milli Parkı ve Konya çevresinin kültürel değerlerinin; fotoğrafını çekmek, antik yerleşimler, göl, vb. doğal değerleri gezerek ilgi ve merak duygusunu ortaya çıkartmaları sağlanmıştır.
Yat Turu
Beyşehir Gölü çevresinde yer alan su, bozkır ve orman ekosistemlerindeki flora zenginliğinin yatla gezerken katılımcılar tarafından gözlemlenmesi sağlanmıştır.
Kovada Milli Parkı
Çocuklara uygulamalı bir şekilde doğayı tanıtmak. Alanın coğrafi ve ekolojik özelliklerini, ayrıca alanda bulunan bitki ve hayvan türlerini anlatıp öğrencilerin doğa sevgisini pekiştirmek ve çocuklara milli parklar ve milli parkların ekolojik, ekonomik ve rekreasyonel önemi hakkında bilgi verilmiştir. Çocuklara Kovada Milli Parkı gezdirilmiştir. Gezi esansında alanda bulunan bitki ve hayvan türleri anlatılmıştır.
Yazı Kanyon Milli Parkına Gezi
Otistik çocuklara ve diğer katılımcılara milli parklar ve milli parkların ekolojik, ekonomik ve rekreasyonel önemi anlatılmıştır. Aynı zamanda flora ve fauna açısından öneminden bahsedilmiştir. Yazılı Kanyon Milli Parkı gezilerek gezi esansında alanda bulunan bitki ve hayvan türleri anlatılmıştır.
DENEYSEL ÇALIŞMALAR
Eşleme Çalışması
Önceden hazırlanmış bitki ve hayvan resimlerinin basılı olduğu kartlarla oynanan oyunun temel kuralı; panoda asılı olan hayvan ya da bitki resminin aynısını panonun yanında duran sehpadan bularak panoya asması şeklinde olur.
Minnettarlık
Doğada da ilk olarak düşünüldüğünde güneş, hava, su, toprak vb temel ihtiyaç malzemeleri kolayca akla gelmektedir. Ancak geçmişteki olaylardan yola çıkarak bu listenin genişletilmesi mümkün görünmektedir. Çocuklara, doğadaki renkler, kokular, sert ve yumuşak malzemeler, sesler ve tatlar üzerinde düşünme fırsatı verilecektir? Doğanın önemi ve ona olan minnettarlığı ortaya çıkarmak amaçlı beyin fırtınası, Çocuklar arasında bulunan süresi ayarlanabilir bir çalar saat sayesinde, çocuklar belli bir süre düşünüp geçmişten olumlu çıkarımlar yapma melekesi kazanacaktır. Çalar saat 15 saniye ile 1 dakika arasında her defasında değişik sürelerde çalar saat ikaz vermektedir. Halka şeklinde oturmuş çocuklar, doğa ile ilgili bir kavramı söyleyip elindeki saati yanındaki arkadaşına vermektedir. İlk başlayanların şanslı olduğu bu oyunda, söylenen kavramlar azaldıkça bombanın elinde patlama olasılığı artacak ve heyecanlı bir oyun haline gelecektir. Bu oyunun ailelere öğretilmesi amaçlanmaktadır. Çünkü hızlı düşünme ve kavramları zihinde geri çağırma pratiğinin çocuklara kazandırılması, çocukların konuşma alışkanlığı ve kalitesini olumlu olarak besleyecektir.
SANATSAL FAALİYET
Drama Tekniklerinin Kullanımı
İnsan Tombalası
Her katılımcıya önceden hazırlanmış insan tombalası çizelgesi dağıtılır (Çizelge katılımcıların birbirleri hakkında öğrenmelerini istediğimiz özelliklerine göre çeşitli şekillerde hazırlanabilir). Daha sonra katılımcılara birbirleriyle konuşarak sorulan sorulardaki özelliğe sahip insani bulmaya çalışmaları ve o kutunun karşısına buldukları kişinin adını yazmaları söylenir. Amaç her katılımcının mümkün olduğu kadar çok katılımcıyla konuşup isimlerini ve bazı kişisel özelliklerini öğrenmesidir.
ATÖLYE ÇALIŞMALARI
Uygulamalı İlk Yardım Eğitimi
Yaşadığımız sürece çeşitli nedenlerle yaralanma ve kazalarla karşılaşmamız kaçınılmazdır. Özellikle engelli bireyler ortama uyum gösteremedikleri ve dikkatli olamadıkları için kazalara daha fazla maruz kalmaktadırlar. Engelli bireyler kaza ile karşılaştığında müdahalede bulunanların ilk yardım eğitimi almış olmaları, yaşamın sürdürülmesinde, sakatlanmaların önlenmesinde ve iyileşme sürecinin kısalmasında etkili olabilmek amacıyla Öğr. Gör. Asuman KOCAKAYA tarafından eğitim verilmiştir.
Taş Boyama
Bu etkinlikte çocuklar doğadan topladıkları taşları boya kalemleri, yüz boyaları ile rehber eşliğinde sevdikleri renklere boyama imkanı buldular.
