2204-B Ortaokul Öğrencileri Araştırma Proje Yarışması
BİYOLOJİ ÖĞRENCİ PROJESİ
PROPİL PARABEN (E216)’İN TOKSİK ETKİLERİNİN
BRİNE SHRİMP SİTOTOKSİSİTE TESTİ İLE
ARAŞTIRILMASI
Öğrenci: GÜLSENA KUMBIÇAK
Danışman: EREN ÖZHAN
Bu çalışmada gıda işleme, kozmetik ve farmasötik sanayinde
antimikrobiyal özeliklerinden dolayı koruyucu katkı maddesi olarak
kullanılan propil parabenin sitotoksik etkisinin Brine shrimp sitoksisite
test yöntemi ile belirlenmesi amaçlanmıştır. Propil parabenin 10 mg/L,
20 mg/L, 30 mg/L, 40 mg/L, 50 mg/L, 75 mg/L, 100 mg/L ve 150 mg/L
dozları ve negatif kontrol grubundan oluşan bir deney seti
hazırlanmıştır. Deney üç farklı zamanda ve her bir doz için üçer cam
bardak içerisine akuatik canlılar için önemli bir besin kaynağı olan
Artemia salina türüne ait larvalardan onar adet eklenerek
gerçekleştirilmiştir. Artemia larvaları 24 saat süreyle belirtilen
konsantrasyonlarda propil parabene maruz bırakılmış ve ardından bir
stereomikroskop yardımıyla, her bir dozdaki ölü birey sayıları
belirlenmiştir. Her bir doz için ortalama canlı birey sayısının kontrol
grubundaki ortalama canlı birey sayısına oranının yüzdelik değeri
hesaplanmıştır. Kontrol grubunun yarısı kadar canlılık oranına sahip
olan doz grubu, % 50 öldürücü doz değeri (Letal Konsantrasyon, LC50)
olarak belirlenmiştir. Buna göre propil paraben için LC50 değeri 75 mg/
L olarak tespit edilmiştir. Yapılan bu proje çalışması sonucunda propil
parabenin sitotoksik etkisi brine shrimp sitoksisite testi ile ilk kez
ortaya konulmuştur. Sonuç olarak, tüketici ürünlerinde sıklıkla
kullanılan propil parabenin üretim veya tüketim aşamalarında oluşan
atıkları su ve toprağa karışarak ekolojik dengenin bozulmasına neden
olabileceği, bu tür kimyasallar yerine daha çevreci ve doğa dostu
ürünlerin üretilmesi ve kullanılması gerekliliği ortaya konulmuştur.
