ÇAYLAK ENTOMOLOĞUN DEDEKTİF BÖCEKLERİ
12. Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Final Yarışması – TÜBİTAK
BİYOLOJİ PROJESİ
Hayvanlar âleminde Arthropoda şubesinin Insecta sınıfında yer alan böcekler, 1 milyondan
fazla tanımlanmış tür sayısı ile en büyük canlı grubunu meydana getirmektedir. Dünyada bilinen
hayvan grupları içerisinde en baskın grubu oluşturan böcekler doğanın her yerinde türlü olaylarda
karşımıza çıkmaktadır. Biyologlar günümüzü böcek çağı olarak isimlendirmektedir. Öyleyse iyi bir
entomoloğun yaşadığı ülkenin sinek ve böcek faunasını bilmesi gerekir.
İnsanlarla doğrudan ilişki içinde olan böceklerin 13. yy’dan itibaren adli olayların araştırılmasında
kullanıldığı görülmüştür.
İlimizde okul bahçesine konulan büyük baş hayvan karaciğerinin çürüme aşamalarını, adli
entomolojik açıdan önemli olan sinek ve böcek faunasını saptamak ve diptera takımına ait
böceklerin başkalaşım aşamalarını yerinde incelemek amaçlanmıştır. Bu amaçla haziran ayında
okulların kapanmasıyla birlikte okul bahçesine demir kafes ve gömülü olarak yerleştirilen büyük
baş hayvan karaciğerleri sabah ve öğlen 30 gün boyunca günde iki kez gözlem yapılarak çürüme
evreleri takip edilmiş ve gelen böcek türleri toplanmıştır. Toplanan örneklerden 4 takım, 7 familya,
9 cins ve toplam 12 tür (Lucilia sericata, Sarcophaga africa, Dermestes maculatus, Saprinus
planiusculus, Lucilia cuprina, Vespula vulgaris, Calliphora vicina, Sarcophaga sp., Dermestes sp.,
Formica sp., Arachnida, Carabidae familyasına ait birey) tespit ediliştir. Okul laboratuvarına getirilen
örnekler etil asetatlı şişeden çıkarıldıktan sonra iğnelenerek kurumaya bırakılmış ve koleksiyona
alınmıştır. Bu türlerin ergin bireyleri, mikroskop altında tür tayinleri yapılarak fotoğraflanmıştır.
Toplanan örneklerin tür adları ile toplandıkları yer ve saatler gün gün yazılmıştır.
Adli entomolojide önemli olan sinek ve böcek türlerinin belirlenmesine yönelik yaptığımız bu
çalışma ilimizde ilk defa yapılmış olup önemli olabilecek adli vakalarda yararlanabilecek önemli
bir kaynak niteliğindedir.
Yusuf Kaan ATEŞ
Sueda KÖKOĞLU
Danışman
Banu SAHRANÇ
