İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK MATEMATİK VE FEN BİLİMLERİ PROJE ÇALIŞMASI
Bu Benim Eserim Matematik ve Fen Bilimleri Proje Yarışması
PROJENİN AMACI :
1 ) Deniz suyunun içinde bulunan mikroskobik canlıları inceleyip yararlarını ve zararlarını araştırmak
2 ) Sahilimizin farklı bölgelerindeki deniz suyunu inceleyerek içinde yaşayan canlıları karşılaştırmak
PROJENİN HEDEFLERİ
1 Deniz dünyasını tanımak
2 Bulduğumuz canlıların günlük hayatımıza sağlayacağı kolaylıkları öğrenme
3 Canlıları yararlı ve zararlı olarak değerlendirme
GİRİŞ
Fitoplankton: Küçük, serbest yüzen, tek ya da çok hücreli, fotosentez yapan sucul organizmalar. Ortam kirlenmesinden çok fazla etkilenir ve aşırı çoğalma sonucu sucul ortamda biyolojik kirliliğe neden olur.
Aslında insanlar bu canlıların önemini anlayabilseler, öncelikle bunları korumanın yollarını araştırmaya başlayacaklardır. Çünkü aslında bizler bu canlıların yokluğunda oksijensiz kalır ve hemen ölürüz. Su dünyasının sesiz ve mütevazı ırgatlarıdır onlar. Pek çok kimse onları bilmez ve onlardan haberdar olmazken, ihtiyacımız olan oksijeni üretmektedirler. Onlar, bizlerden çok önce bu dünyada vardılar ve bu gezegenin, bizler için yaşanabilir bir yer olarak hazırlanmasında çok bir büyük katkı sağlamışlardır. Halen de bu görevlerini sürdürmektedirler.
Yaşam süreleri bir ya da iki gün olan bu canlılar, dünya üzerindeki bitkilerin ürettiği oksijenden çok daha fazlasını üretirler. Ihtiyacımız olan oksijenin % 80’den fazlasını atmosfere vermelerinden dolayı, yerküremizin temel oksijen kaynağıdırlar. Fotosentez sırasında atmosferdeki karbondioksiti kullanmalarından dolayı sera etkisi yapan bu gazın atmosfer içindeki miktarını azaltırken, sıcaklığın da düşmesini sağlarlar. Bilim adamları, günümüzde etkisi daha çok hissedilmeye başlanan küresel ısınma ve iklim değişimi gibi olaylardan en çok etkilenen canlı gruplarının başında fitoplanktonların geldiğini söylemektedirler. Ozon tabakasındaki yırtıktan doğrudan geçen zararlı güneş ışınları daha çok suyun yüzeyinde yaşayan bu canlıların ölümüne sebep olurlar. Fitoplanktonlar okyanuslardaki karbonik asit dengesinin korunmasından da sorumludur.
Fitoplanktonların diğer bir önemli özelliği de bulutların oluşmasında rol oynayan “dimetil sülfür” adlı maddeyi atmosfere vermeleridir. Dimetil sülfür, “Kokkolifor” adı verilen fitoplankton grubu tarafından atmosfere verilir ve burada oksijenle birleşerek sülfatı oluşturur. Su buharı, sülfat içinde yoğunlaşarak bulutları meydana getirir.
Fitoplanktonlar, ekolojik açıdan bu denli önemli görevleri üstlenirken ilginç bir noktayı da belirtmekte fayda vardır. Bugün kullandığımız petrol yataklarının kaynağını binlerce yıl önce denizlerde ölen diatomlar oluşturmaktadır. Su habitatının çimleri sayılan fitoplanktonlar suda yaşayan diğer bitkilerle birlikte besin zincirinin temel basamağını oluştururken, yine suda yaşayan böcekler, su kuşları, foklar, penguenler ve balinaların temel besin kaynağı durumundadırlar. Pek çok balık türünün gelişmesi için çok önemli bir kaynak teşkil ederler. Özellikle Kuzey Pasifik Okyanusu ve Bering Denizi fitoplankton konsantrasyonunun fazla olduğu bölgeler oldukları için diğer canlı türlerinin de sayısı artmakta, yani bu bölgeleri tür açısından son derece zengin hale getirmektedir.
Biz bu çalışmamızda Samsun Kardeniz sahillerinde yaşayan fitoplankton ve zooplanktonların neler olduğunu inceleyerek tespit etmek ve bu canlıların isimlerini de belirleyerek yararlarını ve zararlarını ortaya çıkarmaya çalıştık
GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER
Deniz dünyasında yaşayan mikroskobik canlılar hakkında kaynak taraması yapıldı Deniz suyu alınacak yerler belirlendi Baruthane mevkii iskelenin bulunduğu mevkii
Bu yerler hakkında araştırma yapıldı
1) Suyu test edilicek yerle önceden gidip konuşuldu bilgiler alındı
2) Plankton kepçesi ve diğer maddeler yardımıyla Baruthane ve İskele sahilnden deniz suyu alındı
3) Bu alınan örnekler 0 5 Llik kavanozlara konuldu
4) Birinci kavanozun içine deniz suyunu aldıktan sonra formol katılarak canlılar, canlılık özelliğine en yakın şekilde saklandı
5) Birinci kavanoza plankton kepçesiyle süzülmüş su dışında sade deniz suyu da katıldı
6) İkinci kavanoza plankton kepçesiyle deniz suyu alındı Plankton kepçesiyle alımın dışında saf deniz suyuda alındı
7) ikinci kavanoza alınan suyun içine formol ilacı katıldı
8) Formol ilacı katıldıktan 10 -15 dk sonra fakülteye götürüldü
9) fakültede mikrobiyoloji laboratuarında küçük tüpere konulup 1 hafta bekletildi
10) bir hafta sonra mikroskobik canlıların tüpün dibine yoğunlaşmış olduğu görüldü
11) suyu sifonlayıp üzerindeki fazlalık suyun alınması sağlandı
12) tüpün dibine yoğunlaşmış olan mikroskobik canlılar pipet ile lam üzerine ve hava kabarcığı kalmayacak şekilde üzerine lamel konuldu ve preparat hazırlanmış oldu
13 miktoskopta yapılan inceleme sonucu görülen mikroskobik canlıların resimleri çekildi .
