Cumhuriyetin Kuruluşundan Günümüze Eğitimde Kademeler Arası Geçiş ve Yeni Modeller Kongresi

KONGRE DUYURUSU

Yirmi birinci yüzyılda Avrupa ülkeleri ile karşılaştırıldığında Türkiye’nin, genç ve dinamik bir nüfusa sahip olması sebebiyle önemli bir avantajının olduğu söylenebilir. Ancak nitelikli bir eğitim verilmediği sürece genç nüfus tek başına bir anlam ifade etmeyecektir. Bir ülkenin entelektüel düzeyde saygın bilim, kültür, eğitim, siyaset ve sanat insanları uluslararası arenadaki en önemli güçlerindendir. Bu güce sahip olan ülkeler farklı yöntemleri etkili bir biçimde kullanarak hem kendi sorunlarını çözmekte hem de dünya siyasetine yön vererek; bilim, eğitim, sağlık gibi politikalarıyla başka ülkelere model olmaktadırlar. Ne yazık ki Türkiye, son derece stratejik bir coğrafya üzerinde hakim olmasına rağmen, geleceğin nesillerinin yetişmesinde önemli bir paya sahip olan eğitim- öğretim alanında problemlerini henüz yeterli düzeyde çözemediği için dünya siyasetini, ekonomisini ve eğitimini yönlendirebilecek ülkeler arasına girmekte zorlanmaktadır. Bu sebeple, öncelikle eğitim sorununun çözümü için çaba sarf edilmesi gerekmektedir. Eğitim sistemimizin sürekli tartışılan sorunları arasında fakülte veya bölümlere öğrenci alımı, sınavlar, kademeler arası geçişler ve özel dershaneler önemli bir yer tutmaktadır.

Cumhuriyet döneminde 1960’lara kadar ortaöğretimdeki düşük okullaşma oranı nedeniyle mezun sayısı az olduğundan fakülteler sınavsız öğrenci almışlardır. Kontenjanı aşan talep karşısında ise başvuru sırasını dikkate alma, ihtiyaç kadar aday kabul ettikten sonra kayıtları durdurma, fakültede verilen eğitimin niteliğini dikkate alarak liselerin fen ya da edebiyat kolu mezunlarını kabul etme, başvuruları lise bitirme derecesine göre sıralama yöntemleri ile öğrenci alındığı görülmektedir. Ülkemizde, 1960’lı yıllara gelindiğinde sekiz üniversite olduğu, bu üniversitelerin öğrenci alımında kendi giriş sınavlarını düzenledikleri görülmektedir.

Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi’nin (ÖSYM) 1974 yılında kuruluşu ile birlikte sınavlar, yaklaşık 40 yıldır tek merkezden, çoktan seçmeli test usulü ile yapılmaktadır. 1974 yılı verilerine bakıldığında, ülkemizde 13 üniversitede yaklaşık 40 bin kontenjan olmasına karşın, 2013’e gelindiğinde 174 üniversitede yaklaşık 805 bin kontenjana ulaşılmıştır.

Eğitim altyapısına yapılan yatırımlarla, ilköğretimde bazı gelişmeler kaydedilmiş, orta ve yükseköğretim kurumlarında bölüm ve alan çeşitliliği ile yüksek oranda kontenjanlara ulaşılmıştır. Bunun sonucu olarak günümüzde her seviyedeki okullaşma oranı nicel olarak gelişmiş ülkeler düzeyine yaklaşmış bulunmaktadır. Türk eğitim sistemi içerisinde okul öncesi, ilk ve ortaöğretimde yaklaşık 17 milyon öğrenci eğitim görmektedir. Bu büyüklükteki bir öğrenci nüfusunu istihdam eden eğitim sisteminde, kademeler arası geçişin çağın gerekleri ile uyumlu hale getirilmesi, alanlara uygun dağılımın yapılması ve dershane-okul ilişkisinin yeniden gözden geçirilmesi zorunludur.