Kum Boyama
Bu etkinlikte çocuklara doğada gözlem yaparken gördükleri hayvanların ve nesnelerin resimlerinin olduğu kum boyama materyali rehber eşliğinde yaptırılmıştır. Boyadıkları kum boyama materyali çocuklara projenin anısı olarak hediye verilmiştir.
Pul Sanatı
Bu etkinlikte çocukların ince kas becerilerinin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Pul etkinlik kiti otistik çocuklara rehber eşliğinde yaptırılmış ve yaptıkları pul kitleri çocuklara anı olarak hediye edilmiştir.
Tişört Boyama
Bu çalışmalarda beyaz kumaşın üzerine desene göre kalemle desenler çizilerek, renkli olması istenmeyen yerler mumla kapatılıp, daha sonra kumaş değişik renklerle boyanmıştır. Boyama bittikten sonra çocukların boyadıkları tişörtleri giyerek resim çekilmeleriyle etkinlik son bulmuştur.
Doğanın Resmi
Her bir katılımcı çocuğa bir resim defteri, kalem boya dağıtılarak rehber eşliğinde gördükleri bitki, hayvan, ağaç ve böceklerin yer aldığı bir resim yapmaları sağlanmıştır.
Oyun Hamurundan hayvanlar yapmak
Çocukların hoşça vakit geçirmelerini sağlayarak, el becerilerinin ve yaratıcılıklarının geliştirilmesini sağlayabilmek amacıyla rehber eşliğinde otistik çocuğun hayvan resimlerini yer aldığı kitaba bakarak sevdiği bir hayvanın oyun hamurundan şeklini yapması sağlanmıştır.
SPOR ETKİNLİKLERİ
Atabey At Çiftliği Gezisi
Otistik bireylerin öncelikle atları beslemelerine ve atlara dokunmalarına olanak sağlanmıştır. Daha sonra otistik bireylerin her birinin ata binmeden önce güvenlik tedbirleri alınarak (kask, sağ ve solunda birer kişi, atı idare eden eğitmen, vb) etkinliğe katılmaları sağlanmıştır. Otistik bireylerin her birinin bir eğitmen ve bir rehber gözetiminde gerçekleştirilmiştir.
Gölcük Milli Park Doğa Yürüyüşü
Katılımcılara alanın ekolojik özellikleri ve gölün oluşumu hakkında bilgi verildikten sonra alanda bulunan bitki ve hayvan türlerini anlatıp öğrencilerin doğa sevgisini pekiştirmek amacıyla gölcük milli parkının çevresi gezilerek fotoğraf çekilmiş ve etkinlik son bulmuştur.
Bisikletle Ada Turu
Rehberle birlikte otistik çocuğun birlikte binebileceği bisikletle kısa bir ada turu gerçekleştirilmiştir.
DİĞER YÖNTEM VE TEKNİKLER
Pozitif Psikolojisi
Bu etkinlikte Öğr. Gör. Muhammet BENER; ailelere ve üniversite öğrencilerine Psikoloji Bilimi, insan ve davranışlarının nedenlerini anlayarak ortaya sebep-sonuç ilişkileri koymaya çalışmanın yanı sıra; insan ruhunun bozulması veya hasar alması durumunda insanın ruhsal sıkıntılarını gidermek amaçlı çözüm yolları konusunda önerilerde bulunmuştur.
Hayvanlar Alemi
Doğada yaşayan hayvanların çocuklara tanıtımı yapabilmek ve çocuklarda farkındalık oluşturabilmek amacıyla çocuklara, Mavi Göl uygulama oteli konferans salonunda projeksiyondan animasyon şeklindeki görsel hayvan figürleri izletilerek anlatılmıştır.
Özgüven Gelişimi
Özgüvenin çocukların sosyalleşmeleri üzerindeki etkisi ve önemi, ailelere ve üniversite öğrencilerine anlatılarak, ortaya çıkan farkındalığın hazırlanan el broşürleri, gazete ve internet haberleri ile daha fazla aileye ulaşması sağlanmıştır. Konferans ve söyleşi şeklinde çocukların dar mekan çevreleri ile doğal çevreler karşılaştırılarak kırsal bir çevrede yetişen çocuk ile kentte yetişen çocuğun özgüven bağlamında artı ve eksi yönleri gösterilmiştir. Kentte yaşayan otistik çocukların ailelerine onların artı yönlerini nasıl pekiştirebilecekleri, kentin negatif etkilerinden ise çocuklarını nasıl koruyabilecekleri anlatılmıştır.
Artık Doğru Besleneceğiz
Etkinliğin amacı, hedef kitlemizdeki otizmli bireylerin ve ailelerinin sağlıklı beslenme ile ilgili kavramları, besin öğelerini öğrenmesi, besin öğelerini tüketirken kendileri için doğru seçimler yapabilmesini sağlamak, sağlık ve beslenme konusunda bilgi, duyarlılık ve tutum geliştirmektir. Eğitim Yrd. Doç. Dr. Gülçin ŞATIR tarafından verilmiştir.
Yrd. Doç. Dr. Hulusi ALP
Proje Yürütücüsü
Proje Web Sayfası için Tıklayınız
