1884 yılında İtalyan bilim insanı Calzecchi Onesti ilginç bir buluşa imza attı ! Kurduğu düzenek son derece basit ama sonuçları bir o kadar da etkileyiciydi. İnce ve birbirine yakın iki metal çubuk arasına nikel ve demirden oluşan metal toz parçacıkları koydu. Bu düzenek cam bir balonun içerisinde bulunuyordu. Normalde bu metal tozlarının direnci büyüktü ve bundan dolayı devreye verilen elektrik geçemiyordu. Ama elektromanyetik dalgaya maruz kaldığı zaman direnci düşüyor ve üzerinden elektrik akımı geçerek devre tamamlanıyordu. Calzecchi Onesti, bu buluşunu yıldırım tespit etmek için ve sismik bir dedektör olarak kullanabileceğini düşünüyordu. 1895 ‘te Rus mucit Popov, Calzecchi Onesti’nin buluşunu kullanarak kilometrelerce uzaklıktaki atmosferde meydana gelen yıldırım deşarjları tarafından üretilen elektromanyetik dalgaları algılayabilen bir alıcı geliştirdi. Bundan bir yıl önce yani 1894 yılında ise, Marconi adında İtalyan bir mucit , Calzecchi Onesti’nin bu buluşunu geliştirerek bir cihaz yaptı. Bu cihaz ile ilk defa kıtalar arasında kablosuz mesaj gönderme işi başarıldı. Bugün bu alete radyo diyoruz…
Video 1 : Coherer Etkisi videomuz
Yaptığımız deneyde manyetolu çakmak kullandık. Manyeto içerisinde iki kristal bulunur. Çakmağın tetiğine bastığınızda , bu kristaller hızlıca ve büyük bir kuvvetle birbirine çarpar , bu sırada küçük bir elektrik akımı oluşur. Bu elektrik akımını gazın tutuşmasını sağlayan kıvılcım olarak görürüz. Piezo elektrik denilen bu etkiyi, 1880 yılında Marie Curie‘nin eşi Pierre Curie ve Pierre’nin kardeşi Paul-Jacques Curie keşfetmiştir. Kristaller birbirine çarptığı sırada çevresine zayıf ta olsa bir elektromanyetik dalga gönderir. Bu dalganın taşıdığı enerji ilerledikçe azalır. Yani kaynağa ne kadar uzaksanız elektromanyetik dalganın enerjisi de o kadar az olacaktır. Alüminyum toplar iletkendir ancak elektriksel dirençleri fazladır. Toplar üzerinden elektrik akımı geçemez. Devreye verilen 6 voltluk gerilim dirence takılır. Elektromanyetik dalgalar ile bu topları döversek topların direnci düşer ve gerilim geçer bu sırada lamba yanar. Toplara hafif bir kuvvet uygularsak; topların konumları değişir ve topların elektriksel dirençleri tekrar değişerek eski durumuna yükseltilir ve lamba söner…
Maddenin sahip olduğu katı, sıvı ve gaz formundan başka plazma hali de vardır. Bu maddenin 4. halidir. Çakmağı yaktığınızda sarı kısım ne katı, ne sıvı ve ne de gaz halindedir. Bu bölgede madde plazma halindedir. Burada madde çok sıcak olmasının yanında elektrik akımını da iletebilir ve bol miktarda (+) ve (–) yükleri birlikte barındırır. Yine bu bölge; elektronlarını yitirmiş atom çekirdekleriyle serbest kalmış elektronlardan oluşur.
Eğer , statik elektrikle yüklediğimiz balonun yanında çakmağı yakarak bu bölgede dolaştırırsak , plazma balonu nötr hale geçirir.Aynı şekilde plazmayı, yüklü elektroskop yakınına getirirsek elektroskop nötrlenerek yaprakları kapanır. Aşağıdaki deney videomuzda bunu görebilirsiniz…
Video 2 : Statik elektrik ve plazma arasındaki ilişkiyi gösteren deney videomuz
Deney düzeneğine bir anten yerleştirebiliriz. Bunun için biz hurma bitkisini kullandık. Tıpkı diğer bitkiler gibi hurma bitkisi de hücrelerden oluşur ve hücre sitoplazmalarının büyük çoğunluğu sudur. Yani genel olarak elektrik iletkenidir diyebiliriz. Dolayısı ile iletkenlik bakımından diğer bitkilerden hiçbir farkı olmayan hurma bitkisinin yaprakları elektromanyetik dalgayı toplayarak devreye iletecektir…
Video 3: Deney malzemelerini ve detayları gösteren videomuz
DENEY MALZEMELERİ
Biz de , basit malzemeler kullanarak deney düzenekleri hazırladık.Kullandığımız malzemelerin listesi aşağıdaki gibi:
1.Pet bardak
2.Bant
3.Alüminyum folyo : Demir tozu yerine Alüminyum folyolar ile yaptığımız topları kullandık
4.Manyetolu çakmak
5.Pil : 3 voltluk iki adet saat pili. Bu pilleri seri bağlayarak 6 volt olarak kullandık.
6.Led lamba
7.Balon
Görsel 1: Orijinal Calzecchi Onesti armatürleri
Hazırlayan ve Deney Tasarım : Ali ÇAĞLAR [ Alibaba Bilim Evi ]
Yazıyı diğer görselleriyle birlikte okumak için şuraya bir göz atın:
http://www.alibababilimevi.com/?p=5710
http://www.AlibabaBilimEvi.com/
https://www.facebook.com/AlibabaBilimEvi
https://www.instagram.com/AlibabaBilimEvi
https://www.youtube.com/AlibabaBilimEvi
REFERANSLAR
10 soruda elektromanyetik alanlar, cep telefonları ve sağlık
http://www.fgm.it/en/marconi-en/profiles/temistocle-calzecchi-onesti.html
http://www.radiomarconi.com/marconi/onesti.html
https://tr.wikipedia.org/wiki/Guglielmo_Marconi
https://en.wikipedia.org/wiki/Coherer
Görsel Kaynaklar
Kapak görseli : www.AlibabaBilimEvi.com
Görsel 1 : http://www.radiomarconi.com/marconi/onesti.html
Görsel 2: Wikipedia
