DNA GÜNÜ 2013 BİLİMSEL ETKİNLİKLERİ
Deoksiribonükleik asit veya kısaca DNA, tüm organizmaların canlılık işlevleri ve biyolojik gelişmeleri için gerekli olan genetik bilgiyi taşıyan kalıtsal bir moleküldür. DNA’nın genetik materyal olarak kabul edilmesinin ardından 1953 yılında James Watson, Francis Crick ve Frederick Wilkins adlı bilim insanları, DNA çift sarmal yapısını aydınlatarak 1962 yılında Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü ödülüne layık görüldüler.
İnsan genomundaki DNA baz dizilimini ortaya çıkarmak başka bir deyişle hayatın sırrını çözmek için başlatılan İnsan Genom Projesinin ilk sonuçları, “tüm çağların en özel günü” ifadesi ile 26 Haziran 2000 tarihinde ABD Başkanı Bill Clinton, İngiltere Başbakanı Tony Blair ve özel şirketleri temsilen Celera Genomics yetkilileri tarafından dünyaya ilan edildi ve proje DNA yapısının keşfedilişinin 50. Yıldönümü olan 25 Nisan 2003 tarihinde tamamlandı. Bu tarih, başta Amerika olmak üzere pek çok ülkede DNA Günü olarak kutlanıyor.
Ülkemizde ise Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü DNA Araştırma grubu tarafından 2011 yılından beri DNA Günü kutlanmaya başlanmıştır. DNA Günü etkinliklerindeki temel amacımız, topluma bilimi sevdirebilmek ve küçük yaştan itibaren çocuklara DNA ve genetiğin ne olduğunu, bilginin ne şekilde kullanılabileceğini oyunlar ve uygulamalarla öğretmektir.
Etkinlik, Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Moleküler Biyoloji Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Hatice Mergen danışmanlığında Biyoloji Bölümü öğretim üyeleri, asistanları ve öğrencilerinin geniş katılımlıyla gerçekleşmiştir. Gün boyunca çocuklar, genetik ve DNA yapısı hakkında bilgiler edindikleri eğlenceli bilimsel aktivite ve uygulamalara katılacaklardır. Etkinlikte hedef kitle olarak 6-13 yaş arasındaki çocuklar ve lise öğrencileri seçilmiştir.
DNA Günü kutlamalarına katılan çocukların yaptıkları etkinlikler arasında kendi DNA’larını izole edip bununla kolye yapılması, renkli kâğıtlar kullanarak DNA sarmalının origami şeklinde yapılması, legolardan DNA sarmalının üç boyutlu şekilde yapılması, kendi kalıtsal özelliklerini içeren yaprakları DNA ağacının dallarına yapıştırarak büyük bir DNA ağacı yapılması, kendi isimlerine karşılık gelen DNA dizisinin renkli boncuklarla kolye şeklinde yapılması ve mikroskop ile biyolojik örneklerin incelenmesi vb. bilimsel aktiviteler bulunmaktadır.
Etkinlik kapsamında ayrıca 6-13 yaş arası tüm çocuklara açık olan “Çocuk Gözüyle DNA” başlıklı bir resim yarışması da düzenlenmektedir. Yarışmada çocuklardan, DNA molekülü ve genetik hakkında bilgi toplamaları ve hayallerindeki DNA molekülünü resme aktarmaları istenmektedir.
DNA Günü Etkinlik Sorumlusu
Prof. Dr. Hatice MERGEN
E-Posta: mergen@hacettepe.edu.tr
Adres:
Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü moleküler Biyoloji ABD
Beytepe Kampüsü / Ankara
