PROJENİN (DENEYİN) ADI : ENERJİMDEN TASARRUF EDİYORUM
PROJENİN (DENEYİN) AMACI: Örnek verecek olursak Ütü yaparken, kullanılacak tabanın üzerine çeşitli malzemeler koyarak ısının korunmasından yola çıkıp hem zamandan hem elektrik enerjisinden tasarruf etmiş oluruz.
PROJEDE (DENEYDE) KULLANILAN ARAÇ VE GEREÇLER: Isıtıcı (160), Karton ve renk kartelası, alüminyum folyo ve renk kartelası, nemli bez, mikro fiber bez ve renk kartelası, kronometre.
PROJENİN (DENEYİN) BÜTÇESİ : Karton kartelası . 3 tl
Mikro fiber bez kartelası . 6 tl
Alüminyum folyo . 5 tl
PROJENİN (DENEYİN) PLANLANMASI : Aralık . Projenin planlanması,Deney malzemelerinin toparlanması.
Ocak . Deneyin Uygulanıp verilerin toplanması.
DENEY İLE İLGİLİ TEORİK BİLGİ:
Bir buz kalıbını güneş ışınlarının geldiği yere koyduğumuzda eridiği, yazın elektrik tellerinin sarktığı, yeterince ısı alan suyun kaynadığı, kışın ise bazı yerlerde suların donduğu görülür. Yani kısaca ısı bazı kimyasal ve fiziksel olayların gerçekleşmesine neden olur. Isı ve sıcaklık kavramları birbirine bağlı olarak değişen kavramlardır.
Sıcaklık
Bir maddenin belli bir ölçüye göre, soğukluğunu veya ılıklığını gösteren nicelik, sıcaklık olarak bilinir.
Bir maddedeki her molekülün kinetik enerjisi farklı farklıdır. Bütün moleküllerin kinetik enerjilerinin toplamı, toplam molekül sayısına bölünürse, ortalama kinetik enerjisi bulunur. Bu ortalama kinetik enerji sıcaklığın bir ölçüsüdür. Bu değerin yüksek olduğu madde daha sıcak, düşük olduğu maddenin sıcaklığı ise daha düşük demektir.
Bir maddenin ortalama kinetik enerjisi ile orantılı olan büyüklüğe sıcaklık denir. Bir maddenin sıcaklığı değişiyorsa, çevresine ısı veriyor ya da çevresinden ısı alıyordur.
Isı
Isı madde miktarına bağlıdır.Sıcaklık ise madde miktarına bağlı değildir.
Sıcaklıkları farklı olan maddeler bir araya konulduğunda aralarında enerji alış verişi olur. Alınan ya da verilen enerji ısı enerjisi denir. Isı ve sıcaklık ölçülebilir büyüklüklerdir.Isı enerji çeşididir,sıcaklık enerji değildir.Isı kalorimetre ile,sıcaklık ise termometre ile ölçülür.Isı birimi calori veya Joule?dür Sıcaklık birimi ise sadece Derece?dir.
Sıcaklığın Ölçülmesi (Termometreler)
Sıcaklık ölçmek için kullanılan araçlara termometre denir. Maddelerin boyutlarında meydana gelen değişim, sıcaklıktaki değişim olarak kabul edilebilir. Termometreler bu esasa göre düzenlenmişlerdir.
Termometrelerde 76 cm-Hg basıncında sabit iki sıcaklık değeri seçilir. Birisi suyun donma sıcaklığı diğeri ise suyun kaynama sıcaklığıdır.
Sıcaklık T ile sembolize edilir.
Celcius (Santigrad °C) termometrelerinde, suyun donma sıcaklığı 0 °C , kaynama sıcaklığı 100 °C alınarak, 100 eşit bölme yapılmıştır.
Kelvin suyun donma sıcaklığını 273 °K, kaynama sıcaklığını ise 373 °K alarak 100 eşit bölme yapmıştır.
Elimizle bir maddeye dokunduğumuzda sıcaklık hissediyorsak madde elimize ısı veriyordur. Dokunduğumuzda soğukluk hissediyorsak elimiz maddeye ısı veriyordur.
Buna göre, sıcaklıkları farklı olan iki madde karıştırıldığında ya da birbirine değecek şekilde yan yana konulduğunda aralarında ısı alış verişi olur. Sıcak olan madde ısı verip sıcaklığı azalırken, sıcaklığı düşük olan madde ısı alarak sıcaklığı artar ve sonuçta ısıl denge sağlanır.
Isı akışı her zaman sıcak maddelerden soğuk maddelere doğru olur. Sıcaklıkları eşit olan maddelerde ısı alış verişi olmaz.
PROJENİN (DENEYİN) YAPILIŞI:
Problemimiz nemli olan bir bez parçasını en az enerji ve zamanla kurutabilmek olsun.Problemimizi çözebilmek için iki tür hipotez kurduk.
Hipotez 1 : Nemli bezin kuruma süresinde ütü tabanında kullanılan maddenin rengi etkilidir.
Hipotez 2 : Nemli bezin kuruma süresinde ütü tabanında kullanılan maddenin cinsi etkilidir.
Hipotezlerimizi doğrulamak için 4 tane deney düzeneği hazırladık.
