PROJE ADI: DOKUN-MA-MATİK TUVALET
PROJE AMACI:
Tuvaletlerde klozet kapağının kendiliğinden açılıp kapanarak klozet kapağına dokunmamayı ve tuvaletten çıkınca suyun klozet kapağından akarak bakterilerin etrafa sıçramasını engellemek
PROJE HEDEFİ:
Tuvaletlerde klozet kapağının kendiliğinden açılıp kapanarak klozet kapağına dokunulmasını gerektirmeyecek ve tuvaletten çıkılınca suyun klozet kapağından akarak bakterilerin etrafa sıçramasını engelleyecek dokun-ma-matik bir tuvalet oluşturmak
TEORİK BİLGİ:
Çıplak gözle görülemeyen tek hücreli mikroskobik canlılara mikroorganizma veya mikrop denir. Virüsler, bakteriler, mantarlar mikroorganizma çeşitleridir.
a) Virüsler: Virüsler bilinen en küçük mikroorganizmalardır. Virüsler ne canlı ne de cansızdırlar. Beslenme, hareket gibi canlılık olaylarını gösteremedikleri için cansız, kendilerine özgü kalıtsal bilgileri taşıyan yapıları olduğu ve bir başka canlının hücresinde üreyebildikleri için de canlı olarak kabul edilirler. Virüsler, yaşamak için canlının belli bir hücresine yerleşirler ve burada çoğalırlar. Virüslerin en önemli özelliklerinden biri de pek çok hastalığa sebep olmasıdır. Virüslerden korunma yolu ise virüsün sebep olacağı hastalığa karşı önceden aşı yaptırmaktır. Virüsler sadece insanlarda değil bitki ve hayvanlarda da hastalıklara neden olur.
Virüsler insanlarda grip, nezle, çiçek, suçiçeği, kızamık, kızamıkçık, AIDS, çocuk felci, hepatit, sarıhumma, kabakulak, kızıl, şap, uçuklar ve siğiller gibi hastalıklara; hayvanlarda; kuduz ve kuş gribi gibi hastalıklara sebep olurlar. Virüsler bitkilerde (patates, tütün, şeker kamışı ve marul da) tütün?mozaik hastalığına yol açarlar.
(Virüsler, sadece belirli hücrelere girerler ve bu hücrelerde hastalıklara sebep olurlar. Bir kuduz virüsü sadece beyin ve omurilik hücrelerine, uçuk virüsü sadece ağız civarındaki epitel doku hücrelerine bir bakteriyofaj sadece belirli bakteri türlerine, AIDS virüsü sadece kandaki akyuvar hücrelerine girer).
b) Bakteriler: Tek hücreli canlılardır. Bakteriler virüslere göre daha büyüktür. Bakteriler, prokaryot canlı oldukları için hücre zarı, sitoplâzma ve sitoplâzma içine dağılmış halde bulunan ve kalıtsal maddeleri taşıyan yapılar bulundurur. Bakterilerde, zarla çevrili organel bulunmaz. Sadece ribozom bulunur. Bakteriler, yararlı ve zararlı bakteriler olarak iki grupta incelenir.
Yararlı bakteriler sütten yoğurt, peynir veya yağ yapılmasını, hamurun mayalanmasını, üzümden sirke yapılmasını, turşunun mayalanmasını sağlarlar. Ayrıca toprakta yaşayan bazı bakteriler hayvan ve bitki artıklarının çürümesini sağlar.
Zararlı bakteriler ise hastalıklara yol açar. İnsanlarda üst solunum yolu enfeksiyonları, verem, kolera, zatürree, tifüs, tifo, ülser, veba, idrar yolu iltihabı, tetanos, difteri, cüzam, tüberküloz, şarbon, bel soğukluğu, frengi dizanteri gibi hastalıklara neden olur. Ayrıca bakteriler besinlerin küflenip çürümesine de sebep olurlar. (Açıkta bırakılan sebze ve meyveler çürür, et kokar, yoğurt ve süt ekşir, ekmek küflenir).