14 alınan bilgiler sonucunda canlıların yararları ve zararları internetten araştırıldı
ULAŞILAN SONUÇLAR
Deniz suyunun içinde çok fazla mikroskobik canlı vardır ve bu canlıların yararları ve zararları birbirinden farklıdır
MİKROSKOBİK CANLILARI YARARLARI VE ZARARLARI
Copoepoda Balık larvalarını yiyerekbalıkların üremesini zorlaştırır.
Noctiluca scintillans Denizlerde olan yakamoz olayını gerçekleştirir
Daphina su piresi Akvaryum balıklarının beslenmesini sağlar.
Ceratium furca
Bu türler yavaş yavaş ön boynuz içine sivrilen epitheca ile düz bir vücut 70-200 mikron ve uzun 30-50 mikron genişliğinde vardır. uzun dikenleri vardır ve bir kalın selüloz plakaların bir teka bir “zırhlı” türüdür.
CİLİATA
siliatlar, silli protistalardan bir gruptur.
Ciliata (cinsi), aile Lotidae balıkların bir cinsidir.
CLADOPHORA GLOMERATA
Cladophora cinsinin tatlı sularda ve denizlerde yaşıyan 150’den fazla türü vardır. Tallus çalımsı, dallanmış, genelde uzun hücreler içerir. Bu cins yüksek oranda selüloz ve protein içermektedir. Cladophora’nın tatlı su türleri, 100 mm’ye kadar uzayan dallı flamentlidir.
NOCTİLUCA SCİNTİLLANS
Yakamoz , uyarıldığında ışık saçan tek hücreli bir deniz canlısıdır. Denizin ateş böceği olarak da düşünülebilir çünkü iki canlının biyolojik olarak ışık saçması onları özel kılar. Boyut olarak küçük olan bu canlının birçoklarının bir araya gelip, ışık saçmasına da yakamoz denir. Noctiluca scintillans balonsu bir görünüme sahip bir ökaryottur. Diğer Ateşrengi alglerinki gibi sert bir zırha sahip değildir ve balonsu bir görünümü vardır.
MYTİLUS GOLLAPROVİNCİALİS LARVASI(MİDYE LARVASI)
Mytilid kabukları mikro yapıya sahiptirler. Ilıman bölgelerde kabuk 2 veya 3 tabakalı argonit ve kalsitten oluşurken diğer bölgelerdeki kabuklar 2 tabaka argonit ve sedef tabakasına sahiptirler
Genel olarak M. galloprovincialis’in kabukları ön(anteriör), arka(posteriör), ventral ve dorsal kenar olmak üzere dört kısıma ayrılabilir. Ön kenar çok kısa olup kabuklar burada birbirlerine bağlıdır.
MİKROSKOBİK CANLILAR ÇEŞİTLERİ
CERATİUM FURCA FİTOPLANKTON
CERATİUM TRİPOS ZOOPLANKTON
CİLİATA ZOOPLANKTON
CLADOPHORA GLOMERATA FİTOPLANKTON
COPOEPODA ZOOPLAKTON
MYTİLUS GOLLAPROVİNCİALİS LARVASI ZOOPLAKTON
NAUPLİUS SP ZOOPLAKTON
NOCTİLUCA SCİNTİLLANS FİTOPLANKTON
GEREKLİ MALZEMELER
1 Plankton kepçesi
2 Kavanoz
3 Deniz suyu
4 Mikroskop
5 fotoğraf makinesi
6 formol
7 pipet
KULLANILAN YÖNTEMLER
1 belirli bölgelerden deniz suyu alındı
2 alınan deniz suları fakülteye götürülüp bir biyolog tarafından bekletilmesi gerektiği söylendi
3 bekletme sonrası bir biyolog yardımıyla bu sular mikroskopta incelendi
4 incelemeden sonra farklı canlılara ulaşıldı
5 daha sonra bu canlıların yararları zararları araştırıldı
Litaratür taraması
1 www.vikipedi.com
2 www.ekşisözlük.com
3 www.googleakademik.com
4 www.ekolojidergisi.com
5 www.korkma.com
PROJENİN ÖZETİ
Farklı bölgelerden deniz suyu örnekleri alındı bu örnekler 19 meyıs fakültesinde bekletilerek yoğunlaştırıldı 1 hafta sonra bu yoğunlaşmış sular mikroskopta incelendi Bu incelemeler sonucunda bazı mikroskobik canlılar bulundu Bu canlılar araştırılarak bilgiler alındı Canlıların yararları ve zararları bulundu
PROJE BÜTÇESİ
plakton kepçesi 19 mayıs üniversitesi fen edebiyat fakültesi laboratuar çalışanları
tarafından malzemeler temin edildi.
2 adet kavanoz evdeki kullanılmayan kavanozlar kullanıldı.
Pipet 19 mayıs üniversitesi fen edebiyat fakültesi laboratuar çalışanları
tarafından malzemeler temin edildi.
formol 19 mayıs üniversitesi fen edebiyat fakültesi laboratuar çalışanları
tarafından malzemeler temin edildi.
yol parası (3 kere gidildi.) 9 TL
TOPLAM: 9 TL
YARARLANAN KAYNAKLAR
1- Fakülte biyoloji bölümü çalışanları
2 -İnternet sayfaları
