« […] Her an birçok gösterge dizgesini birlikte kullan[maktayız]: önce bilinçli yaşamın başlamasıyla en erken edinilen dil göstergeleri; yazılı göstergeler; tüm çeşitlilik ve aşamalanmalarıyla incelik, değerbilirlik, bağlılık belirten göstergeler; araç ulaşımını düzenleyen göstergeler; toplumsal koşulları belirten ‘’dış göstergeler’’; ekonomik yaşamın değer ve belirtileri olan ‘’parasal göstergeler’’; tapınç, kutsal tören ve inançların göstergeleri; çeşitlilikleri ( müzik, görüntüler, plastik yapıtlar) içinde sanat göstergeleri; kısaca görgül düzlemi aşmadan, tüm yaşamımızın bizi koşullandıran göstergeler ağıyla örüldüğü açıktır; öyle ki, toplumun ya da bireyin dengesini bozmadan bir tek göstergeyi bile yok sayamayız.». (Émile Benveniste, Genel Dilbilim Sorunları, çeviren : Erdim Öztokat, İstanbul, YKY, 1995, s. 115)
Bu nedenle, göstergelerin nasıl ‘okunacağını’ ve kavranacağını, onlara nasıl anlam yükleneceğini öğrenmek insan için hayati önem taşır. Üstelik de çeviride dillerin, kültürlerin, toplumların ve tarihlerin üst üste gelmesi birbirini anlamayı zorlaştırır. Gösterge-çeviribilim, başka bir deyişle, çeviri göstergebilimi çeyrek yüzyıldan fazla zamandan beri çeviri faaliyetinin kalitesine katkıda bulunmak üzere bu zorlu işle karşı karşıya kalan çevirmene rehberlik etme görevini üstlenmiştir. Biz de bir bağlamdan diğerine -ister aynı dilde, ister bir dilden diğerine ya da bir gösterge dizgesinden diğerine olsun- göstergelerin iyi ya da kötü aktarılmalarından kaygı duyan göstergebilim ve çeviri uzmanları arasında bir işbirliği başlatmak üzere görüş alışverişi sağlayacak bir platform oluşturmayı öneriyoruz.
Roman Jakobson (Genel Dilbilim Denemeleri, 1, s.79) tarafından yapılan diliçi, dillerarası ve göstergelerarası çeviri tipolojisinden yola çıkarak, aşağıda yer alan, belirleyici fakat sınırlayıcı olmayan düşünme ve araştırma eksenlerini öneriyoruz:
I. Diliçi Bağlam
Eski dilin modern dile çevrilmesi
Bölgesel lehçelerin ölçünlü dile çevrilmesi
Dilin gelişimini izlemek amacıyla gerçekleştirilen yazınsal eserlerin diliçi çevirisi ya da özçevirisi
II. Dillerarası Bağlam
Yazınsal çeviride göstergelerin maceralı yolculuğu
Düşünsel metinlerin çevirisinde göstergelerin aktarımı
Bir dilden diğerine çoğulgösterge dizgelerinden oluşmuş metinlerin çevirisi : şarkılar, reklamlar, çizgi romanlar, vb.
Yazın alanında şehir göstergelerinin çevirisi
III. Göstergelerarası Bağlam
Yazınsal eserlerin çeşitli sanat dillerinde “töz değiştirmesi” (R. Jakobson’un terimi): sinema, tiyatro, resim, heykel, dans, pantomim, vb.
ve bu kapsama alınabilecek diğer konular.
Kolokyum, İstanbul’da Yıldız Teknik Üniversitesi Beşiktaş kampüsünde gerçekleştirilecektir. Çalışma dilleri Fransızca ve İngilizcedir ancak filoloji temel alanın dışından başvuracak katılımcıların, özellikle plastik sanatlar alanından katılacak araştırmacıların Türkçe sunum yapmaları mümkün olabilecektir. Tüm başvurular yazar adı taşımaksızın en az iki Bilimsel Komite üyesi tarafından değerlendirmeye tabi tutulacaktır. Aşağıdaki e-posta adresine yaklaşık 100 sözcüklük bir biyo-bibliyografiniz ve en fazla 300 sözcükten oluşan özetlerinizi bekliyoruz:
semiotraductologie.istanbul2020@gmail.com
ÖNEMLİ TARİHLER
Özet gönderim tarihi: 29 Kasım 2019
Özet Kabul Duyurusu Tarihi: 27 Aralık 2019
Son kayıt tarihi: 2 Mart 2020
Kayıt koşulları ve konferansın organizasyonu ile ilgili bilgiler, ikinci çağrı ile yakın bir zamanda iletilecektir.