KULLANILAN MALZEMELER:
-Klozet taşı
-Klozet kapağı
-Delikli hazne
-Gırtlak hortumu
-Silikon
-2 adet anahtar
-70 cm yüksekliğinde çubuk
-Dişli
-Lastik
-12 V sağ-sol dönebilen tam regüleli motor
-2 adet 12 V adaptör
-Bağlantı kablosu
-12 V röle
– 1 adet motor
PROJE TAKVİMİ:
Uygulama Takvimi Proje Adımları
8-26 Ekim Problemin belirlenmesi
1-9 Kasım Proje takviminin yapılması
12-16 Kasım Problem ile ilgili literatür taraması yapılması
19-30 Kasım Proje taslağının oluşturulması
3-7 Aralık Gerekli malzemelerin tespiti ve temini
10-28 Aralık Projenin maket hâline dönüştürülmesi
2-18 Ocak Projenin yazımı
GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER:
Bir programında Dr. Mehmet Öz programına katılacak olan seyircilerden bir gün önceevlerinde banyolarında kullandıkları havlu, bone ve diş fırçasını istemiş ve laboratuarda inceletmiş. Programda sonuçları gösterince birçok bakterinin havlu, diş fırçaları, boneler, paspaslar, tavan, duşa kabin, küvet, ayna, lamba ve diğer yerlerde, yanibanyonun her yerinde bulunduğu gözlenmiş. Sifon çekildiğinde su partikülleri şiddetle çarpışıyor, bu şiddet su partiküllerinin klozetin dışındaki alanın 5 metrekarelik etrafına dağılmasına neden oluyormuş. Partiküller beraberlerinde bakterileri de banyoya dağıtıyormuş. Bakteriler idrar ve koli basili vs içeriyor. Yani sifonu çekmeden klozet kapağı kapatılmazsa milyonlarca zararlı bakteri; banyonun her yerine yerleşiyormuş. Bu yüzdentemizlik ve hijyen için klozet kapağını kullanımdan hemen sonra sifonu çekmeden önce kapatmak gerekir. (http://evhobi.blogspot.com/2010/02/tuvalet-kapagn-sifonu-cekmeden-kapatn.html)
Tuvaletten çıkarken sifonu çekeriz. Klozet taşının kenarlarından hızla deliğe doğru çarpan su içeride bulunan mikropların etrafa sıçramasına sebep olur. Kapağı kapattığımızda ise sıçrayan mikroplar kapakta yoğunlaşırlar. Bu mikroplar elimizi yüzümüzü sildiğimiz havluya, dokunduğumuz kapıya, oturduğumuz küvete, ağzımıza soktuğumuz diş fırçasına bile bulaşıp vücudumuzdan içeri girerek bizi hasta etmeye yeterler. Bu sorunun önüne geçebilmek için düşündüğümüz projemizde hem etrafa dağılan mikropların önüne geçmeyi hem de klozet kapağı, sifon gibi yerlere dokunmadan tuvaletten çıkmayı hedefliyoruz.
-Klozet taşı ve kapağı monte edildi.
-Klozet kapağının iç kısmına delikli hazne yerleştirildi.
-Hortumun bir ucu sifonun içinde diğer ucu haznede olacak şekilde silikonla sabitlendi.
-Anahtarlardan biri kapı ile kasa arasına diğeri ise klozet taşı ile kapağı arasına yerleştirildi.
-12V sağ sol dönebilen tam regüleli motor ve dişliler kapı ile kasa arasına yerleştirilen anahtara bağlanarak klozet kapağına hareket sağlayacak şekilde yere sabit 70 cm uzunluğundaki çubuğa monte edildi. Kapak ile dişliler arasında bağlantıyı sağlamak için lastik bağlandı.
-Klozet taşı ile kapağı arasına yerleştirilen anahtar sifona bağlandı.
