Elektrik Kaynaklı Yangınlar

Özcan Bora Özdemir

Elektrik kaynaklı yangınlar; elektrikli cihaz, ekipman ve aletlerde çeşitli sebepler ile ortaya çıkan yangınlardır. Ülkemizde ve dünyada en yaygın görülen yangın çıkış nedeni olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sebeplerden dolayı yangın çıkış nedenleri arasında elektrik kaynaklı yangınların üzerinde durulması gerekir.

yangin

 

Yangın nedenleri istatistiği

Bir yerde elektrikten kaynaklı yangın oluşabilmesi için çevresinde ark olması gerekir. Ark ortamdaki iki zıt kutup arasındaki elektrik akımının kısa devre yaparak akması sırasında ortaya çıkan kıvılcımdır. Arkın oldukça ani gelişmesi 2.000 santigrat derecelere varan çok yüksek sıcaklıklı ve hızlı büyüyen yangınları doğurmaktadır.

Bu tür yangınların oluşumunu önlemek için bilmemiz gereken 4 temel neden şu şekilde sıralanabilir:

Akım –Aşırı Yük: Aşırı yüklenen elektrik ekipmanı aşırı akım çeker ve kablo, akımın karesi ile doğru orantılı olarak aşırı ısınır. Kablo izolasyonu aşırı sıcaklıktan deforme olabildiğinden  izolasyon, özelliğini kaybedip kısa devreye yol açabilir ya da elektrik pano içerisindeki bir ekipman hasara uğrayarak patlar ya da yanmaya başlar. Hatta bu aşırı yüklenme ana trafoların ve dağıtım trafolarının yanmasına sebep olur.

Planlı Bakım Eksikliği: Elektrik pano ve sistemlerindeki bakımsızlık ya da zamanında yenilenmemesi sonucunda ekipman kontaklarının bozulması kıvılcımlar oluşturabilir. Böyle durumlarda ark oluşumunda, ısının kendisi yangını başlatmaya yetecektir.

İzolasyon: İzolasyon hasarı kısa devreye sebep olabilir ve bunun sonucunda sürekli bir ark meydana gelebilir. Elektrik arkı sıcaklığı aşırı derecede yüksektir ve birkaç saniye içerisinde söndürülmezse, etrafındaki malzemeler de yanmaya başlayacaktır. Tesisat, motor, pano ve trafolardaki izolasyon düşüklükleri yangına neden olmaktadır.

Metal Yorgunluğu ve Metalik Arızalar: Akım taşıyan elemanların mekanik baskı ya da uzamasının meydana getirdiği kırılma ya da çatlaklar tam bu noktada ark başlatır.

Ülkemizdeki yangınların en temel başlangıç nedeninin elektrik olmasına karşın neredeyse işletmelerin büyük çoğunluğundaki elektrik panoları ve trafolarında yangın algılama-otomatik yangın söndürme sistemleri kurulu değildir. Elektrik kaynaklı yangınlardan korunmak ancak ve ancak yangınların en temel sebeplerini engelleyerek, yangın ihbar sistemlerini kurup doğru işleterek, yangına daha başlangıç aşamasında müdahale ederek kısacası gerekli tedbirleri alarak ve yangınla beraber yaşamayı öğrenerek mümkün olabilir.