Proje Adı: GEÇERKEN ENERJİ ÜRET
Projenin Amacı: Her gün turnikelerden milyonlarca insan geçmektedir. İnsanların turnikeden geçişi sırasında oluşan hareket enerjisini elektrik enerjisine dönüştürmek ve bu enerjiyi aydınlatma, yürüyen merdivenlerin çalışması gibi alanlarda kullanmak.
Giriş:
Bildiğimiz çeşitli enerji türleri var. Elektrik enerjisi, güneş enerjisi, kimyasal enerji, nükleer enerji, hareket enerjisi bu enerji çeşitlerine örnek verilebilir.
Hareketli cisimlerin sahip olduğu enerjiye hareket enerjisi denir. Kinetik enerji olarak da adlandırılır.
Mekanik Enerji: Faydalı iş yapabilen hareket enerjisidir. Hareket enerjisi (kinetik enerji) bir iş yaptığında mekanik enerji olarak ortaya çıkmaktadır. Elektrik santrallerinde türbine çarpan suyun mekanik enerjiye dönüştüğü gibi pense ile kablo keserken, tornavida ile vida sıkarken vb. durumlarda da mekanik enerji üretilmiş olmaktadır. Elde edilen mekanik enerji ile herhangi bir iş yapılabileceği gibi elektrik enerjisi de üretilebilmektedir.
Mekanik enerji üreten bir başka durumda turnikenin dönmesi sonucu ortaya çıkar. Özellikle toplu taşıma araçlarını kullanmak için tripod turnikelerden geçiş yapılır. Bu turnike mekanizması hidrolik ve yay mekanizması ile sarsıntısız dönme ve merkezleme hareketi yapmaktadır. Bu turnikeler giriş ? çıkış olmak üzere çift yönlü çalışma özelliğine sahiptir ve dakikada 30’dan fazla yolcu geçiş imkanı sağlamaktadır.
İstanbul da günlük turnikeden geçerek ulaşım araçlarını kullanan yolcu sayısı dağılımı aşağıdaki gibidir . Metrobüs 715.000 , TCDD 144.801 , Hafif metro 289.470 , Metro 268.659 , İETT Tramvay 5.000 , Finüküler 68.000 , Teleferik 9.000 , İDO 94.806 dır.
Bu yolcu sayısı toplamda 1,594.736 kişiyi bulmaktadır. Bu kişilerin geri dönerken de turnikeden geçtiklerini düşünürsek bu sayı 3,189.472 kişiyi bulmaktadır. Bu rakamlar sadece ulaşım araçlarını kullanmak için turnike kullanan insanların sayısıdır. İş merkezlerinde, spor salonları, havuzlar gibi yerleri de düşündüğümüzde bu sayı epeyce artmaktadır.
Biz de yukarıdaki bilgilerden yola çıkarak her gün milyonlarca insanın turnikelerden geçiş hareketi sonucu ortaya çıkan hareket enerjisini elektrik enerjisine dönüştürmeyi düşündük. Bu sayede çevreyi kirletmeden, fazla para harcamadan insan gücüyle elektrik enerjisi üretmiş olacağız. Bu enerjiyle metro ve metrobüs duraklarının aydınlatmaları yapılabilir. Yürüyen merdivenler çalıştırılabilir. Bu enerjiyi insanların günlük yaptıkları bir geçiş hareketinden sağlanmış olmasıdır yani atık oluşturmadan temiz enerji üretilmesidir.
Kullanılan Yöntem:
Turnikeye büyük bir dişli çark bağladık. Bu dişli çarkımıza küçük bir dişli çark bağladık. Büyük dişlinin bir kez dönüşü küçük dişliyi defalarca döndürüyor. Küçük dişliyi bir motora bağladık. Böylece dişlilerin dönmesiyle oluşan hareket enerjisi motor sayesinde elektrik enerjisine dönüşüyor. Açığa çıkan bu elektrik enerjisini göstermek amacıyla sistemimize bir pervane bağladık. Bu ürettiğimiz enerjiyle sistemimize bağlı olan pervaneyi döndürdük. Üretilen enerji daha sonra kullanılmak üzere bir aküde depo ediliyor. Bu oluşan enerji, yürüyen merdivenlerin çalışması, aydınlatma gibi alanlarda kullanılabilir.
Proje Bütçesi: Toplam 50 TL(çark,motor,pervane)
Proje Çalışmasının Takvimi:
8-17 Kasım tarihleri arasında proje düşünüldü.
28 Kasım -12 Aralık tarihleri arasında literatür taraması yapıldı.
15 Aralık ? 19 Ocak tarihlerinde maket hazırlandı.
21 Ocak tarihinde proje tamamlandı.
Sonuçlar:
Turnike dönünce büyük dişliyi döndürdü. Büyük dişli kendine bağlı olan küçük dişliyi döndürdü. Küçük dişliye bağlı olan motor sayesinde hareket enerjisi elektrik enerjisine dönüştü ve pervaneyi çalıştırdı. Projemizde turnikenin dönüş hareketinin elektrik enerjisine dönüştüğünü pervanenin dönmesiyle gözlemlemiş olduk.
Sonuçların Değerlendirilmesi:
Toplu taşıma araçlarını kullanmak için her gün milyonlarca insan turnikelerden geçmektedir. Bu proje sayesinde milyonlarca insanın her gün yaptığı geçiş hareketini enerjiye çevirebilir bu sayede çevreyi kirletmeden enerji üretebilir ve bu ürettiğimiz enerjiyi depolayıp birçok alanda kullanabiliriz. Bütün bunlar insanların günlük yaptığı rutin bir hareket sayesinde sağlanmış olur.
Kaynaklar:
http://www.iett.gov.tr/metin.php?no=38ptığı
http://www.karmabilgi.net/hareket-enerjisi/
http://tr.wikipedia.org/wiki/Enerji
http://www.ekiciotomatikkapisistemleri.com/?pnum=9&pt=Tripod%20Turnike%20Teknik%20%C3%96zellikleri
İSTANBUL ÜSKÜDAR
Yılmaz Soyak Ortaokulu
FİZİK – GEÇERKEN ENERJİ ÜRET
TUBANUR ÖNCEL MELİS DALKIRAN
NAGEHAN ODUNCU
Fen Projesi / Matematik Projesi
Bu Benim Eserim Fen Bilimleri ve Matematik Projeleri Yarışması
Bilim Şenliği Projeleri