-Sifon çıkışındaki gırtlak hortumu başlangıcına motor yerleştirildi. Motorun ucu röleye bağlandı ve röle sifon içerisine yerleştirildi.
-Sifon içerisindeki röleye kapak ile klozet taşı arasındaki anahtardan gelen kablolar bağlandı.
-Sisteme eklenen adaptör ise 220 V?luk şehir şebeke elektriğini motorun çalışabileceği 12 V?a düşürmek için kullanılmıştır.
Tuvalete biri girdiğinde kapının kapanmasıyla kapı ile kasa arasındaki anahtar tetikleneceğinden motoru çalıştırıyor ve motor çalıştığında dişliler ve bağlı bulunduğu lastik hareket ederek klozet kapağının el değmeden açılmasını sağlıyor. Tuvaletten çıkıldığında ise kapı açıldığından motor ters yönde dönerek klozet kapağının kapanmasını sağlıyor. Kapak kapanınca klozet taşı ile klozet kapağı arasındaki anahtara basıldığından devre tamamlanıyor ve sifon içerisindeki suyun boşalması sağlanıyor. Sifon içinden gelen su hazneden klozet içine dökülüyor (fıskiye gibi). Böylece klozet içerisinde bulunan kirli suyun sıçrama yoluyla dağılmasının da önüne geçilmiş oluyor.
Hali hazırda kullanılan klozetlerde sifona basıldığında su klozetin yanlarından akmakta ancak hızla deliğe çarptığından kapağa mikropların sıçramasına sebep olmaktadır. Dokun-ma-matik tuvaletimizde ise sifon suyu kapaktan fışkırdığından hem klozetin iç yanlarının temizlenmesi sağlanıyor, hem de kapak sürekli su fışkırtan bir bölge haline getirildiğinden kapakta mikrop birikmesinin önüne geçilmiş oluyor.
Dokun-ma-matik tuvaletimizi özellikle okul, işyeri, alışveriş merkezi gibi toplu kullanım alanları için düşündük. Çünkü bu yerlerde tuvalete aralıksız ve çok fazla sayıda kişi girdiğinden ve herkes yeterince temiz kullanmadığından tuvaletlerin mikrop barındırma oranı çok yüksektir. Bu nedenle hiç kimse umumi tuvaletlerde klozet kapağına ya da sifona dokunmak istemez.
ULAŞILAN SONUÇLAR:
Tuvalete girildiğinde kapının kapanmasıyla tetiklenen anahtar 12V tam regüleli motoru çalıştırarak klozet kapağının açılmasını sağladı. Tuvaletten çıkıldığında ise kapı açıldığından motor tersi yönünde hareket ederek kapağın kapanması sağlandı. Dokun-ma-matik tuvaletimizde klozet kapağı kapanınca aradaki anahtar tetiklendiğinden sifonu harekete geçirdi ve klozet içi kapaktan akan su ile temizlendi. Sistem sorunsuz olarak çalışmasıyla birlikte bizi umumi tuvaletlerdeki mikroplarla temastan da büyük oranda kurtarmış oldu.
BÜTÇE:
-Klozet taşı 85 TL
-Klozet kapağı 17 TL
-Delikli hazne 2 TL
-Gırtlak hortumu 4 TL
-Silikon 4 TL
-2 adet anahtar 3 TL
-70 cm yüksekliğinde çubuk 1 TL
-Dişli 2 TL
-Lastik 1 TL
-12 V sağ-sol dönebilen tam regüleli motor 24 TL
-2 adet 12 V adaptör 44 TL
-Bağlantı kablosu 2 TL
-12 V röle 8 TL
– 1 adet motor 15 TL
TOPLAM: 211 TL
GÖRÜŞLER:
Sistemimizi oluştururken hem klozet içinin temizliğini hem de tuvalet içinde herhangi bir yere dokunmadan tuvaletten çıkmayı hedefledik. Ancak hem girerken hem de çıkarken kapı koluna dokunmak zorunda kalabiliriz. Bunun da önüne geçecek, kapının kendiliğinden açılıp kapanacağı bir düzenek sisteme eklenebilir.
