Bitkiler içinde yaşadığımız çevrede canlı hayatın devamlılığını sağlayan en önemli unsurlardan biridir. Ancak insanın çevresindeki bitkilerden bilinçsizce faydalanması sonrası doğal kaynaklarımız yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Bu sebeple doğal çevrenin bir parçası olan bitki örtüsünü tanımak ve onu daha iyi incelemek insanların gözündeki değerini arttırmaktadır.
Henüz öğrenciyken alınan bilgilerin öğrenci zihninde oluşturduğu algı çok önemli bir yer oluşturmaktadır. Buradan hareketle bir grup öğretmen Doğa Kâşifi eTwinning projesini hayata geçirdi. Doğa Kâşifi projesi, öğrencilerin yakın çevresindeki bitki çeşitliliğine ilişkin meraklarını ve ilgilerini uyandırmak için teknolojiyle doğayı bir araya getiren Tanış, Kaydet, Keşfet, Öğren ve Koru etkinliklerini kapsamaktadır.
eTwinning, Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BİT) kullanımıyla okullar için destek, araç ve hizmetler sağlayarak okullar arası iş birliğini teşvik eden bir topluluktur. Doğa Kâşifi projesi de eTwinning’in bu politikası doğrultusunda hareket ederek 8 farklı ilden 10 farklı okulla yürütülmektedir. Bu iller ve okullar aşağıdaki gibidir:
Afyon – Hattat Ahmet Karahisari KAİHL
Bursa – Mustafakemalpaşa KAİHL
Elazığ – Eti Holding İlkokulu
Gümüşhane – 60. Yıl Ortaokulu
Hakkari – Hamit Kesici Ortaokulu
Hatay – Çekmece Yılmaz Nurlu Ortaokulu
Hatay – Denizciler Gübretaş Ortaokulu
Hatay – Hatay Ortaokulu
Kırıkkale – Beşir Atalay AİHL
Samsun – Yunus Emre İlkokulu
Yukarıda adı geçen okullardan 10 danışman öğretmen ve 40 öğrenci proje kapsamında birçok kez doğa yürüyüşüne çıktılar. Öğrenciler yürüyüş parkurları boyunca çevrelerindeki bitkileri gözlemleyip onları fotoğrafladılar. Kendi aralarında daha çok bitki fotoğraflamak ve en güzel fotoğrafı çekmek için adeta yarıştılar.
Bitki gözlemi dışında doğanın kendisini de gözlemleme ve keşfetme imkânı buldular. Kuşları, böcekleri ve daha birçok canlıyı izleyip çıkardıkları sesleri dinlediler. Gözlerini kapatarak ortamdaki kokuları dinleyip hissetmeye ve o kokuyu tanımlamaya çalıştılar. Ağaçlara sarıldılar, meyvelerini tattılar. Soğuk suların şırıltısını dinleyip ayakkabılarını çıkararak içine girdiler ve serinliği hissettiler. Doğanın döngüsü hakkında sohbet ettiler.
Yaptıkları bitki gözlemi aktiviteleriyle keşfin yeni bir şeyler bulmak değil, yeni bir gözle bakmak olduğunu anladılar.
Daha sonra bu bitki fotoğraflarını iNataturalist adlı Derin Öğrenme aracına yüklediler. Kullandıkları bu araçla bitkilerin adlarını, türlerini, bilimsel ve Türkçe adlarını, dağılış bölgesi ve kullanım alanlarını öğrendiler. Sonra Bitki Gözlem tabloları oluşturup tüm çalışmalarını raporlaştırdılar.
Gözlem çalışmalarının tamamlanmasının ardından eldeki veriler doğrultusunda Sanal Bilgi Kütüphanesi oluşturuldu. Bu kütüphanede tamamen öğrencilerin fotoğrafladığı 395 bitki fotoğrafı yer aldı. 395 bitkinin 219’u farklı türlerde olup bu türlerin belirlenmesinde ve tanımlanmasında 48 doğa bilimcisi katkı verdi.
Öğrencilerimiz bu çalışmalar sonucunda bitki tanımlamayı öğrenciler. Adını hiç bilmedikleri ya da bildiklerini sandıkları bitkilerin gerçek adlarını ve tıp, gıda, günlük yaşam gibi temel kullanım alanlarını öğrendiler.
Eylül’de başlayan bitki gözlem çalışmalarına Kasım ayı itibariyle ara verildi ve doğadaki keşif çalışmaları sanal ortama taşındı. Öğrencilerimiz doğada edindiği bilgileri destekleyici, derinleştirici ve genelleyici uygulamalarla çalışarak yolculuklarına devam edeceklerdir. Bu süreç boyunca Web 2.0 araçlarını kullanacaklar ve yolculuklarını eTwinning sistemine kayıt ederek anlatacaklardır.
Keşkeniz az, keşfiniz bol olsun…
Hasan İNCE
Proje Kurucusu