Mevcut uygulamaların, çoktan seçmeli test sınavına odaklı bir çerçevede yürütüldüğü ve bu anlayışla öğrencilerin ezbere yönlendirildiği hususları her fırsatta eleştirel olarak dile getirilmektedir. Test sınavına dayalı ölçme-değerlendirme ve yönlendirmelerin; öğrenme-öğretme ve bilimsel düşünme süreçleriyle ilgili becerilerin kazanımını olumsuz yönde etkilediği, değerler eğitiminin ihmaline yol açtığı pek çok bilim insanı tarafından ifade edilmektedir. Üniversiteye geçişte uygulanan sınavların yapısı, orta öğretimdeki eğitimi; orta öğretimdeki sınavların yapısı da ilköğretimdeki eğitimi doğrudan etkilemektedir. Ezberciliğin ön plana çıkarıldığı bir eğitim sürecinde, sınavlarda başarılı olmanın yöntemi; soru çıkması muhtemel konuları ezberlemek ve çoktan seçmeli test sorularını başarıyla çözmek şeklinde algılanabilmektedir. Arz talep dengesi için bir araç olan sınavlar, zamanla sistemin tamamını etkisi altına almış ve eğitim sisteminin yegâne amacı haline gelerek, analiz sentez becerisi ile problem çözme odaklı eğitim anlayışının yerine geçmiştir. Bunun sonucu olarak da eğitim-öğretim kurumları; öğrenmeyi öğretme, laboratuvarda öğrenme, etkili öğrenme gibi çağdaş öğrenme modelleri ve süreçleri yerine, ezberleten ve sürekli test çözdüren, son sınıfları da işlevsiz hale getirip sadece diploma veren kurumlara dönüştüğüne dair algı oluşturmuştur. Bu şekilde algılanan eğitim kurumlarıyla yeni neslin, eğitimin amaçlarına ve ülkenin eğitim felsefesine uygun biçimde yetiştirilemeyeceği kaygısı oluşmuştur.

Türkiye’de bir süredir özel dershanelerin varlığı gündelik siyasetin içerisinde sıkça gündeme getirilerek gerekli olup olmadıkları, fırsat eşitsizliğine sebep oldukları ya da tersine fırsat eşitliğini sağladıkları şeklinde tartışmalara konu edilmektedir. Eğitim sistemindeki bozulmalar ve kademeler arası geçişte uygulanan sınavların bir sonucu olarak yıllar içerisinde Türkiye’de özel dershaneler yaygınlaşmış, eğitim sürecinin bir parçası haline gelmiştir. Öğrenciler; bir yandan onları ezbere teşvik eden sınav odaklı dershane sistemi ile yarışa zorlanırken, diğer yandan da onlardan eleştiri yapmasını, sorgulamasını, yaratıcı ve üretici düşünmesini amaçlayan fakat mevcut sınav sistemi içerisinde bu hedefine ulaşamayan okul eğitiminin öznesi haline gelmiştir. Sonuç olarak, Türk eğitim sisteminin amaçladığı kazanımlar ile dershane eğitimi birbiri ile çelişmekte ve ortaya büyük bir sorun çıkmaktadır.

Bu sorunlardan hareketle Başbakanlık Atatürk Araştırma Merkezi ve Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi muasır medeniyet seviyesine erişmiş bir Türkiye amacına dönük olarak sınav sisteminin, özel dershanelerin ve eğitimde yeni modellerin tartışılacağı uluslararası katılımlı bir kongre düzenlemeyi planlamış bulunmaktadır. Bu faaliyetteki temel amaç; kademeler arası ve sınavlı geçişin oluşum nedenlerini, sınav şeklinin öğrenciye, veliye ve okul sistemine etkilerini, özel dershanelerin fırsat eşitliği veya eşitsizliği hususundaki rollerini ülke ve dünya gerçekleri ile birlikte değerlendirerek yeni geçiş modellerini ortaya koymak, karar alıcılara ve kamuoyuna, bu alanda bilimsel bilgi sunmaktır.

BİLDİRİ BAŞLIKLARI

1.Kademeler Arası Geçiş

a) Türkiye’de kademeler arası geçiş

b) Dünya’da kademeler arası geçiş

2.Sınav Sistemi

a) Sınavlı geçişi doğuran sebepler

b) Sınav yöntem ve uygulamalarının eğitim sistemi açısından değerlendirilmesi

c) Kademeler arası geçiş sınavsız mümkün mü?