1.Deney düzeneğinde ; Alüminyum folyo ve renk kartelasını oluşturduk, 160°C ısı kaynağı, nemli bez kullandık. Farklı renklerde Alüminyum folyolar üzerindeki nemli bezlerin 160°C sıcaklıkla kuruma sürelerini tespit ettik. Ölçümler daha güvenilir olması için her renk üzerinde kuruma sürelerini 3 er defa tekrarladık.
2.Deney düzeneğinde; Karton ve renk kartelasını oluşturduk, 160°C ısı kaynağı, nemli bez kullandık. Farklı renklerde kartonlar üzerindeki nemli bezleri n 160°C sıcaklıkla kuruma sürelerini tespit ettik. Ölçümler daha güvenilir olması için her renk üzerinde kuruma sürelerini 3 er defa tekrarladık.
3.Deney düzeneğinde; Mikro fiber bez ve renk kartelasını oluşturduk, 160°C ısı kaynağı, nemli bez kullandık. Farklı renklerde Mikro fiber bezlerin üzerindeki nemli bezleri n 160°C sıcaklıkla kuruma sürelerini tespit ettik. Ölçümler daha güvenilir olması için her renk üzerinde kuruma sürelerini 3 er defa tekrarladık.
4.Deney düzeneğinde; Aynı renklerde Mikro fiber bez, Alüminyum folyo ve Karton, 160°C ısı kaynağı, nemli bez kullandık. Aynı renklerde Mikro fiber bez, Alüminyum folyo ve Karton üzerinde nemli bezlerin 160°C sıcaklıkla kuruma sürelerini tespit ettik. Ölçümler daha güvenilir olması kuruma sürelerini 3 er defa tekrarladık.
1.Deney düzeneği
Alüminyum folyo ve renk kartelası (Bağımsız değişken)
Nemli bezin kuruma süresi (Bağımlı değişken)
160°C sıcaklık, nemli bez ve ortam şartları. (Sabit değişken)
2.Deney düzeneği
Karton ve renk kartelası (Bağımsız değişken)
Nemli bezin kuruma süresi (Bağımlı değişken)
160°C sıcaklık, nemli bez ve ortam şartları. (Sabit değişken)
3.Deney düzeneği
Mikro fiber bez ve renk kartelası (Bağımsız değişken)
Nemli bezin kuruma süresi (Bağımlı değişken)
160°C sıcaklık, nemli bez ve ortam şartları. (Sabit değişken)
4.Deney düzeneği
Aynı renk Alüminyum folyo, Karton ve Mikro fiber bez. (Bağımsız değişken)
Nemli bezin kuruma süresi (Bağımlı değişken)
160°C sıcaklık, nemli bez ve ortam şartları.
PROJENİN (DENEYİN) SONUCU VE YORUMU :
1-Deney sonucunda Alüminyum folyo renklerinin nemli bezin kurumasında çok bir etkisinin olmadığını görebiliriz.
Alüminyum folyolar Kuruma Süresi (saniye)
Sade 12, 18, 12
Beyaz 17, 18, 18
Mavi 17, 14, 18
Sarı 13, 15, 14
Kırmızı 15, 13, 16
Siyah 13, 14, 12
2-Deney sonucunda Karton renklerinin nemli bezin kurumasında çok bir etkisinin olmadığını görebiliriz.
Renkli Kartonlar Kuruma Süresi (saniye)
Beyaz 10, 9, 8
Mavi 7, 9, 10
Sarı 10, 8, 8
Kırmızı 9, 10, 7
Siyah 7, 10, 9
3-Deney sonucunda Mikro fiber bezinin renklerinin nemli bezin kurumasında çok bir etkisinin olmadığını görebiliriz.
Mikro fiber bezler Kuruma Süresi (saniye)
Mavi 3, 4, 5
Sarı 5, 6, 4
Kırmızı 4, 5, 6
4-Deney sonucunda nemli bezin kurumasında etkili olan maddeden başlayarak sıralarsak Mikro fiber bez,Karton ve alüminyum folyo diye sıralayabiliriz.Bunun sebebi Mikrofiber bezin nemi emme özelliğinin olması diyebiliriz.
Mavi renkte Kuruma Süresi (saniye)
Alüminyum folyo 17, 14, 18
Karton 7, 9, 10
Mikro fiber bez 3, 4, 5
DENEYİMİZİN SONUCUNDA HİPOTEZ I `İ REDDEDEBİLİRİZ. HİPOTEZ II `Yİ KABUL EDEBİLİRİZ. DAHA AZ ENERJİ HARCAYIP ZAMANDAN DA TASARRUF ETMEK İSTİYORSAK BENZER PROBLEM DURUMLARINDA BU ETKİNLİĞİ YAPABİLİRİZ.
KAYNAKÇA:
http://www.derszamani.net/isi-ve-sicaklik-ders-notlari-konu-anlatimi.html
http://tr.wikipedia.org/wiki/Is%C4%B1
http://www.eba.gov.tr/
http://www.tubitak.gov.tr/
Altunizade Hafize Özal Ortaokulu
Altunizade Mahallesi Okul Sokak No:5 Üsküdar/İSTANBUL
FİZİK – ISINMA OLAYINDA ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ
MELİKE SOYLU SENANUR GÜNDÜZ
TUĞBA GÜNDOĞDU
Fen Projesi / Matematik Projesi
Bu Benim Eserim Fen Bilimleri ve Matematik Projeleri Yarışması
Bilim Şenliği Projeleri