LİTERATÜR TARAMASI:
http://evhobi.blogspot.com/2010/02/tuvalet-kapagn-sifonu-cekmeden-kapatn.html
http://www.projeokulu.net/proje-bankasi/102-bu-benim-eserim-projeleri-proje-bankasi
PROJENİN ÖZETİ:
Sifonu çektiğimizde klozet taşının kenarlarından hızla deliğe doğru çarpan su içeride bulunan mikropların etrafa sıçramasına sebep olur. Kapağı kapattığımızda ise sıçrayan mikroplar kapakta yoğunlaşırlar. Bu mikroplar elimizi yüzümüzü sildiğimiz havluya, dokunduğumuz kapıya, oturduğumuz küvete, ağzımıza soktuğumuz diş fırçasına bile bulaşıp vücudumuzdan içeri girerek bizi hasta etmeye yeterler. Bu sorunun önüne geçebilmek için düşündüğümüz projemizde hem etrafa dağılan mikropların önüne geçmeyi hem de klozet kapağı, sifon gibi yerlere dokunmadan tuvaletten çıkmayı hedefliyoruz.
Tuvalete biri girdiğinde kapının kapanmasıyla kapı ile kasa arasındaki anahtar tetikleneceğinden motoru çalıştırıyor ve motor çalıştığında dişliler ve bağlı bulunduğu lastik hareket ederek klozet kapağının el değmeden açılmasını sağlıyor. Tuvaletten çıkıldığında ise kapı açıldığından motor ters yönde dönerek klozet kapağının kapanmasını sağlıyor. Kapak kapanınca klozet taşı ile klozet kapağı arasındaki anahtara basıldığından devre tamamlanıyor ve sifon içerisindeki suyun boşalması sağlanıyor. Sifon içinden gelen su hazneden klozet içine dökülüyor (fıskiye gibi). Böylece klozet içerisinde bulunan kirli suyun sıçrama yoluyla dağılmasının da önüne geçilmiş oluyor.
Halihazırda kullanılan klozetlerde sifona basıldığında su klozetin yanlarından akmakta ancak hızla deliğe çarptığından kapağa mikropların sıçramasına sebep olmaktadır. Dokunmamatik tuvaletimizde ise sifon suyu kapaktan fışkırdığından hem klozetin iç yanlarının temizlenmesi sağlanıyor, hem de kapak sürekli su fışkırtan bir bölge haline getirildiğinden kapakta mikrop birikmesinin önüne geçilmiş oluyor.
Dokun-ma-matik tuvaletimizi özellikle okul, işyeri, alışveriş merkezi gibi toplu kullanım alanları için düşündük. Çünkü bu yerlerde tuvalete aralıksız ve çok fazla sayıda kişi girdiğinden ve herkes yeterince temiz kullanmadığından tuvaletlerin mikrop barındırma oranı çok yüksektir. Bu nedenle hiç kimse umumi tuvaletlerde klozet kapağına ya da sifona dokunmak istemez.
PROJEYE KATKIDA BULUNANLAR:
Okul Müdürü Uzm. Öğr. İrfan KARA (Fen ve Teknoloji Öğretmeni)
Ferhat ÖZKAN (Elektrik Teknisyeni)
Hasbahçe Ortaokulu
Nişane Caddesi Gürsel Mahallesi Kağıthane/İstanbul
FİZİK – DOKUN-MA-MATİK TUVALET
İPEK GÜRDAMAR NİHAN CİNLİ
SELMA SEVİNÇ GÜLLÜ
Fen Projesi / Matematik Projesi
Bu Benim Eserim Fen Bilimleri ve Matematik Projeleri Yarışması
Bilim Şenliği Projeleri