d) İlköğretimden Ortaöğretime sınavsız geçiş modeli

e) Ortaöğretimden Yükseköğretime sınavsız geçiş modeli

3.Özel Dershaneler

a) Özel dershanelerin ortaya çıkış nedenleri ve gelişimi

b) Özel dershanelerin eğitim sitemindeki yeri

c) Özel dershanelerin sosyo – ekonomik etkileri

d) Özel dershaneler ve fırsat eşitliği

KONGREYE KATILIM KOŞULLARI

Özet ve Tam Metin Gönderimi, Değerlendirme

Kongre, yurt içinden ve yurt dışından konuyla ilgili akademisyen ve araştırmacıların katılımına açıktır. Bunun için amaç, yöntem, kullanılacak kaynaklar ve muhtemel bulguları içeren 400 kelimeyi geçmeyecek bildiri özetlerinin 11 Ekim 2013 tarihine kadar kademelerarasigeciskongresi@atam.gov.tr e-posta adresine ekli dosya olarak gönderilmesi gerekmektedir. Bildiri özetleri Kongre konularına, bilimsel şartlara uygunluk ve çalışmanın özgünlüğü dikkate alınarak Bilim Kurulu Üyeleri’nce değerlendirilecektir. Kurul üyelerinin yapacağı değerlendirmeler sözlü bildiri sunumu, poster sunumu veya ret biçiminde olacaktır. Kabul edilen bildiri özetleri ilgililere en geç 31 Ekim 2013 tarihinde duyurulacak ve Kongre kesin programında yer alabilmeleri için 16 Aralık 2013 tarihine kadar da tam metnin gönderilmesi istenecektir. Bildiri özetleri kitapçığı kongre öncesinde basılarak katılımcılara dağıtılacaktır. Kongre sonrasında sunulan bildiriler özete ve bilimsel şartlara uygunluk açısından incelenerek Kongre Bildiriler Kitabı’nda yayımlanacaktır. Kongre dili Türkçe ve İngilizce’dir.

Sunuş

Kongrede oturumlar 3 bildirinin sunulacağı ve tartışmanın yapılacağı şekilde 80 dakikalık süreler halinde gerçekleştirilecektir. Oturumlarda sunulan bildiriler hazırlanan forma göre oturum başkanları tarafından değerlendirilecek olup bu formlar bildirilerin basımı sürecinde dikkate alınacaktır.

Kongre Yeri, Konaklama ve Ulaşım

Kongreye katılım ücretsiz olup, katılımcıların konaklama giderleri Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı tarafından karşılanacaktır. Yol ve diğer giderler ise katılımcılara aittir. Kongre 16 – 18 Ocak 2014 tarihleri arasında Antalya’da yapılacaktır.

Bildiri Tam Metni Yazım Kuralları

Çalışmada, başlık büyük harfle koyu olarak ortalı yazılmalı, hemen altında sağa dayalı olarak yazarın adı-soyadı yer almalıdır. Sayfa altına verilecek numarasız açıklama dipnotunda sırası ile akademik unvan, kurum ve e-posta adresi bulunmalıdır.
Harf karakteri Times New Roman ve punto büyüklüğü 12 olmalıdır. Tablo, dipnot ve kullanılan kaynakların punto büyüklüğü ise 10’dur.
Çalışma M. Word programında ve A4 kâğıt boyutuna göre bloklanarak yazılmalı, alt, üst, sağ ve soldan 2, 5 cm, alt bilgi ve üst bilgi ise 1, 25 cm boşluk bırakılmalıdır.
Paragraflarda satır aralığı bırakılmamalı, girinti: 0 cm, aralık: önce 6 nk- sonra 6 nk ve satır aralığı: tek satır olmalıdır.
Metin içerisinde kaynak gösterilecek ise parantez içinde yazar soyadı, yayın yılı ve sayfa numarası sıralı biçimde (Çaycı, 2002:520) şeklinde; dipnot olarak gösterilecek ise Yazar adı, soyadı, kitabın adı (koyu olacak şekilde-makale ise tırnak içinde ve italik), yayınevi, yayın yeri, tarihi, sayfa numarası sıralı biçimde verilmelidir. Kullanılan kaynaklar, dipnotlarla aynı biçimde metin sonuna soyada göre alfabetik olarak sıralanarak konmalıdır.
Tablo ve grafikler ise ayrı ayrı numaralandırılmalı, tablonun veya grafiğin hemen altında ise 10 punto ile kaynağı belirtilmelidir.
Metinle doğrudan alakalı olmayan özgün belge, resim, harita ve benzeri resimler gerekmedikçe metin içinde yer almamalı, numaralandırılarak metin sonuna eklenmelidir. Yüksek çözünürlükteki resimler ayrıca CD’ye kaydedilerek kurumumuza gönderilmelidir.
Bildiri metinleri 10 ile 20 sayfa arasında olmalıdır.
ONUR KURULU

