ORGANİK EL DOKUMASI ŞAL ŞAPİK KUMAŞININ BÖLGEMİZ VE ÜLKEMİZ EKONOMİSİNE KAZANDIRILMASI
Coğrafya Projesi
Danışman
Ömer ZEREN
Proje Öğrencileri
Elif BUDAK
Gamze HAKKOLU
Geçmişten günümüze yöremiz insanı ihtiyacını karşılamak için farklı dokumalar üretmiştir. Adına ‘gej’ denilen şal şapik kumaşı dokumaları da bunlardan biridir. Bölgemizde; keçi kılına “gej” adı verilmektedir. Keçi kılından yapılan dokumalara da “şal şapik kumaşı” denilmektedir. Çok eski tarihlerden beri yöremizdeki evlerde bu¬lunan el tezgâhlarında dokunan önemli bir kültür mirası olan organik şal şapik kumaşı, tiftik keçisinden elde edilen iplerle dokunur. Bu kumaşın ana malzemesi keçi kılından elde edilen “tiftiktir”. Yöremize özgü bir kumaştır. Tiftik kumaşından yapılmış elbiseler insan sağlığı açısından çok değerlidir. Günümüzde insanların organik ürünler kullanmaya yöneldiği bir gerçektir. Tiftik radyoaktif ışınlara karşı insanı koruyan bir özelliğe sahiptir. Alerjik etkenler taşımaz. Yine tiftik, sentetik kumaşlarda olduğu gibi kanserojen özelliğe sahip değildir. Organik şal şapik kumaşı yazın serin, kışın sıcak tuttuğu ve dayanıklı olduğu için halkın günlük kıyafeti iken, bu sanatı bilen ustaların sayısının azalması ve giderek daha az üretilmesinden dolayı üretimi durma noktasına gelmiş ve kaybolmaya yüz tutmuştur. Cizre merkez olmak üzere çevresinde bulunan şehir ve köylerde dokunmaktayken zaman içerisinde göçve ekonomik sebeplerden dolayı Anadolu’nun en eski ve bölgede eşi bulunmayan en önemli kültürel mirası olan ‘organik kumaşşal şapik dokumacılığı sanatı’ hızla bölgede yok olmaya yüz tutmuştur.
Öngörülen bu çalışma ile organik şal şapik kumaşı üretiminin artışıyla beraber giyim sektöründe geçimini terzilikle ve hayvancılıkla (tiftik keçileri çiftliklerinin kurulması sayesinde) sağlayan insanlar için de ekonomik olarak kazanç kapısı olacaktır. Yöremize özgü ve otantik değere sahip bu sanatın yok olmaması için yapacağımız bu çalışma sayesinde, kumaş üretiminin yine eski zamanlarda olduğu gibi dokuma ustaları tarafından üretilip, özelde bölge ekonomisine genelde ülke ekonomisine kazandırılması hedeflenmektedir.
Projemizin gerçekleşmesi sonrasında yapılacak tanıtımlarla başta Avrupa, ABD ve diğer uzak doğu ülkeleri olmak üzere yurt dışına ihracat yapılması sağlanacaktır. Alınacak patentle, organik şal şapik kumaşı üretiminin bölgemiz ve ülkemiz ekonomisine olan katkısı artacaktır. Bu sayede yöre halkının ülkesine, çevresine bakışı olumlu yönde olacaktır. Ayrıca girişimci gençleri motive eden bir çalışma olacaktır. Yeni nesillere, yok olmaya yüz tutmuş bir el sanatını öğrenmelerinin bu sanatı iş edinmelerinin ve bu sanattan ticari kazanç sağlamalarının yolu açılacaktır. Hem işsiz gençlerimiz hem de ülkemiz ekonomik anlamda kazanacaktır.
