İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK MATEMATİK VE FEN BİLİMLERİ PROJE ÇALIŞMASI
Bu Benim Eserim Matematik ve Fen Bilimleri Proje Yarışması
AMAÇ:Kurutulmuş dağ çiçeği kütüleden iplik boyası elde etmek.
HEDEFLER:
1-Dağ çiçeği kütüleden boyar madde elde etmek. 2-Barışı simgeleyen kütüle çiçeğinden esinlenerek işlenen kütüle oyasının kendinden elde edilen renkte işlenmesini sağlamak. 3-Sentetik boyaları kullanmak yerine daha ekonomik ve sağlıklı olan bitkisel boyaların kullanımının öğretilmesi.
UYGULANAN YÖNTEM: Kurutma-Kaynatma-süzgeç kağıdında Süzme-Şaplama(mordan)-Boyama
KULLANILAN MALZEMELER: Kurutulmuş kütüle çiçekleri 2 adet dantel yumağı 30 gr şap (Renk sabitleyicisi) 500 mllt Su ve beherglas Süzgeç kağıdı
GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER: 1-Kütüle çiçeklerini kuruttum. 2-Çiçekleri 500 mlt su ile beherglas içerisinde 45 dakika kaynattım. 3-Rengi çıkan sıvıyı soğuduktan sonra süzgeç kağında çiçeklerinden süzdüm. 4-Sıvıyı soğumaya bıraktım. 5-Bir gün sonra sıvıya 30 gr şap(Renk sabitleyicisi) koyarak tekrar kaynattım.(Mordanlama) 6-Önceden hazırladığım dantel ipliğini çile haline getirerek Sıvıya koydum.iki gün beklettim. 7-Sıvının rengini alarak boyanan ipliği kurumaya bıraktım. 8-İki gün sonra ipliği sabunla yıkadım.Rengin çıkmadığı görüldü. 9-Boyanan ipliği tekrar kuruttum. 9-İpliğin açık kahverengi renk aldığı görüldü.
ELDE EDİLEN SONUÇ: 1-Kimyasal maddelerden uzak doğal iplik boyası elde edildi. 2-Boyanan iplik yıkandıktan sonra rengini korudu. 3-Boyanın kalıcı olduğu gözlendi. 4-Dağlarda yetişen kütüle çiçeği değerlendirildi.
SONUÇLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ: Dağ çiçeği kütüleden elde edilen sıvının iplik boyası olarak kullanılabileceği görüldü. Boyacılık alanında sentetik boyaların kullanımı insanlar ve diğer canlılar açısından doğal dengenin bozulmasına sebeb olmuş ve bir dizi sorun ortaya çıkmıştır.Son yıllarda artan çevre bilinciyle doğal boyar maddelere karşı bir yönelim vardır.Özellikle son yıllarda bitkisel boya maddelerine olan ilgi giderek artmakta ve gelişmiş ülkelerde bu bitkilerin tarımı ve kullanımına önem verilmektedir. Geleneksel kültürümüzde barış ve anlaşmayı simgeleyen dağ çiçeği kütüleden esinlenerek işlenen örtü oyaları bundan böyle kendinden elde edilen renge boyanmış dantel iplikleri ile işlenecektir.
ÖZET: DOĞAL BOYAMACILIK KÖK, YAPRAK, ÇIÇEK VE TOHUMLARIN SIVI IÇERISINDE KAYNATILMASIYLA BOYAR MADDENIN ÇIKARTILMASIDIR. BAZI BOYA BITKILERINI VE BU BOYAR ÖZELLIK TAŞIYAN BITKILERIN KÖK,YAPRAK,ÇIÇEK VE TOHUMLARININ VERDIĞI RENKLERLE ILGILI ARAŞTIRMALAR YAPTIM. GELEKSEL KÜLTÜRÜMÜZDE BARIŞ VE ANLAŞMAYI SAĞLADIĞI DÜŞÜNÜLEN DAĞ ÇİÇEĞİ KÜTÜLEDEN İPLİK BOYASI ELDE EDEREK İŞLENEN KÜTÜLE OYASININ KENDİNDEN ELDE EDİLEN RENKTE OLMASININ DAHADA ANLAMINI ARTIRACAĞINI DÜŞÜNDÜM. KÜTÜLE ÇİÇEĞİNİ ADANA ZORKUN YAYLASINDAN GETİRTTİM.KURUTTUM. SUDA KAYNATARAK RENGİNİ ÇIKARTTIM.SONRA 30 GR.ŞAP ATARAK RENGİ SABİTLEDİM.ÇİLE HALİNE GETİRDİĞİM DANTEL İPLİĞİNİ İÇİNE KOYUP İKİ GÜN BEKLETTİM.İPLİĞİ SABUNLA YIKADIM.RENGİN KALICI OLDUĞUNU GÖRDÜM. KÜTÜLE ÇİÇEĞİNDEN ORGANİK İPLİK BOYASI ELDE ETTİM.
KAYNAKLAR: WWW.KÖK BOYALAR.WIKIPEDI ÖZGÜR ANSIKLOPEDI WWW.ANSIKLOPEDI.BIBILGI.COM/KÖK-BOYA WWW.EKOLOJİK YAŞAM PORTALI : DOĞADAN GELEN RENKLER
BÜTÇE: Şap:2 TL. 2 Adet dantel yumağı:3 TL TOPLAM:5 TL
TAKVİM: Proje 15 kasım 2010-28 kasım 2010 tarihleri arasında yapılmıştır.
DESTEK ALINAN KİŞİ: Dİlek Atay Kütüle çiçeğini Adana Zorkun yaylasından göndererek projeme destek vermiştir.