Bülent ARINÇ

(Başbakan Yardımcısı)

Nabi AVCI

(Milli Eğitim Bakanı)

Prof. Dr. Derya ÖRS

(Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı)

Prof. Dr. Süleyman BÜYÜKBERBER

(Gazi Üniversitesi Rektörü)

Prof. Dr. Mehmet Ali BEYHAN

(Atatürk Araştırma Merkezi Başkanı)

DÜZENLEME KURULU

Prof. Dr. Hayati AKYOL

(Gazi Eğitim Fakültesi Dekanı)

Nihat BÜYÜKBAŞ

(Atatürk Araştırma Merkezi Başkan Yardımcısı)

Prof. Dr. Selma YEL

(Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi / ATAM Bilim Kurulu Üyesi)

Prof. Dr. Adnan SOFUOĞLU

(Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Müdürü, ATAM Bilim Kurulu Üyesi)

Prof. Dr. Necati Fahri TAŞ

(Erzincan Üniversitesi Rektör Yardımcısı, ATAM Bilim Kurulu Üyesi)

Doç. Dr. Uğur ÜNAL

(Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürü / ATAM Bilim Kurulu Üyesi)

Doç. Dr. Kenan OLGUN

(Yıldırım Beyazıt Üniversitesi / ATAM Bilim Kurulu Üyesi)

BİLİM KURULU

Prof. Dr. M. Bahaddin ACAT (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Rektör Yardımcısı)

Prof. Dr. Hayati AKYOL (Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dekanı)

Prof. Dr. Ali BALCI (Ankara Üniversitesi)

Prof. Dr. Vehbi ÇELİK (Mevlana Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı)

Prof. Dr. Süleyman DOĞAN (Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı)

Prof. Dr. Burhanettin DÖNMEZ (İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı)

Prof. Dr. Tayyip DUMAN (Gazi Üniversitesi)

Prof. Dr. Mustafa ERGÜN ( Afyon Kocatepe Üniversitesi)

Prof. Dr. Firdevs GÜNEŞ (Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı)

Prof. Dr. Douglas K. Hartman ( Michigan State University )

Prof. Dr. Yüksel KAVAK (Hacettepe Üniversitesi Rektör Yardımcısı)

Prof. Dr. Remzi Y. KINCAL ( Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. Linda F. ROBERTSON (Kent State University)

Prof. Dr. Asuman S. SARACALOĞLU (Adnan Menderes Üniversitesi Rektör Yardımcısı)

Prof. Dr. Fatih TÖREMEN (Zirve Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı)

Prof. Dr. Selahattin TURAN (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı)

Prof. Dr. Cemal YILDIZ (Marmara Üniversitesi)

Doç. Dr. Oktay AKBAŞ (Kırıkkale Üniversitesi)

Doç. Dr. Şerafettin KARAKAYA (Akdeniz Üniversitesi)

Doç. Dr. Güray KIRPIK (Gazi Üniversitesi / MEB – Talim ve Terbiye Kurulu Üyesi)

Doç. Dr. Ferudun SEZGİN (Gazi Üniversitesi)

Doç. Dr. Kseanela SOTİROFSKİ (Aleksander Moisiu Devlet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Durres/ARNAVUTLUK)

Doç. Dr. Mustafa YAVUZ (Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi)

SEKRETERYA VE İLETİŞİM

Hüseyin TOSUN (ATAM Bilimsel Çalışmalar Müdürü)

Yrd. Doç. Dr. Seyit ATEŞ (Gazi Üniversitesi)

Aynur YAVUZ (ATAM Uzman Yardımcısı)

Orhan NEÇARE (ATAM Uzman Yardımcısı)

Aslı AKDOĞANBULUT (ATAM Uzman Yardımcısı)

Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı

Ziyabey Cad. No: 19 06520/ Balgat – ANKARA – TÜRKİYE

Tel: +90 312 2856551 Belgegeçer : +90 312 2855527

e-posta: kademelerarasigeciskongresi@atam.gov.tr

Web : http://atam.gov.tr