FARK ETMEDİKLERİMİZ
Hülya ŞENKUL
Emel ÖZTÜRK
Ayşen DEMİR
Ufuk ŞAHİN
TOKAT / TURHAL OSMAN GAZİ MTAL
1. Giriş
Ülkemizde; göremeyen, işitemeyen, hareket edemeyen, zihinsel engeli bulunan
birçok kişi bulunmaktadır. Son zamanlarda hem ortaokul hem de liselerde kaynaştırma
öğrencilerinin sayıları artmıştır. Kaynaştırma öğrencileri ile diğer öğrencilerin birbirlerine
uyum sağlamalarında sıkıntılar yaşandığı görülmüştür. Engelli bireylerin yaşadığı sıkıntılara
ışık tutmak, çevremizde engellilere her bakımdan farkındalık yaratmak açısından böyle bir
çalışmaya rastlanmamıştır.
Çalışma öncesinde, okulumuz ve ilçe genelinde gözlemler yapılmış, engellilerle ilgili
görülen aksaklıklar tespit edilmiştir. Engelliler ve engelin sebepleri ile ilgili 120 kişi üzerinde
15 soruluk anket çalışması yapılmış, 8 engelli ailesi ile yüz yüze görüşmeler yapılmıştır.
Yapılan incelemeler sonucunda ilçe genelinde çevre düzenlemelerinde sorunlar olduğu,
öğrencilerin, öğretmenlerin, halkın, engelli ailelerinin engel ve sebepleri konusunda yeterli
bilgiye sahip olmadıkları tespit edilmiştir. Bugüne kadar engelli bireyler ile ilgili birçok
çalışma yapılmıştır. Ancak yaşanılan bölgeyi engelli bireylerin gözüyle inceleyen,
öğrencilerin yaparak yaşayarak öğrenmelerini destekleyen bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu
amaca dönük bir çalışma yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.
2. Problem Durumu
“Yetersizlik Türleri ve Eğitimi” dersinde öğrencilerimiz tarafından verilen örneklerde
birçok engel grubundan köylerinde ve çevrelerinde olduğu gözlemlenmiştir. Nedeni
sorulduğunda öğrencilerin “Köyde akraba evliliğinin çok olduğu, engellilerin birbirleriyle
sürekli evlendirilmesi sonucu bu sorunun sürekli devam ettiği, engelli bireylerin çevreleri
tarafından işe yaramaz ve yük olarak görüldüğü söylenmiştir.” Bu durum ve ayrıca
okulumuzda kaynaştırma öğrencilerinin bulunması öğretmenlerin, öğrencilerin bu
öğrencilere nasıl davranmaları gerektiği konusunda sıkıntı yaşamaları, öğrencilerin zihinsel
engellilerden korkmaları, engelliler için çevre düzenlemelerinde görülen duyarsızlıklar
problem olarak tespit edilmiştir. Bu bilgilerden hareketle öğrencilerimiz, öğretmenlerimiz ve
yaşadığımız çevrenin; engelin sebepleri, engelli bireylerle ilgili bilinçlendirilmesi gerekliliği
doğmuştur.
3. Çalışmanın Amaç ve Hedefleri
3.1.Çalışmanın Amacı
Okulumuzda ve yaşadığımız çevrede engelli bireylerle ilgili farkındalık yaratmak,
engeli ve engelin sebeplerini öğrenmek, öğrencilerin engellilerle ilgili öğrendiklerini
yaşantılarında uygulayabilmelerini sağlamaktır.
3.2.Çalışmanın Hedefleri
*İlçemizdeki engelli nüfusunun, engel türlerinin ve yaş gruplarının belirlenmesi,
*Devletin engellilere yönelik yaptığı hizmetlerin tespit edilebilmesi,
*Engellilere eğitim veren kurumları araştırılabilmesi,
*İlçemizde engellilerin yaşamını zorlaştıran fiziki ortam düzenlemelerinin tespit
edilebilmesi,
*İlçemizde engellilere yapılan hizmetlerin araştırılabilmesi,
*Okulumuz öğrencilerine engelli bireylerin yaşayabileceği güçlüklerin fark
ettirilebilmesi.
*Engelli bireylerle ve aileleriyle empati yapılabilmesi.
*Öğrencilerin “Yetersizlik Türleri ve Eğitimi” dersinde öğrendiği bilgileri günlük
hayata uyarlayabilmesi.
4. Yöntem ve Plan
4.1. Yöntem
Çalışmamız kapsamında araştırma, inceleme, dramatize etme, empati kurma, sunum
yapma gibi yöntemlerden yararlanılmıştır. Bu yöntemlerin çocuk gelişimi alanı
öğrencileriyle okulumuzda ve ilçemizde belirli bir plan dâhilinde uygulanması, öğrencilerin
engelli bireyler hakkında zaman içerisindeki değişimlerini gözlemlemeye dayanmaktadır.
Çalışma planı hazırlanarak ilgili öğrenci ve öğretmen grubuna uygulanmıştır. Bu projede
belirlenen amaç ve hedefler doğrultusunda engelli bireylerle ilgili öğrencilerde görülen
değişiklikler bilimsel metotlara uygun olarak izlenmiş ve raporlaştırılmıştır.
…
