FOSFAT VE PETROL TÜREVİ MADDELER İÇEREN VE İÇERMEYEN TEMİZLEME
ÜRÜNLERİNİN SUCUL VE KARASAL EKOSİSTEMDEKİ CANLILAR ÜZERİNDEKİ TOKSİTİTESİ
VE LETALİTESİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
Biyoloji Projesi
Danışman
Güler KARAASLAN
Proje Öğrencileri
Zeynep COŞKUN
Ali Umut GÜLER
Bu çalışmayla su ve toprak kirliliğine neden olan evsel atıklardaki deterjanlardan kaynaklı kirliliği azaltmak için yapılabilecekler araştırılacaktır. Deterjan kirliliğinin kaynağı olan fosfat ve petrol türevi maddeler içeren deterjanların yerine kullanılabilecek, fosfat ve petrol türevi maddeler içermeyen temizleme ürünlerinin sucul ve karasal ekosistemdeki canlılar üzerindeki toksik ve letal etkileri kıyaslanarak, ekolojik olarak daha az za¬rarlı ürünler araştırılacaktır. Bu amaçla fosfat ve petrol türevi içeren ve içermeyen deterjanların Daphnia ve toprak solucanı üzerindeki toksik ve letal etkileri araştırılacak ayrıca bitkiler üzerinde büyüme ve gelişmeye olan etkileri incelenecektir. Ötrofikasyon hızına olan etkilerini kıyaslamak için de algler üzerinde kütle artışı üzerine olan etkileri tespit edilecektir.
Deneylerden elde edilen veri ve bulgulara bakıldığında fosfat ve petrol türevi maddeler içermeyen temizleme ürünlerinin Daphnia ve toprak solucanı üzerinde ki toksik ve letal etkisinin fosfat ve petrol türevi maddeler içerenlere göre çok daha düşük olduğu ve alglerde daha az kütle artışına neden olduğu tespit edilmiştir. Bitkiler üzerinde ise fosfat ve petrol türevi maddeler içerenlerin büyüme ve gelişme üzerinde içermeyenlere göre daha fazla negatif etki yaptığı görülmüştür. Canlılar üzerinde toksik olan ve biyobirikim özelliği bulunan ürünlerin yerine fosfat ve petrol türevi maddeler içermeyen temizleme ürünlerinin kullanımı ekolojik olarak canlılar üzerinde olumlu etkiler yapacaktır. Ayrıca deterjanlardan kaynaklı su kirlilikleri ve ötrofikasyon sorunu en aza indirgenecektir. Deterjanlar içerisinde bulunan fosfatın biyolojik arıtmaya gitmediği düşünüldü¬ğünde ülkemize ekonomik kazançta sağlayacaktır.
