PROJE ADI: ÇAM TOHUMLARININ ÇİMLENDİRİLMESİ
PROJE AMACI: Karaçam tohumlarının en kısa sürede çimlenmesinin sağlanması ve çimlenme oranının artırılması amaçlanmıştır.
GİRİŞ: Ülkemizin toplam alanının % 27?si orman olup, bu ormanların yarıdan fazlası verimliliğini yitirmiş ve kendinden beklenen işlevini yerine getirememiş durumdadır. Çalışmada kullanılan Anadolu Karaçamı (Pinus nigra subsp.pallasiana) ülkemizde4.000.000 hektar orman varlığıyla orman ağacı meşe ve kızılçamdan sonra üçüncü sırada yer almaktadır. Karaçam ülkemizde daha çok karasal iklime sahip yarı kurak ve yarı nemli iklimin egemen olduğu alanlarda yayılmış olup bozkıra en fazla sokulan orman ağacı türlerimizden biridir. Karaçam ülkemizin çok geniş bir kesimine yayılış göstermekte ve aynı zamanda; uzun süreli dönemsel kuraklığa, yayılış alanının ekstrem soğuklarına dayanabilen, stepe en çok sokulan, uzun ömürlü, değerli oduna sahip bir orman ağacı türüdür. Ülkemizin üçte ikisinden fazlası kurak, yarı kurak ve uzun süreli dönemsel kuraklığa sahip iklim kuşağında bulunuyor. Yaz kuraklığına ve sıcaklığına, kış soğuklarına karşı çok dayanıklı bir türdür (Kayacık, 1980).
Toprağın korunması ve yararlanılabilir orman kaynağını arttırmak amacıyla yılda toplam 250 milyon fidan üretimi,100.000 hektarsahanın ağaçlandırması gerçekleştirilmektedir. Son yıllarda yapılan ağaçlandırma çalışmalarının yarı kurak alanlara kayması, bu sahalarda kullanılabilecek türler arasında karaçamın daha da ön plana çıkmasına neden olmuştur. Ülkemiz topraklarının yaklaşık %30?unun kurak veya yarı kurak nitelikte olduğu göz önüne alındığında, bu sahalarda yapılacak ağaçlandırma çalışmalarının önemi bir kez daha ortaya çıkmaktadır. Yarı kurak alan ağaçlandırmalarında en yaygın olarak kullanılan ağaç türü Anadolu karaçam olup, sedir ile birlikte fidanı en çok üretilen türdür.
Önemli bir ağaç türü olan karaçamın fidan üretiminde kullanılacak tohumların çimlenme sürenin kısaltılması ve çimlenme yüzdesinin artırılabilmesi için bu çalışmaya başlanmıştır.
Projenin hazırlanmasında ve yürütülmesinde Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü?nde araştırmacı olan Dr. Sedat Tüfekçi?nin yardımına başvurdum.
KULLANILAN YÖNTEM:
Kabuğu sert olan tohumlarda suyun alımını sağlamak için mekanik aşındırma yapılmaktadır. Ancak karaçam tohumları hem çok küçük hem de yumuşak çekirdekli olduğundan mekanik aşındırma sırasında embriyonun zarar görmesi söz konusudur. Bu nedenle tohumlara kimyasal aşındırma işlemi uygulanmıştır. Tohumlar üç ayrı ön işleme tabi tutulmuştur (Resim 1).
a) 5 dakika güçlü bir bileşik olan %30?luk H2O2(Hidrojen peroksit) içerisinde bekletme
b) 30 dk %10?luk hypo?da bekletme
c) 2 gün su içerisinde 40C?de bekletme (soğuk-ıslak katlama)
İşlemler tohumun yapısındaki selülozik ve benzeri yapıyı çözerek tohum kabuğuna aşındırıcı etki yapmaktadır (Hartman ve Kestler, 1983). Kontrol grubundaki tohumlar ise hiçbir işleme tabi tutulmamıştır.
Fidan tüplerine doldurulan toprak ve humus karışımına 2-3 adet tohum 06/12/2011 tarihinde ekilmiştir. Tüpler soğuktan etkilenmemek için kapalı sera içinde tutulmuş ve her gün sulanmıştır.
Her işlem için onar fidan olmak üzere toplam 40 fidan üretilecektir.
PROJE BÜTÇESİ:
Fidan tüpü: 40 TL
Kimyasallar: 30 TL.
İşçilik: 30 TL.
TOPLAM: 100 TL.
PROJE ÇALIŞMASI TAKVİMİ:
İŞ PLANI:
YAPILAN/YAPILACAK İŞLER
Tohumların suda tutulması ve fidan harç malzemelerinin hazırlanması : 1-2 gün
Tohumların ekimi: 3.gün
Bakım işleri:4-20. gün
Fide sayımı:20-30.gün
SONUÇLAR, SONUÇLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ:
Tohum ekiminin 18.gününde ilk fidecikler çıkmaya başladı. Tohumlarda çimlenme olup olmadığı ekimleri takip eden yedinci günden itibaren haftada iki kez gözlenmiştir (Resim 2). Çimlenmeler tamamlandıktan sonra, tohumlara uygulanan her ön işlem için ekilen tohumların çimlenme yüzdeleri ve çimlenme hızları belirlenmiştir. Çimlenme yüzdeleri elde edilen çimlenme sayılarının ekilen dolu tohum sayısına oranlanmasıyla tespit edilmiştir (çimlenme sayısı /(ekilen tohum sayısı x doluluk oranı)).
Çimlenme sonuçlarına göre, en kısa sürede çimlenmeler de olmuştur. Bu işlem aynı zamanda en yüksek çimlenme oranını sağlamıştır. Hiçbir işlemin uygulanmadığı kontrol ise en düşük çimlenme oranına ulaşmıştır (Resim 3).
KAYNAKLAR:
Kayacık, H., (1980). Orman ve Park Ağaçlarının Özel Sistematiği, Gymnospermae (Açık Tohumlular). 1.cilt, 4. Baskı, İÜ Orman Fakültesi Yayını, İÜ Yayın No: 2642, O.F. Yayın No:281, İstanbul.
Hartmann, H.T., Kester, D.E. (1983). Plant propagation principles and practices (4th ed.), Prentice Hall, Inc. England Cliffs, New Jersey, pp 321.
Fen Projesi / Matematik Projesi
Bu Benim Eserim Fen Bilimleri ve Matematik Projeleri Yarışması
Bilim Şenliği Projeleri
