FARKLI BİTKİ YAĞLARINDAN ÜRETİLEN KREMLERİN GÜNEŞ’İN UV
IŞINLARINDAN KORUNMAK İÇİN KULLANILABİLİRLİĞİNİN İNCELENMESİ
12. Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Final Yarışması – TÜBİTAK
BİYOLOJİ PROJESİ
Güneş’ten gelen ışınlar, elektromanyetik spektrum olarak adlandırılan farklı dalga boylarında bir
dizi enerji yayarlar. Bu ışınlar deri altı bölgelere ulaşarak bu bölgelerde erken yaşlanmaya neden
olmakta, ayrıca deri kanseri gelişimini tetiklemektedir. UV ışınlardan korunmak amacıyla güneş
kremleri kullanılmaktadır. Ancak bu kremler içeriğinde bazı kimyasal maddeler barındırdığından
önemli sağlık sorunlarına sebep olabilmektedir. Çalışmanın amacı, piyasada yer alan güneş
kremleri gibi, UVR’den insanları koruyabilecek, ancak piyasadaki kremlerde var olan kimyasal
maddeleri içermeyen, doğal ürünlerin kullanıldığı kremlerin üretilmesi ve bu kremlerin Güneş’in
UV ışınlarından korunmak için kullanılabilirliğinin incelenmesidir. Çalışma yapılacak olan doğal
ürünlerin UVR’den korunmak için kullanılabilir olup olmadıklarını belirlemek amacıyla, insan
üzerinde deneme yapılmamış, bunun yerine derimizde bulunan mikroorganizmalardan örnekler
alınarak, bunların çoğaltılması ve söz konusu kremlerin bulunduğu ve bulunmadığı durumlarda
mikroorganizmaların UVR’ye maruz bırakılarak sonuçların gözlenmesine dayanan bir yöntem
kullanılmıştır.
Bu yöntemde sırasıyla;
• Kremlerin hazırlanması
• Ellerden örnek alınarak mikroorganizma ekiminin yapılması ve 24 saatlik inkübasyon
• Mikroorganizmaların mikroskopta incelenmesi ve çalışılacak koloniye karar verilmesi
• Streç filmelere eşit miktarda sürülen kremlerin 12 saat süreyle, besiyerinin üzerinde UVR’ye
maruz bırakılması
• UVR’ye maruz bırakılan besiyerlerinden örnek alınarak tekrar bakteri ekimi yapılması ve 24
saatlik inkübasyon
• İnkübe edilen mikroorganizma kolonilerinin sayımı işlemleri gerçekleştirilmiştir.
Deneysel işlemler sonucunda en iyi sonuç alınan krem A marka güneş kremi olmuştur. Bu kremi
sırasıyla zeytinyağından elde edilen krem, Hindistan cevizi yağından elde edilen krem, havuç tohumu
yağından elde edilen krem, avakado yağından elde edilen krem ve kontrol takip etmiştir. Piyasadaki
güneş kremleri içeriğinde kimyasal maddeler barındırdığından onların yerine zeytinyağından ve
diğer doğal yağlardan doğal kremler üretilerek kullanılması önerilebilir.
Suat Melis KUNDAKCI
Ceylin AFACAN
Danışman
Leyla AYVERDİ
